Polska jest w czołówce pod względem powierzchni lasów w Europie. Zajmują one 29,2 proc. terytorium kraju, co stanowi 9,1 mln ha. Prawie 7,6 mln ha z nich jest własnością Państwa. O Lasach Państwowych, w tym szczególnie naszego regionu rozmawiamy z Komendantem posterunku Straży Leśnej z Nadleśnictwa Złoty Potok, mgr. inż. Stanisławem Stępniem.
W ubiegłym roku Państwowe Gospodarstwo Leśne Lasy Państwowe obchodziło 90-lecie istnienia. Jakie były najważniejsze zadania, które w tym czasie zrealizowano?
– Państwowe Gospodarstwo Leśne Lasy Państwowe powołano w 1924 roku i od tego czasu tworzy zręby polskiego leśnictwa. Lasy Państwowe produkcję drewna łączą z potrzebami ekologicznymi i Społecznymi, których całokształt realizuje się w zrównoważonej gospodarce leśnej, która jest podstawą funkcjonowania Lasów Państwowych. Obecnie Lasy Państwowe to największa w Europie organizacja zarządzająca lasami publicznymi. Jubileusz 90-lecia to święto wszystkich leśników, przyrodników, przyjaciół lasu, a także święto całego społeczeństwa, ponieważ lasy są dobrem wspólnym.
Przez 90 lat Lasy Państwowe zrealizowały wiele zadań. Poprzez prowadzenie racjonalnej gospodarki leśnej opartej na zrównoważonym rozwoju została zwiększona lesistość. Od 1946 roku lesistość wzrosła o 8,6 proc. i wynosi obecnie 29,4 proc. W 1995 roku wprowadzono Krajowy Program Zwiększania Lesistości, który spowodował systematyczny wzrost lesistości. Prace leśne zostały zmodernizowane poprzez mechanizację prac, które są obecnie wykonywane przez firmy zewnętrzne – Zakłady Usług Leśnych. Pozyskanie drewna na poziomie ręczno – maszynowym zostało w części zastąpione maszynami wielooperacyjnymi w postaci harvesterów, forwarderów i przyczep samozaładowczych. Dzięki tym maszynom nie używa się do zrywki drewna koni. Zaletą mechanizacji prac jest duża poprawa bezpieczeństwa przy pracach leśnych. Zmniejszyła się ilość wypadków jak i zdarzeń niebezpiecznych. Nastąpiła również mechanizacja prac związanych z produkcją materiału zalesieniowego. Wprowadzono szkółki kontenerowe, dzięki którym cykl produkcyjny się skrócił. Wyprodukowane w ten sposób sadzonki mają większą predyspozycję do przyjęcia się w warunkach naturalnych.
Lasy Państwowe wprowadziły leśne kompleksy promocyjne, czyli duże i zwarte obszary lasu, które wchodzą w skład jednego bądź kilku nadleśnictw. Pokazują one zmienność warunków siedliskowych, różnorodność składu gatunkowego lasu i ogrom funkcji, które pełni las. W ramach Leśnych kompleksów promocyjnych leśnicy prowadzą zrównoważoną gospodarkę leśną, wspierają badania naukowe i prowadzą edukację leśną społeczeństwa. Nadleśnictwo Złoty Potok nie wchodzi w skład żadnego z Leśnych kompleksów promocyjnych.
Pracownicy Lasów Państwowych prowadzą zajęcia z edukacji leśnej dla dzieci i młodzieży, przez co kultura leśna została zwiększona, nie tylko w środowisku samych dzieci czy młodzieży, ale także ich całych rodzin.
Lasy Państwowe wspierają także aktywny wypoczynek. Wciąż powstają nowe trasy np. nordic walking, konne czy rowerowe. Które z nich warto szczególnie polecić mieszkańcom naszego regionu?
– Na terenie Nadleśnictwa Złoty Potok mieszczą się dwa Parki Krajobrazowe: PK Stawki i PK Orlich Gniazd, oraz rezerwaty przyrody takie jak: Parkowe, Ostrężnik, Bukowa Kępa, Kaliszak, Wielki Las, Sokole Góry i Zielona Góra. W lasach Nadleśnictwa Złoty Potok utworzone zostały ścieżki edukacyjne, dzięki którym rozwija się leśna turystyka. Lasy Państwowe wspomagają rozwój aktywnego wypoczynku. Szczególnie można polecić ścieżki pieszo-rowerowe łączące gminy Janów i Niegowę, Transjurajski szlak konny, szlak nordic walking na terenie gminy Olsztyn, ścieżki edukacyjno-dydaktyczne np. „Dziadówki”
Poza rozpropagowaniem leśnej turystyki Lasy Państwowe przeprowadzają remonty istniejącej infrastruktury, przez którą prowadzą liczne szlaki pieszo-rowerowe, jak i drogi dla odbiorców drewna.
Które gatunki roślin i zwierząt są charakterystyczne, dla lasów regionu częstochowskiego?
– Lasy Nadleśnictwa Złoty Potok są ostoją wielu gatunków zwierząt. Większość z nich objęta jest gatunkową ochroną ścisłą lub częściową. Spotkać można m.in. żurawia, dudka, nocka dużego, orzesznice, dzięcioła dużego, wiewiórkę pospolitą, wydrę, zaskrońca, dziki, sarny, jelenie czy myszołowy. Oprócz bogatej fauny można napotkać dziko występujące rzadkie gatunki roślin takie jak: warzucha polska (zanikające stanowisko), storczyk szerokolistny, barwinek pospolity, lilia złotogłów, śnieżyczka przebiśnieg, paprotka zwyczajna czy kniaź błotna.
Czy ustawa śmieciowa rozwiązała problem nielegalnych wysypisk odpadów w lasach?
– Dzięki nowej ustawie śmieciowej wszyscy mieszkańcy wsi są zobowiązani posiadać kosz na odpady. Zwiększyła się świadomość społeczna, dlatego też zmniejszyła się ilość przypadków wywożenia śmieci do lasu. Nie zlikwidowało to całkowicie tego przykrego zjawiska, zdarzają się jeszcze przypadki wywozu śmieci do lasu zwłaszcza odpadów po remontach domów.
Nadleśnictwo Złoty Potok jest jednostką przynależną do Regionalnej Dyrekcji Lasów Państwowych w Katowicach. Tereny te są silnie uprzemysłowione, jak zatem takie sąsiedztwo wpływa na lasy?
– Nadleśnictwo Złoty Potok leży na Jurze Krakowsko-Częstochowskiej wśród dwóch dużych aglomeracji Częstochowy i Myszkowa. W miastach tych istnieją zakłady przemysłowe, które są zobowiązane do spełniania kryteriów, jakie nakłada na nie Ministerstwo Środowiska. Zakłady przemysłowe są wyposażane w różnorakie filtry, dzięki czemu ich sąsiedztwo nie jest już takie uporczywe jak w latach powojennych.
Czy łagodne w ostatnich latach zimy zaburzają życie lasu?
– Łagodne zimy w ostatnich latach mają oczywisty wpływ na życie lasu, jego roślinność czy występującą w lasach zwierzynę. Przykładem braku srogich zim może być zwiększona ilość pajęczaków – kleszczy.
Materiał ukazał na stronie: “Częstochowska Gazeta Ekologiczna” (wydanie papierowe), której publikację współfinansuje Wojewódzki Fundusz Ochrony Środowiska i Gospodarki Wodnej w Katowicach.
Treści zawarte w publikacji nie stanowią oficjalnego stanowiska organów Wojewódzkiego Funduszu Ochrony Środowiska i Gospodarki Wodnej w Katowicach.
KG