Od parafii do parafii w byłym województwie (180)
Z opisanej tydzień temu Wysokiej już tylko krok do Sowczyc. Położone przy szosie z Lublińca do Olesna pozwalają zauważyć – mijane po drodze – sylwetki dwóch stojących obok siebie kościołów. Mimo tych świątyń, miejscowość ta nie posiada statusu parafii, lecz ma za to niezwykłą, bo rycerską przeszłość. W końcu XIII wieku wieś tą otrzymuje od księcia opolskiego Bolesława czeski rycerz Henryk Mymbicza. Od tej pory używa się też czesko brzmiącej nazwy tej posiadłości, a mianowicie Sowczicza (w tamtych czasach w okolicznych lasach gnieździło się mnóstwo sów!). Nazwa ta nawet w czasach Rzeszy Niemieckiej jest zachowana jako Schoffschütz. Z początkiem XV wieku powstaje w pobliżu Sowczyc wieś o ówczesnej nazwie Lompnicza (dzisiejsza Łomnica). Niedługo potem obydwie wsie połączono w jeden wielki majątek ziemski. Majątek ten przechodzi teraz przez wiele lat z rąk do rąk różnych rodów (Hornbergowie, Kozłowscy, Jordanowie, Laryszowie i Marschalowie), aż wreszcie w 1753 r. trafia do generała pruskiego hrabiego Fryderyka Leopolda Gesslera. Był on dowódcą dywizji kawalerii, która w 1745 r. rozbiła w puch 20 batalionów austriackich (pod Dobromierzem). Wtedy właśnie otrzymuje od króla Fryderyka II godność hrabiego, a 6 lat później stopień feldmarszałka. Łomnica już od 1447 r. posiadała własny drewniany kościół, stanowiący filię parafii z Wysokiej, do którego trafia w 1756 r. obraz Madonny z Dzieciątkiem. Jest to łup wojenny przywieziony z czeskiej Pragi przez dziedzica hrabiego Gesslera. Gdy w 1916 r. powstał w Łomnicy nowy murowany kościół (na zdjęciu) poprzedni drewniany został przeniesiony do Sowczyc. W ten sposób mogła tutaj powstać także filia parafii z Wysokiej. Od tamtego czasu istnieje też cmentarz okalający drewniany zabytek. W 1934 r. połączono Sowczyce i Łomnicę w jedną filię podlegającą proboszczowi z Wysokiej. Jednak 8 lat później Łomnica uzyskuje własną parafię i Sowczyce są teraz jej filią. Zbyt mały i mocno zniszczony drewniany kościółek w Sowczycach nie spełnia już wymogów liturgicznych co doprowadza do budowy w latach 1957-62 murowanej świątyni. W ten sposób mamy teraz dwa stojące obok siebie kościoły otoczone cmentarzem (m. in. z mogiłą Powstańca Śląskiego, oraz symboliczną tablicą poświęconą poległym w czasie II w. św.). Pozbawiony wielu elementów dawnego wyposażenia „drewniaczek” został solidnie wyremontowany w latach 1983-84, i służy teraz jako kaplica do okazjonalnych nabożeństw. Wracając jeszcze do rodu Gesslerów to rządzili oni w Sowczycach aż do końca II w. św. Ich kolejny dziedzic Ludwik Wilchelm doprowadził w 1809 r. do zniszczenia rycerskiego zamku w Sowczycach. Prowadząc hulaszcze życie trwonił odziedziczony majątek i gdy popadał w co raz większe długi miał spowodować pożar, by zatuszować dokonywane oszustwa finansowe. Następny secesyjny dwór Gesslerów istnieje do dzisiaj i od 1951 r. mieści się w nim znany Państwowy Dom Dziecka.
Ostatni z 8. drewnianych kościołów okalający Olesno napotkamy w Borkach Wielkich. Jest to niezwykle ciekawa miejscowość, którą szczególnie polecam miłośnikom Regionu. Położona nad potokiem Łomnica posiada wiele zabytków, malownicze stawy, oraz świetnie prowadzony ośrodek hipiczny…. o czym szczegóły za tydzień.
Andrzej Siwiński