Od parafii do parafii w byłym województwie (328)
Oddalona o ponad 3 km od Jasnej Góry Grabówka (dzisiejsza północno – zachodnia dzielnica Częstochowy) jest położona na wysokości 282 mnp. Pierwsza pisana wzmianka o niej pochodzi z 1385 roku. Wtedy to wieś tą – o pierwotnej nazwie Grabowa – nadał klasztorowi jasnogórskiemu książę Władysław Opolski. Od początku swego istnienia, ta w całości królewska wieś należy do parafii świętego Zygmunta w Częstochowie, płacąc jej dziesięcinę od swego sołectwa. Sołectwo to – o powierzchni 5 łanów – jest potwierdzane w latach: 1439,1470 i 1474. W lustracji dróg z 1570 roku mamy informację, o trakcie prowadzącym od Jasnej Góry przez Grabówkę do Kłobucka i Krzepic. Wspomina się też o karczmie w Grabówce, która ma obowiązek pobierania piwa z warzelni częstochowskich mieszczan. Klasztorną Grabówkę w czasie potopu szwedzkiego zamieszkiwały tylko cztery rodziny, lecz w 1791 roku liczy już 20 domów i 104 mieszkańców. W wyniku 2. rozbioru Polski (w 1793 roku) Częstochowa wraz z przylegającymi wioskami znalazł się na terenie pruskim i miała nosić urzędową nazwę Czenstochau. Granica zaboru przebiegała wtedy na północ od Olsztyna, który znalazł się w zaborze rosyjskim. Wybuch powstania kościuszkowskiego (w 1794 roku) i przegrana wielka bitwa Kościuszki pod Szczekocinami spowodowały zaostrzenie polityki władz pruskich. Dobra klasztoru jasnogórskiego zostały wysoko opodatkowane, a w1796 roku odebrano Paulinom 25 wiosek, w tym oczywiście Grabówkę. Gdy po epizodzie napoleońskim powstaje w 1815 roku Królestwo Polskie Częstochowa dostaje się pod panowanie Rosji. Powstaje wtedy ostry rygor nie pozwalający na przykład na powoływanie nowych parafii. Jednak po upadku powstania styczniowego Grabówka stała się siedzibą nowej gminy (w 1864 roku), obejmującej zachodnią część dzisiejszej Częstochowy. Wybudowana dopiero z początkiem XX wieku siedziba tej gminy to dzisiejsza przychodnia zdrowia. Natomiast w 1867 roku przeprowadzony został nowy podział administracyjny na terenie zaboru rosyjskiego. Powstał wtedy powiat częstochowski (wcześniej Częstochowa należała do powiatu wieluńskiego) w skład którego weszło siedem miast i 20 gmin, w tym także Grabówka. Trzy lata później owe siedem miast utraciło swoje prawa miejskie i włączone zostały do pobliskich gmin. Ostała się jako miasto tylko Częstochowa ze swą bardzo rozległą parafią świętego Zygmunta. Jednak po bardzo długich staraniach – i dopiero, gdy pod Jasną Górą powstał pomnik cara Aleksandra II – przyszła zgoda od gubernatora na powołanie z dniem 6 czerwca 1891 roku drugiej parafii w Częstochowie. Utworzona została przy kościele świętych: Andrzeja, oraz Barbary i znalazła się w niej także Grabówka. W tym czasie Grabówka liczy już ponad 600 mieszkańców, mając na terenie swojej gminy powstające na przełomie XIX i XX wieku duże zakłady przemysłowe jak: papiernię i fabrykę przerobu juty (w Gnaszynie). W 1975 roku, gdy powstaje województwo częstochowskie następuje powiększenie miasta o szereg przylegających miejscowości w tym o Grabówkę. Jakby przeczuwając tą sytuację biskup Stanisław Bareła już w 1969 roku ustanawia w Grabówce wikariat terenowy, który działa w oparciu o przydrożną kaplicę z początku XX wieku. Wreszcie w 1972 roku erygowana zostaje nowa parafia pod wezwaniem św. Franciszka z Asyżu. Po wybudowaniu plebanii ksiądz Józef Franelak rozpoczyna mozolną budowę kościoła, którą prowadził w latach 1982-87 cdn
Tekst i zdjęcia –
Andrzej Siwiński