Rekonstrukcja „IKAR stan wyjątkowy. Wydarzenia z 1980r., które zmieniły częstochowian” zostanie zaprezentowana już w piątek, 8 listopada o godz. 13.30 w świetlicy IKAR, w budynku MPK w Częstochowie.
Przypomnienie wydarzeń z listopada 1980r., które były niejako owocem I pielgrzymki Jana Pawła II do Polski uwieńczy projekt edukacyjny „Nadzieja. Zwycięstwo” podejmowany m.in. przez delegaturę Kuratorium Oświaty w Częstochowie i Jasną Górę a wsparty przez program Niepodległa.
Wydarzenia w klubie „Ikar” to jedyny taki przypadek w najnowszej historii Polski, kiedy to społeczeństwo nie tylko zaprotestowało przeciwko komunistycznej władzy, ale i wypowiedziało władzy posłuszeństwo i zgłosiło swoje postulaty, argumentując swoje racje poprzez „siłę spokoju i pokoju”. Władza nie mając „wyjścia” nie tylko ustąpiła protestującym, ale i spełniła ich żądania.
Ten skuteczny i zwycięski protest zapomniany i niedoceniany jest ważną częścią historii nie tylko regionu częstochowskiego, ale i całej naszej Ojczyzny. W „Roku Niepodległej” stanowić może kolejną odsłonę ukazania niezwykłych postaw ludzi, którzy umocnieni m.in. nauczaniem naszego rodaka Jana Pawła II, gotowi byli różnymi sposobami „walczyć” o wolną i niepodległą Ojczyznę. Wielu z nich jeszcze żyje i dlatego najważniejszym elementem działań jest spotkanie młodych z nimi i ich „opowieścią”. Zachowały się także liczne pamiątki z tamtych dni zgromadzone przez częstochowską „Solidarność”.
Wydarzenia, do których doszło w klubie „Ikar” w Częstochowie, w dniach 11-19 listopada 1980 roku, do dziś pozostają nie tylko na marginesie “wielkiej historii”, ale także nie znajdują swojego miejsca w opracowaniach promujących historię naszej małej Ojczyzny.
Celem projektu „Nadzieja. Zwycięstwo” jest przypomnienie a dla młodszego pokolenia zapoznanie z niezwykłą postacią Jana Pawła II i jego wielkim wkładem w budowanie wolnej i niepodległej Polski, jedności narodowej a nade wszystko w odzyskanie przez Polaków godności, szacunku, dumy, przekonania o własnej wartości i odkrycia narodowej tożsamości. Zamysłem inicjatorów działań było przypomnienie I pielgrzymki papieża Polaka do naszej Ojczyzny, ze szczególnym zwróceniem uwagi na wizytę Jana Pawła II w Częstochowie w dniach od 04 do 06 czerwca 1979r.
Przesłanie wolnościowe wypowiedziane przez świętego papieża na Jasnej Górze miało ogromne znaczenie dla zniewolonej komunizmem Polski.
Umocnieni przesłaniem Wielkiego Rodaka Polacy odzyskali wiarę w swoją godność i nabrali sił do walki o wyrwanie z kajdan niewoli. Przypominamy o tym poprzez „opowiedzenie” o nieznanym w regionie częstochowskim, tym bardziej nieznanym w kraju proteście w klubie „Ikar” w Częstochowie, do którego doszło w dn. od 11-19 listopada 1980r.
Przyczyną protestu było wprowadzenie przez wojewodę częstochowskiego Mirosława Wierzbickiego stanu wyjątkowego w województwie w związku z zapowiedzianym strajkiem ostrzegawczym „S” w razie odmowy rejestracji „Solidarności”. 10 XI 1980 wojewoda polecił dyrektorom częstochowskich zakładów powstrzymać „S”, zapowiedział, że strajki jako akty antypaństwowe będą tłumione przy użyciu siły; dyrektorzy, wykonując polecenia wojewody, podali się w swoich zakładach za pełnomocników rządu, zakazali przygotowań do strajku i zgłaszania postulatów, zabronili dostępu do radiowęzłów, zarekwirowali maszyny do pisania, zrywali plakaty z hasłami „S”, zagrozili, że osoby, które nie podporządkują się zarządzeniom, zostaną zwolnione z pracy. 11 XI 1980 o godz. 9.00 na cotygodniowym zebraniu w klubie Ikar przy Miejskim Przedsiębiorstwie Komunikacyjnym w Częstochowie spotkała się tzw. Regionalna Komisja Koordynacyjna (przedstawiciele zakładowych komitetów założycielskich) oraz działacze Regionalnego Komitetu Założycielskiego „S”. Zażądano natychmiastowych wyjaśnień od wojewody i postanowiono nie opuszczać posiedzenia aż do skutku. Wojewoda zlekceważył związkowców. 12 XI 1980 Regionalna Komisja Koordynacyjna wystąpiła do premiera o odwołanie władz wojewódzkich i miejskich, zarzucając im nieudolność, nadużywanie władzy i prowokowanie napięć i zażądała przybycia do Częstochowy komisji rządowej. Organizacje zakładowe „S”, nie przerywając pracy, zgłaszały poparcie dla protestujących związkowców, przekazywały pieniądze i żywność, mieszkańcy miasta gromadzący się pod klubem dostarczali związkowcom nowych argumentów: wypomniano budowę nowego gmachu KW PZPR w Częstochowie (zamiast szpitala), willi, tzw. gryglówki, dla I sekretarza KW PZPR Józefa Grygla, przejścia podziemnego blokującego dojście do Jasnej Góry, marnotrawstwo żywności po pielgrzymce Jana Pawła II. W klubie zaczęto drukować na ręcznym powielaczu „Biuletyn Solidarność Regionu Częstochowa”. W niedzielę 16 XI 1980 duszpasterz akademicki ks. Ireneusz Skubiś odprawił mszę św. dla protestujących; Determinacja związkowców oraz poparcie społeczeństwa skłoniły władze do rozmów. Negocjacje trwały całą noc, ich przebieg transmitowano przez głośniki na zewnątrz klubu dla kilkuset oczekujących mieszkańców miasta. 19.11 osiągnięto „porozumienie”. W wyniku protestu odwołano m.in. wojewodę oraz prezydenta Częstochowy a także innych działaczy PZPR.
Izabela Tyras