W „Gazecie Częstochowskiej” (wyd. nr 41 z 2014 roku) poruszaliśmy temat zmian demograficznych w naszym regionie w latach 2004-2013. Dziś do tematu wracamy, ponieważ w lipcu Urząd Statystyczny w Katowicach opublikował na swojej stronie opracowanie na temat stanu ludności województwa w 2014 roku.
Jak z niego wynika, liczba mieszkańców naszego regionu nieustannie maleje. W Częstochowie oraz powiatach: częstochowskim, kłobuckim i myszkowskim zmniejszyła się ona z 525 494 w 2013 roku do 523 256 na koniec 2014 roku, czyli o ponad 2 tysiące. Na ten wynik zapracował przede wszystkim powiat najliczniejszy – Miasto Częstochowa, w którym ubyło 2195 mieszkańców. Mniej osób niż przed rokiem zamieszkuje również powiaty kłobucki i myszkowski. Jedynie powiat częstochowski zanotował nieznaczny przyrost ludności [patrz: tabela].
2013 2014
Częstochowa 232 318 230 123
pow. częstochowski 135 549 135 760
pow. kłobucki 85 576 85 396
pow. myszkowski 72 051 71 977
Urodzenia i zgony, czyli przyrost naturalny
Różnica między liczbą dzieci, które przyszły na świat w 2014 roku, a liczbą zmarłych mieszkańców we wszystkich powiatach przyjmuje wartość ujemną. Tylko 4 gminy (na 31) mogą pochwalić się przewagą urodzeń nad zgonami: Kruszyna, Opatów, Janów i Lipie. Najwyższy przyrost naturalny wyniósł 14 osób (55 urodzeń na 41 zgonów) w gminie Kruszyna, co w przeliczeniu na każdy 1000 mieszkańców daje wynik 2,9‰. Niby niewiele, ale gdybyśmy chcieli taki wynik osiągnąć w Częstochowie, to w 2014 roku zamiast 1785 urodzonych dzieci (przy 2739 zgonach), lekarze musieliby odebrać około 3400 porodów młodych częstochowian. Do tego celu długa wiedzie droga, można powiedzieć – z roku na rok coraz dłuższa. Póki co, przyrost naturalny w Częstochowie wyniósł -4,1‰. Według danych statystycznych częstochowian na dzień 31 grudnia 2014 było 230 123, czyli w chwili kiedy, Szanowny Czytelniku, czytasz te słowa, można śmiało odjąć tysiąc. Gorszy wynik przyrostu naturalnego wśród powiatów grodzkich w województwie śląskim zanotował tylko Sosnowiec. Radny Artur Sokołowski w niedawno opublikowanej na łamach „Gazety Częstochowskiej” rozmowie stwierdził, że biorąc pod uwagę deklaracje śmieciowe, jest nas jeszcze mniej, być może poniżej 200 tysięcy, co skłania do głębszej refleksji, bo prawda pewnie leży gdzieś pomiędzy jedną a drugą statystyką. Jedno co jest pewne, to stała wieloletnia tendencja spadkowa.
Z opublikowanych najnowszych danych statystycznych wynika, że najmniej urodzonych dzieci w stosunku do zgonów, oprócz Częstochowy odnotowały gminy: Koniecpol, Dąbrowa Zielona, Lelów, Przyrów, Kłobuck, Poraj, Kłomnice i Panki.
Przeprowadzki, czyli saldo migracji
Dane o wymeldowaniach i zameldowaniach w połączeniu z urodzeniami i zgonami dają pełny obraz sytuacji demograficznej regionu. Niektóre gminy, mimo ujemnego przyrostu naturalnego, dodatnim bilansem migracji mogą zwiększyć liczbę swych mieszkańców. Ta tendencja według danych GUS utrzymuje się od lat w najbliższym sąsiedztwie Częstochowy. Ale w dalszej odległości również pojawiają się atrakcyjne, jak się okazuje, miejsca do zamieszkania, np. gminy: Przyrów, Kruszyna, Poraj, Niegowa, Dąbrowa Zielona. Rekordowo dużo zameldowań na pobyt stały osiągnęła w 2014 roku gmina Koziegłowy w powiecie myszkowskim. Inne gminy, mając mniejszą liczbę urodzeń od zgonów, a odnotowując dodatkowo ujemne saldo migracji, pogrążają się w deficycie demograficznym. Na przestrzeni ostatnich lat i bez zmiany w zeszłym roku dotyka to nadal najbardziej Częstochowę i Koniecpol. W stosunku do lat ubiegłych spadła wartość salda migracji Lelowa, Przystajni, Opatowa. Z gmin położonych blisko Częstochowy i dobrze z nią skomunikowanych na uwagę zwraca spadek zainteresowania Poczesną i Kamienicą Polską.
Wartości wskaźników demograficznych dla 2014 roku zamieszczono w tabeli.
Norbert Ogrodnik
Dane dla 2014 r. na podstawie GUS
Pierwsza rubryka – przyrost rzeczywisty
(suma wartości przyrostu naturalnego i salda migracji na 1000 mieszkańców)
Druga rubryka – przyrost naturalny
(różnica między liczbą urodzeń i zgonów na 1000 mieszkańców)
Trzecia rubryka – saldo migracji (różnica między liczbą zameldowań i wymeldowań na 1000 mieszkańców)
1. Koziegłowy 10,2 -3 13,2
2. Kruszyna 6,4 2,9 3,5
3. Olsztyn 3,3 -1,9 5,2
4. Mykanów 3 -0,7 3,7
5. Niegowa 3 0 3
6. Mstów 2,7 -2,7 5,4
7. Konopiska 1,8 -1,1 2,9
8. Starcza 1,8 -3,5 5,3
9. Janów 1,1 0,3 0,8
10. Żarki 0,4 -1,1 1,5
11. Kamienica Polska -0,5 -1,6 1,1
12. Wręczyca Wielka -0,5 -2,1 1,6
13. Poczesna -0,7 -0,5 -0,2
14. Lipie -1 0,2 -1,2
15. Miedźno -1 -0,5 -0,5
16. Panki -1,1 -4,1 3
17. Blachownia -1,3 -3,6 2,3
18. Opatów -1,5 1 -2,5
19. Poraj -1,6 -5 3,4
20. Rędziny -2,5 -3,6 1,1
21. Popów -2,5 -1 -1,5
22. Przyrów -2,8 -6,7 3,9
23. Kłomnice -2,9 -5 2,1
24. Myszków -2,9 -1,4 -1,5
25. Krzepice -4,7 -2,7 -2
26. Przystajń -5,6 -1,9 -3,7
27. Dąbrowa Zielona -6,5 -8,5 2
28. Kłobuck -6,6 -5,2 -1,4
29. Częstochowa -7,6 -4,1 -3,5
30. Lelów -9,5 -7,1 -2,4
31. Koniecpol -16,5 -13,4 -3,1
Rysunek: przyrost rzeczywisty ludności w 2014 roku
Norbert Ogrodnik