Rezerwaty przyrody są licznie rozlokowane w okolicach Częstochowy. Największym jest Rezerwat Sokole Góry obejmujący skryte w bukowych lasach wzgórza wapienne i malownicze gniazda białych skał. Jego ciekawy świat kryje się również pod ziemią i obejmuje system 46 jaskiń. Ale na Ziemi Częstochowskiej znajdują się i inne ciekawe rezerwaty. Jednym z nich jest rezerwat przyrody Borek w gminie Koniecpol, w obrębie ewidencyjnym Radoszewnica w sąsiedztwie Jury Krakowsko-Częstochowskiej.
Ten naturalny kompleks leśny podlega ochronie czynnej i jest bardzo bogaty w drzewostan. Występują tu bór mieszany z udziałem dębu szypułkowego i lipy oraz fragmenty olsu i łęgu olchowego z udziałem jesionu. Powierzchnia rezerwatu wynosi 64,70 ha (akt powołujący podawał 64,16 ha).
Historia
Przed rokiem 1944 uroczysko „Borek” wchodziło w skład majątku ziemskiego w Radoszewnicy, będącego własnością hr. Ostrowskiego. Utworzony w 1953 roku rezerwat częściowy pod nazwą „Borek” został zatwierdzony jako rezerwat leśny. Jego powierzchnia podlegająca ochronie wynosi 64,70 ha. Rezerwat został utworzony dla zachowania ze względów naukowych, dydaktycznych i społecznych kompleksu leśnego o urozmaiconych wielogatunkowych drzewostanach, posiadających cechy zespołów naturalnych. Istotne znaczenie rezerwatu w skali regionu przejawia się również tym, iż obiekt ten spełnia wybitną pod względem biologicznym rolę w krajobrazie, będąc na znacznej przestrzeni jedynym w okolicy zadrzewieniem.
Walory przyrodnicze
Zgodnie z systematyką fitosocjologiczną zbiorowisk roślinnych Polski na terenie rezerwatu wyróżniono następujące zespoły: środkowoeuropejski acidofilny las dębowy – (Calmagrostio arundinaceae-Qercetum), grąd subkontynentalny (podzespół grąd wysoki) – Tilio-Carpinetum (typicum), łęg jesionowo-olszowy – Fraxino-Alnetum (Circaeo-Alnetum), ols porzeczkowy – (Ribeso nigri –Alnetum). Jest to jeden z nielicznych w Polsce rezerwatów, w którym występuje stosunkowo dobrze zachowana postać zespołu środkowoeuropejskiego acidofilnego lasu dębowego – (Calmagrostio arundinaceae-Qercetum).
Walory szaty roślinnej wzbogacają gatunki prawnie chronione, takie jak: bluszcz pospolity, wawrzynek wilcze łyko, barwinek pospolity i podkolan biały, podlegające ochronie ścisłej. Pozostałe, takie jak konwalia majowa, kruszyna pospolita, kalina koralowa, porzeczka czarna, rokietnik pospolity, fałdownik trzyrzędowy i przylaszczka pospolita podlegają ochronie częściowej.
Liczne miejsca żerowania i obfitość dogodnych miejsc lęgowych sprawiają, że awifauna na terenie rezerwatu jest licznie reprezentowana. Występuje tu wiele gatunków ptaków, między innymi jastrząb gołębiarz, krogulec, myszołów zwyczajny, pustułka, dzięcioł duży, dzięcioł czarny, dzierzba gąsiorek, wilga, zięba, sójka, kuropatwa, podlegające ochronie ścisłej. Okresowo bytują to także duże zwierzęta leśne, takie jak sarna, dzik, jeleń oraz lis. Obserwuje się także zająca szaraka, kunę leśną i kunę domową oraz pozostałe zwierzęta drobne, takie jak wiewiórka, tchórz, jeż, kret, różne gryzonie. Płazy i gady reprezentują żaba trawna, żaba wodna, ropucha szara, ropucha zielona, kumak nizinny, traszka zwyczajna, traszka grzebieniasta, padalec zwyczajny, żmija zygzakowata, jaszczurka żyworódka, zaskroniec zwyczajny.
Obszar rezerwatu stanowi żywy ekosystem, w którym ciągle zachodzi wiele naturalnych procesów przyrodniczych, stymulowanych przez warunki środowiskowe.
Zdjęcie Nadleśnictwo Strzałowo
Rezerwat Borek
Materiał ukazał na stronie: “Częstochowska Gazeta Ekologiczna”
(wydanie papierowe), której publikację współfinansuje Wojewódzki
Fundusz Ochrony Środowiska i Gospodarki Wodnej w Katowicach.
Treści zawarte w publikacji nie stanowią oficjalnego stanowiska
organów Wojewódzkiego Funduszu Ochrony Środowiska i Gospodarki
Wodnej w Katowicach.
GAW