Dyrektor Ośrodka Dokumentacji Dziejów Częstochowy, historyk dr Juliusz Sętowski i studentka Akademii im. Jana Długosza Agata Nalichowska wydali publikację „Nekrologi ‘Gońca Częstochowskiego’ 1906-1925”. To pierwsza część projektu. Kolejna pozycja obejmie lata 1926-1939.
Książka zawiera chronologiczny zbiór blisko dwóch tysięcy nekrologów, które w latach 1906-1925 zamieszczono w „Gońcu Częstochowskim”. Oprócz typowych nekrologów są tu również tzw. nekrologi wtórne, czyli informacje o podziękowaniach, nabożeństwach żałobnych, rocznicach, wspomnienia oraz zapisy tragicznych zgonów, na przykład w zamachach – częstych w okresie porewolucyjnym w latach 1906-1910. – Takim przypadkiem była tragiczna śmierć majstra fabryki „Częstochowianka” Józefa Wiznera w 1908 r. Pięknej postaci. Działał on społecznie, walczył z alkoholizmem. Pogrzeb majstra Wiznera był wielką manifestacją przeciwko zamachom – mówi Juliusz Sętowski.
Intencją publikacji był zapis pamięci historycznej o częstochowianach. Książka jest typowym materiałem źródłowym. Nie zamieszczono w niej pełnych treści nekrologów, tylko informacje istotne z punktu biograficznego. Jak podkreśla Juliusz Sętowski na podstawie opracowania można zaobserwować jak ewoluowały nekrologi oraz wielość ich publikacji w prasie. Jak zauważa z latami ich częstotliwość wzrastała, toteż w drugiej części opracowania, choć obejmuje ono krótszy okres, liczba nekrologów będzie znacznie większa.
Proces pracy nad publikacją stał się źródłem wiedzy o ludziach. – Szczególnie cieszyły nas nekrologi o osobach, których rodziny już nie żyją, a które przybywały do Częstochowy z zagranicy. To przemysłowcy, dyrektorzy fabryk, majstrach z Francji, Belgii, Niemiec, Czech – mówi historyk.
Pomysł opracowania Juliusz Sętowski zaczerpnął z książki „Nekrologi Kuriera Warszawskiego”, który wychodził od 1821-1939 r. –w którym zamieszczono również około dwudziestu nekrologów częstochowian. Idea zrodziła się trzy lata temu i tyleż trwała praca nad publikacją. Jak zapowiada dr Sętowski, gdy zakończy opracowanie nekrologów z „Gońca Częstochowskiego” w latach 1926-1939, rozpocznie kwerendę kolejnych pism częstochowskich, szczególnie tych wydawanych w okresie II wojny światowej i okupacji niemieckiej. Ponadto Ośrodek Dokumentacji Dziejów Częstochowy zbiera materiały do publikacji o wszystkich cmentarzach częstochowskich i podczęstochowskich.
Ośrodek Dokumentacji Dziejów Częstochowy powstał w 1996 r.; od początku prowadzi go Juliusz Sętowski. Ośrodek zajmuje się działalnością edukacyjną – prowadzenie zajęć z uczniami, oprowadzenie historycznych wycieczek po mieście i cmentarzach oraz działalnością dokumentacyjno-badawczą – gromadzenie wiedzy o Częstochowie i okolicach Częstochowy. Dokumentację zbiera się z myślą o powstaniu Encyklopedii Częstochowy. Przygotowano około czterech tysięcy haseł tematycznych i biograficznych, z tego około tysiąc jest już opracowanych.
Juliusz Sętowski w swoim dorobku ma kilka pozycji historiograficznych: „Organizacje bojowe PPS”, „Cmentarz Kule”, „Cmentarz Ewangelicko-Augsburski” i jako współredaktor z Romanem Sitkowskim „Cmentarz Rakowski”.
UG