4 lutego obchodziliśmy Międzynarodowy Dzień Walki z Rakiem
W województwie śląskim odnotowuje się wyraźny wzrost zachorowań z powodu nowotworów złośliwych – wynika z danych Śląskiego Centrum Zdrowia Publicznego w Katowicach. Wśród kobiet dominują nowotwory złośliwe narządów płciowych oraz? sutka, wśród mężczyzn – narządów oddechowych i klatki piersiowej
Polska na tle Europy należy do krajów o średniej zachorowalności na nowotwory złośliwe, jednak liczba nowych zachorowań, szczególnie na nowotwory złośliwe piersi, stale rośnie. W Polsce w 2003 roku odnotowano blisko 178 tys. hospitalizowanych z powodu nowotworów złośliwych, natomiast w roku 2005 ponad 183 tys. Wzrost zachorowań odnotowujemy również w województwie śląskim. W 2003 r. hospitalizowano z tego powodu 46,9 tys. osób, w 2004 r. – 55,7 tys. natomiast w 2005 roku już 60,5 tys. pacjentów.
Liczba zgonów z powodu nowotworów w województwie śląskim kształtuje się na podobnym poziomie jak w całym kraju i wynosi ona dla Polski 25 proc. oraz 26 proc. dla woj. śląskiego.
Najczęstsze nowotwory u kobiet
Wśród hospitalizowanych kobiet dominują rozpoznania nowotworu złośliwego narządów płciowych (ponad 5 tys. w 2003 roku i ponad 6 tys. w 2005 r.) oraz? nowotworu złośliwego sutka (4, 4 tys. w 2003 r. i 7,4 tys. w 2005 r.). Najwięcej kobiet hospitalizowanych z powodu nowotworu złośliwego sutka pochodzi z Katowic, Częstochowy, Sosnowca. Podobnie jak w grupie mężczyzn i tu wysoka jest liczba hospitalizacji z powodu nowotworów złośliwych narządów trawiennych (5,2 tys. w 2005 r. i 3,7 tys. w 2003 r.). W grupie kobiet odnotowano ponad dwukrotnie niższą niż w grupie mężczyzn liczbę hospitalizacji z powodu nowotworów złośliwych narządów oddechowych i klatki piersiowej (2,3 tys. w 2005 r. i 1,9 tys. w 2003 r.). Niewielki spadek hospitalizacji nastąpił jedynie z powodu nowotworu złośliwego szyjki macicy – z 1490 w 2003 roku na 1483 w 2005 roku; najwięcej pacjentek jest hospitalizowanych w przedziale wiekowym 45-54 lata.
Najczęstsze nowotwory u mężczyzn
Wśród hospitalizowanych mężczyzn dominują rozpoznania nowotworów złośliwych narządów oddechowych i klatki piersiowej (6,4 tys. w 2003 r. i 7,7 tys. w 2005 r.) oraz nowotworów złośliwych narządów trawiennych (5,2 tys. w 2003 r. i 6,7 tys. w 2005 r.). Wysoka jest także liczba hospitalizowanych z powodu nowotworów złośliwych układu moczowego (2,9 tys. w 2003 r. i 4,3 tys. w 2005 r.). Obserwujemy znaczny wzrost hospitalizacji mężczyzn z powodu nowotworów gruczołu krokowego (nowotwór z grupy nowotworów męskich narządów płciowych) – wzrost z 1747 w 2003 roku na 2330 w 2005 roku.
Niepokojąco wzrasta liczba osób z rozpoznaniem nowotworu złośliwego oskrzeli i płuc, szczególnie wśród mężczyzn, i tak w 2003 roku było 5,4 tys. hospitalizowanych mężczyzn, a w 2005 roku 6,6 tys. Nastąpił także wzrost rozpoznań z powodu nowotworów złośliwych tkanki limfatycznej, krwiotwórczej i tkanek pokrewnych, szczególnie jeśli chodzi o białaczkę limfatyczną, zwłaszcza wśród mężczyzn, gdzie w 2003 roku hospitalizowanych było 912, a w 2005 roku – 1217 mężczyzn.
Pozostała statystyka
Wśród przyczyn hospitalizacji ogółem (a więc gdy nie dzielimy pacjentów na grupy kobiet i mężczyzn, jak to pokazano w tabeli powyżej), największą liczbę stanowią nowotwory złośliwe narządów trawiennych. W 2005 roku odnotowano prawie 12 tys. hospitalizacji (5,2 tys. przypadków hospitalizacji kobiet i 6,7 tys. mężczyzn). Dominują: nowotwór złośliwy jelita grubego – 1964 przypadki hospitalizacji, nowotwór złośliwy jelita odbytnicy – 1409 pacjentów leczonych w szpitalach oraz nowotwór złośliwy żołądka – 1327 osób hospitalizowanych. Z powodu nowotworu złośliwego jelita grubego częściej hospitalizowani są mężczyźni powyżej 55 roku życia. Liczba hospitalizacji z powodu nowotworów narządów trawiennych szybko wzrasta: prawie 12 tys. przypadków w 2005 gdy w roku 2003 odnotowano 8,9 tys. hospitalizacji z tego powodu.
Zdrowy tryb życia pomaga
Bardzo ważną rzeczą jest wiedza o czynnikach mających wpływ na stan zdrowia takich jak: palenie, nadużywanie alkoholu, sposób odżywania oraz uprawianie. Prowadząc zdrowy tryb życia można uniknąć pewnych rodzajów raka i poprawić ogólny stan zdrowia. Upowszechnianie wiedzy i informacji na temat nowotworów pozwoli na obniżenie umieralności, a także poprawę życia pacjentów, jak i osób po przebytej chorobie nowotworowej.
Nie mniej ważną kwestią jest również wczesne wykrycie choroby, co daje większą szansę na jej wyleczenie. – Niestety, jak szacują nasi konsultanci wojewódzcy, mamy niedobory lekarzy specjalistów uczestniczących w diagnozowaniu i leczeniu chorób nowotworowych. Obecnie w województwie śląskim pracuje tylko 22 onkologów i 33 patomorfologów. Największe deficyty notujemy w regionach: rybnickim, częstochowskim i bielskim – mówi Ryszard Majer, dyrektor Śląskiego Centrum Zdrowia Publicznego w Katowicach.
Zespoły szybkiej diagnostyki
Z kolei według dr hab. n. med. Andrzeja Gabriela, konsultanta wojewódzkiego ds. patomorfologii, w zaistniałej sytuacji najlepszym rozwiązaniem byłoby utworzenie zespołów szybkiej diagnostyki onkologicznej z udziałem radiologa, patomorfologa i onkologa oraz średniego personelu medycznego: laborantki, statystyka medycznego i pielęgniarki. – Praca takich zespołów skróciłaby czas potwierdzenia lub wykluczenia nowotworu w przypadku radiologicznego wykrycia zmian ogniskowych w narządach wewnętrznych lub wykrycia powierzchownych guzów do dwóch dni. To z kolei umożliwiłoby szybką kwalifikację i wybór metody leczenia onkologicznego w ciągu kolejnych dwóch dni. Praca zespołu lekarzy szybkiej diagnostyki onkologicznej odciążyłaby personel Instytutu Onkologii w Gliwicach na etapie diagnostyki i kwalifikacji do leczenia – uważa dr Andrzej Gabriel, który przedłożył wojewodzie śląskiemu powyższy projekt.
Narodowy Fundusz Zdrowia prowadzi programy profilaktyczne raka szyjki macicy i raka piersi dla kobiet w grupie najwyższego ryzyka. W przypadku raka szyjki macicy są to panie w wieku od 25 do 59 lat, w przypadku raka piersi – od 50 do 69 roku życia. W naszym województwie od 2006 r. działa Śląski Wojewódzki Ośrodek Koordynujący Program profilaktyki raka szyjki macicy, który mieści się w Centrum Onkologii – Instytucie im. Marii Skłodowskiej-Curie w Gliwicach. Więcej informacji na stronach: www.rakszyjki.org, www.wok.io.gliwice.pl, www.io.gliwice.pl
(dane dla poszczególnych powiatów na stronie http://www.sczp.gov.pl/index.php?g=1&p=3)
Hospitalizacje z powodu nowotworów (uporządkowano według liczby pacjentów):
1. Nowotwory złośliwe narządów trawiennych – 11980 w 2005; 8903 w 2003 r.
2. Nowotwory złośliwe narządów oddechowych i klatki piersiowej – 9952 w 2005; 8306 w 2003 r.
3. Nowotwory złośliwe sutka – 7476 w 2005; 4411 w 2003 r.
4. Nowotwory złośliwe tkanki limfatycznej, krwiotwórczej i tkanek pokrewnych – 6687 w 2005; 5660 w 2003 r.
5. Nowotwory złośliwe żeńskich narządów płciowych – 6196 w 2005; 5056 w 2003 r.
6. Nowotwory złośliwe układu moczowego – 5700 w 2005; 4037 w 2003 r.
7. Nowotwory złośliwe męskich narządów płciowych – 2853 w 2005; 2027 w 2003 r.
8. Czerniak i inne nowotwory złośliwe skóry – 2411 w 2005; 2073 w 2003 r.
Źródło: Śląskie Centrum Zdrowia Publicznego w Katowicach
Uwaga: liczba kobiet hospitalizowanych z powodu nowotworu złośliwego sutka w latach 2005 jest zawyżona, z powodu błędu w klasyfikacji statystycznej
R