Na terenie miasta Częstochowy mieszka 247.420 mieszkańców, z czego 18,8 proc. stanowi ludność w wieku przedprodukcyjnym, 64,7 proc. w wieku produkcyjnym i 16,5 proc. osoby w wieku poprodukcyjnym.
Według danych Głównego Urzędu Statystycznego z 2002 r. na terenie Miasta Częstochowy funkcjonowały ogółem 39 tys. 732 rodziny, w których wychowywało się ogółem 61 tys. 727 dzieci, w tym: w wieku do 2 lat – 5 588, od 3 do 6 lat – 8 368, od 7 do 14 lat – 21 975, od 15 do 17 lat – 9 989, od 18 do 24 lat – 15 807.
W ciągu ostatnich pięciu lat systematycznie wzrasta liczba rodzin wymagających wsparcia ze strony instytucji do tego celu powołanych. Powodem, dla których osoby zgłaszają się po pomoc do ośrodka pomocy społecznej jest najczęściej bezrobocie, bezradność w sprawach opiekuńczo-wychowawczych i ubóstwo.
Na terenie miasta funkcjonują następujące całodobowe placówki opiekuńczo-wychowawcze. Poniższa tabela przedstawia liczbę osób korzystających z pomocy w placówkach opiekuńczo-wychowawczych na terenie Miasta Częstochowy.
Od 3 lat prowadzona przez Miejski Ośrodek Pomocy Społecznej w Częstochowie akcja pozyskiwania rodzin zastępczych “Masz Serce Otwórz do Niego Drzwi”. Efektem tych akcji jest utworzenie dwóch pogotowi rodzinnych oraz trzech rodzinnych domów dziecka.
Obok placówek opiekuńczo-wychowawczych zapewniających całodobową opiekę, na terenie Miasta Częstochowy funkcjonuje trzydzieści sześć placówek opiekuńczo-wychowawczych wsparcia dziennego prowadzonych przez organizacje pozarządowe i działających przy parafiach rzymskokatolickich – 5 świetlic socjoterapeutycznych, 15 świetlic, środowiskowych, 16 ognisk wychowawczych. Placówki te obejmują opieką ok. 2400 dzieci.
Świetlice środowiskowe i socjoterapeutyczne oraz ogniska wychowawcze oferują swoim podopiecznym w szczególności pomoc pedagogiczną, wsparcie psychologiczne, przynajmniej jeden posiłek dziennie, a ponadto prowadzą pracę z rodzinami swoich podopiecznych, w celu wyjścia z sytuacji kryzysowych.
R