W Translatio tabulae Beatae Mariae Virginis …” z 1474 roku wśród świadków występuje niejaki “pan Wiktor”, mąż, który “świecił prawą drogą szlachetności i prawdy”. Ponieważ okres średniowiecza zbyt mało przekazał nam informacji na temat ludzi tamtej epoki, stąd warto parę słów poświęcić owemu Wiktorowi, wpisanemu w legendy jasnogórskie. Wśród wielu dociekań oprę się o ustalenia Jacka Laberscheka. Według dociekań tego historyka, Wiktor pisał się z Mierzyc i Topora, pozostawał w służbie księcia Władysława Opolczyka i zmarł po 1413 roku.
Człowiek “Z prawą drogą szlachetności”
W Translatio tabulae Beatae Mariae Virginis …” z 1474 roku wśród świadków występuje niejaki “pan Wiktor”, mąż, który “świecił prawą drogą szlachetności i prawdy”. Ponieważ okres średniowiecza zbyt mało przekazał nam informacji na temat ludzi tamtej epoki, stąd warto parę słów poświęcić owemu Wiktorowi, wpisanemu w legendy jasnogórskie. Wśród wielu dociekań oprę się o ustalenia Jacka Laberscheka. Według dociekań tego historyka, Wiktor pisał się z Mierzyc i Topora, pozostawał w służbie księcia Władysława Opolczyka i zmarł po 1413 roku.
Wiktor od młodych lat związał się z księciem Władysławem Opolczykiem, towarzyszył księciu i sprawował różne funkcje powierzone mu przez księcia. W 1375 r. książę mianował go starostą ruskim (na Rusi Halickiej). W dwa lata później został kasztelanem jarosławskim, a następnie był burgrabią opolskim (1381 – 1382) i starostą opolskim (1383 – 1389). Od 1382 roku zaczął się pisać “Wiktor z Mierzyc” (w ziemi wieluńskiej), a od 1389 r. również ze Zdrgania (dziś Toporów nad Wartą w pow. wieluńskim). Wiktor często występował w otoczeniu księcia Władysława, o czym świadczy jego imię na wielu dokumentach wystawionych przez Opolczyka: w Gródku (1375, 1377), we Lwowie (1375 Przemyślu (1377), Oleśnie (1381, 1383), Wieluniu (1381), Mirowie (1383), Opolu (1383, 1388), Prudniku (1388) oraz Głogówku (1388, 1389), Wiktor z Mierzyc świadkował przy lokacji miasta Bełza (1377), wsi Wierzbie w ziemi wieluńskiej (1381), Rozgonichowa i Ostrowów (1383). Nie zabrakło jego imienia przy urządzaniu Sanktuarium Maryjnego na Jasnej Górze w Częstochowie.
Ze strzępów ocalałych informacji wynika, że należał do światłych ludzi epoki, obowiązkowych funkcjonariuszy, którzy z całą odpowiedzialnością wypełniali powierzone im obowiązki przez panującego. Po klęsce swojego władcy, zwycięża, król Władysław Jagiełło docenił jego przymioty i przyjął na służbę królewską. Między innymi Wiktor był sędzią wieluńskim (1408 – 1410), a następnie piastował urząd starosty wieluńskiego (1409 – 1413). Potem znika z pola widzenia, co znaczy, że ze względu na wiek wycofał się z czynnego życia politycznego, albo też rozstał się z tym światem.
Współczesnymi byli mu m.in.: Jan Szoff, posiadacz zamku Toplin i burgrabia Bolesławca; Jerzy ze Zwozu i Pawonkowa, starosta olsztyński; Abel Biel z Błeszna, burgrabia wieluński i starosta krzepicki; Jeszek Radło z Łaszowa, starosta olsztyński; Kąsopiór utożsamiany ze Szczepanem Gęsipiórem z Małyszyna w ziemi wieluńskiej. Spośród wymienionych osób, to obok Wiktora z Mierzyc, Szoff, Radło, Strus i Kąsopiór wymieniani są w legendach jako świadkowie pomieszczenia obrazu NMP na Jasnej Górze w Częstochowie.
BOGDAN SNOCH