13–14 czerwca 2019 r. w Częstochowie miała miejsce konferencja historyczno-naukowa pt. „Attachés i przedstawiciele Misji Wojskowych w Wojsku Polskim II RP i Siłach Zbrojnych PRL”
Przybyłych gości i prelegentów powitali: Dyrektor Wojskowego Biura Historycznego im. Kazimierza Sosnkowskiego, prof. Sławomir Cenckiewicz oraz Dyrektor Oddziału Instytutu Pamięci Narodowej w Katowicach, dr Andrzej Sznajder.
Moderatorem Panel I był prof. Wojciech Skóra z Akademii Pomorskiej w Słupsku. Z prelekcjami wystąpili: Wojciech Miklaszewski (Uniwersytet Kazimierza Wielkiego w Bydgoszczy) – Polska Misja Wojskowa do generała Denikina w okresie od września 1919 do kwietnia 1920 i jej szef – generał Aleksander Karnicki (1869–1942; dr hab. Wojciech Mazur (Uniwersytet Jagielloński w Krakowie) – Skrzydlaci attachés. Attachaty i misje lotnicze mocarstw Zachodu w Polsce lat 1936–1939; dr Krzysztof Langowski (Instytut Pamięci Narodowej w Warszawie) – Ppłk Wacław
Jędrzejewicz – attaché wojskowy w Tokio (1925–1928).
Panel II prowadził dr Paweł Piotrowski z Wojskowego Biura Historycznego w Warszawie – Akademia Sztuki Wojennej w Warszawie. Wykłady w tej części zaprezentowali: dr hab. Robert Majzner, prof. UJD (Uniwersytet im. Jana Długosza w Częstochowie) – Płk SG Paweł Aleksandrowicz – pierwszy attaché wojskowy RP w kraju „kwitnącej wiśni”; prof. dr hab. Wojciech Skóra (Akademia Pomorska w Słupsku) – Polska Misja Wojskowa
na Syberię 1919–1920, dr hab. Sławomir Cenckiewicz, prof. ASzWoj Wojskowe Biuro Historyczne w Warszawie/Akademia Sztuki Wojennej w Warszawie) – „Możesz być dobrym jeśli chcesz”. Gen. Bolesław Wieniawa-Długoszowski i mjr Henryk Floyar-Rajchman na wygnaniu (1940–1942).
Panel III prowadził moderator dr Witold Bagieński (Instytut Pamięci Narodowej w Warszawie. Odczyty wygłosili: Paweł Sztama z Instytutu Pamięci Narodowej w Warszawie / Uniwersytet Marii Curie-Skłodowskiej w Lublinie) – Działalność płk. Floriana Siwickiego na stanowisku attaché Wojskowego, Morskiego i Lotniczego przy Ambasadzie PRL w Pekinie w świetle jego
raportów (1961–1963); dr Wojciech Paduchowski (Instytut Pamięci Narodowej w Krakowie) – Białek, Burczak,Załuska – attaché wojskowi w Phenianie; Bartosz Kapuściak z Instytutu Pamięci Narodowej w Katowicach) – Misja wojskowa gen. Teodora Kufla w Berlinie Zachodnim 1979–1981.
Atrakcją konferencji było zwiedzanie Muzeum 303 im. ppłk pil. Jana Zumbacha w Napoleonie w gminie Lipie.
Dzień drugi także obfitował w cenne informacyjnie referaty. Panel I prowadził moderator Paweł Sztama (Instytut Pamięci Narodowej w Warszawie/Uniwersytet Marii Curie-Skłodowskiej w Lublinie). Referaty wygłosili: dr Mariusz Mróz (Wojskowe Biuro Historyczne w Warszawie) – Nie tylko attaché – czyli
polskie przedstawicielstwa wojskowe we Francji w pierwszych latach niepodległości; Jarosław Ciślak (badacz niezależny) – Próba usystematyzowania spraw organizacyjnoetatowych
dotyczących Attachatów Wojskowych Sił Zbrojnych PRL w latach 1945–1990; Tomasz Krok (Wojskowe Biuro Historyczne w Warszawie) – Działalność rezydenta Informacji Wojskowej kpt. Juliusza Wilczura Garzteckiego w Misji Wojskowej w Rzymie w 1946 r.; Michał Kozłowski (Wojskowe Biuro Historyczne w Warszawie) – Juliusz Bardach – moskiewski łącznik
Moderatorem Panelu II był Bartosz Kapuściak (Instytut Pamięci Narodowej w Katowicach). Prelekcje przedstawili: dr Przemysław Gasztold (Instytut Pamięci Narodowej w Warszawie/Akademia Sztuki
Wojennej w Warszawie) – Początki wywiadu wojskowego PRL na Bliskim Wschodzie: działalność rezydentury Zarządu II Sztabu Generalnego WP krypt. „Cedr” w Libanie (1965–1970); dr Monika Komaniecka (Instytut Pamięci Narodowej w Krakowie) – Francuski attachat wojskowy w Polsce Ludowej w latach 70.; dr Przemysław Benken (Instytut Pamięci Narodowej w Szczecinie) – Dynamika eskalacji II wojny indochińskiej przełomu lat sześćdziesiątych i siedemdziesiątych w raportach i sprawozdaniach Attachatu Wojskowego przy Ambasadzie PRL w Hanoi
UG