Statystyka jest jednoznaczna: wskaźniki wypadkowości pokazują, że w latach 2017-2018 województwo śląskie stało się tym obszarem, gdzie do wypadków w rolnictwie dochodzi najrzadziej.
W ciągu ostatnich dwóch lat, ilość wypadków wyraźnie w województwie śląskim spadła, osiągając za 2018 rok wskaźnik 5,2 wypadków na tysiąc ubezpieczonych rolników w Kasie Rolniczego Ubezpieczenia Społecznego.
Województwo śląskie wyprzedziło pod tym względem tak tradycyjne, zaawansowane rolniczo obszary, jak województwo wielkopolskie czy mazowieckie – odpowiednio 11,6 i 8,2 wypadków. Na podium w tej dziedzinie uplasowały się jeszcze zachodniopomorskie (6,2) i sąsiednie województwo opolskie (6,4).
– „Spadająca w wyraźny sposób wypadkowość w polskim rolnictwie – ponad 33 procent! w ciągu ostatnich 7 lat – jest nieprzypadkowa.” – mówi Piotr Dobosz, dyrektor Oddziału Regionalnego KRUS w Częstochowie – „To wynik systematycznej pracy wielu państwowych instytucji, którym dobro rolnictwa leży na sercu, i w których prewencja wypadkowa jest jednym z głównych obszarów działalności. Oprócz KRUS są to Ośrodki Doradztwa Rolniczego, Agencja Restrukturyzacji i Modernizacji Rolnictwa, Państwowa Inspekcja Pracy, KOWR, a także Ochotnicza i Państwowa Straż Pożarna, jednostki samorządu terytorialnego każdego szczebla.”
Rolnictwo jest jednym z najbardziej niebezpiecznych zawodów w Polsce. Pierwsza pozycja w Polsce województwa śląskiego pod względem bezpieczeństwa w rolnictwie jest tym cenniejsza, że mówimy o działalności rolniczej na najbardziej zurbanizowanym i uprzemysłowionym obszarze w kraju!
Wiele osób spoza Śląska, a nawet mieszkających w środkowym subregionie województwa śląskiego jest zdziwionych, że rolnictwo tutaj w ogóle istnieje. Tymczasem na terenach wiejskich Województwa Śląskiego żyje blisko milion osób, tj. ponad 21 proc. mieszkańców województwa i blisko 7 proc. ludności wiejskiej Polski.
-„To obszar, w którym ekspansja miejska, powiększanie się terenów pod inwestycję i rozwój przemysłu, stale poszerzane granice miast zmniejszają powierzchnię terenów rolniczych i jednocześnie, czynią rolniczą działalność coraz trudniejszą i mniej bezpieczną.” – wyjaśnia dyrektor Dobosz. – Rozwój drogownictwa powoduje, że pola poprzedzielane zostały drogami, przez które niekiedy trudno się przemknąć.
Już teraz rolnicy w województwie śląskim wyjeżdżają do swoich pól maszynami rolniczymi, poruszając się po drogach miejskich. Pola można znaleźć bezpośrednio za kamienicami albo sąsiadują one z nowoczesnymi zakładami produkujące samochody (Siemianowice Śląskie, Tychy).”
W eliminacjach do konkursów dla rolników organizowanych przez KRUS w województwie śląskim można znaleźć cały przekrój rolnictwa – gospodarstwa zajmujące się hodowlą trzody chlewnej, kur niosek, uprawą zbóż, warzywnictwem w gruncie, wysoko zaawansowanym sadownictwem dysponującym chłodniami potrafiącymi przetrzymać owoce przez dwa lata, hodowlą bydła mlecznego, ale także hodowlą koni pod wierzch, uprawą domowych kwiatów doniczkowych w szklarniach… Są tutaj właściciele ponad 250 ha i niecałych 2 hektarów… ale pod szkłem. Cieszy powrót i próba ratowania tego co było kiedyś piękną polską tradycją, ale dziś niezwykle trudną i kosztowną w realizacji – hodowla koni i odbudowania stadniny w Ochabach.
– „Dla KRUS prewencja, upowszechnianie zasad bezpieczeństwa pracy w gospodarstwach rolnych, zwłaszcza u dzieci, jest jednym z głównych obszarów działalności. Jest oczywiste, że lepiej zapobiegać wypadkom niż je leczyć. Tu jednak nie chodzi o pieniądze, które są oczywiście ważne, bo publiczne. Chodzi przede wszystkim o zmarnowane życie, kalectwo na ciele i duszy, nieszczęście dla całej rodziny.” – stwierdził Piotr Dobosz.
Odnotowane przez OR KRUS w Częstochowie główne przyczyny mniejszej liczby wypadków to: poprawa stanu bhp w gospodarstwach rolnych wynikająca z większej świadomości rolników, skutek wieloletniego wdrażania przez Kasę i instytucje zasad ochrony zdrowia i życia w gospodarstwie rolnym, postępująca stała modernizacja infrastruktury gospodarstw oraz sprzętu rolniczego wykorzystywanego przez rolników podczas pracy.
W województwie śląskim w ciągu roku, w rozlicznych działaniach prewencyjnych KRUS bierze czynny udział blisko 10 tys. osób.
Organizowane są szkolenia, pokazy i pogadanki, konkursy dla rolników, dzieci i uczniów szkół rolniczych, kilkadziesiąt stoisk informacyjnych podczas gminnych, powiatowych i wojewódzkich dożynek. W ramach swych działań prewencyjnych, Kasa Rolniczego Ubezpieczenia Społecznego organizuje co roku szereg konkursów skierowanych do dzieci uczącej się w szkołach na terenach wiejskich oraz młodzieży uczącej się rolniczego zawodu w 9 szkołach zawodowych o profilu rolniczym, działających na terenie województwa śląskiego, w których bierze udział prawie tysiąc uczestników.
O skuteczności wielu naszych działań prewencyjnych świadczą fakty – w ciągu ostatnich lat ilość wypadków na terenie województwa śląskiego zmniejszyła się o blisko 33 proc – jedną trzecią!
Czym skorupka za młodu nasiąknie… Dzieci mieszkające na wsi rywalizują co roku w organizowanym przez KRUS Ogólnopolskim Konkursie Plastycznym „Bezpiecznie na wsi”. Dotychczasowe edycje konkursu cieszyły się ogromnym zainteresowaniem dzieci. Każdego roku w całym kraju uczestniczyło w nich ponad 30 tys. uczniów szkół podstawowych z terenów wiejskich. Konkurs promuje wśród uczniów szkół podstawowych z terenów wiejskich pozytywne zachowania związane z pracą i zabawą dzieci na terenie gospodarstwa rolnego, a także popularyzuje stworzony przez KRUS „Wykaz czynności szczególnie niebezpiecznych związanych z prowadzeniem gospodarstwa rolnego, których nie wolno powierzać dzieciom poniżej 16 lat,” wskazujący na prace szczególnie zagrażające bezpieczeństwu najmłodszych mieszkańców wsi. Tegoroczne hasło konkursowe: „Bezpiecznie na wsi: maszyna pracuje a dziecko obserwuje” ma zwrócić uwagę na sposoby zapobiegania wypadkom, związanym z obecnością w gospodarstwach rolnych maszyn i urządzeń rolniczych.
W ramach wojewódzkiego etapu konkursu, w 2018 roku do siedziby Oddziału Regionalnego KRUS w Częstochowie wpłynęło 731prac plastycznych dzieci ze 100 szkół podstawowych, znajdujących się na terenach wiejskich w województwie śląskim. W całym kraju było to 36 tys. 116 uczniów z 2987 wiejskich szkół podstawowych.
Młodzież mieszkająca na wsi, uczniowie szkół rolniczych w województwie śląskim są adresatem corocznego Wojewódzkiego Konkursu dla uczniów szkół o profilu rolniczym „Bezpieczna praca w rolnictwie”. Konkurs promuje także zasady ergonomicznego i bezpiecznego kształtowania środowiska pracy w gospodarstwie rolnym. Uczniowie szkół rolniczych będą w przyszłości decydować o naszym rolnictwie i środowisku.
W sumie, co roku, w krusowskich konkursach w województwie śląskim bierze udział prawie tysiąc młodych uczestników.
Największym przedsięwzięciem prewencyjnym Kasy jest Ogólnokrajowy Konkurs “Bezpieczne Gospodarstwo Rolne”, propagujący zasady bezpieczeństwa i ochrony zdrowia w indywidualnych gospodarstwach rolnych, organizowany pod patronatem Prezydenta RP Andrzeja Dudy. Konkurs organizowany jest przez KRUS we współpracy z Ministerstwem Rolnictwa i Rozwoju Wsi, Agencją Restrukturyzacji i Modernizacji Rolnictwa, Ośrodkiem Doradztwa Rolniczego i Państwową Inspekcją Pracy. Właściciele zgłaszanych gospodarstw poddają je profesjonalnemu audytowi bezpieczeństwa pracy, który przeprowadzają komisje konkursowe złożone ze specjalistów wspomnianych instytucji. Już samo zastosowanie się do uwag audytujących niweluje wiele zagrożeń, a tym samym zmniejsza ryzyko wypadków i chorób zawodowych rolników oraz ich rodzin.
Warto tutaj przypomnieć, iż ostateczny termin zgłoszenia się do konkursów – plastycznego i „Bezpieczne Gospodarstwo Rolne” – upływa 29 marca.
A jeśli wypadek się przydarzy?
Prezes KRUS, od dwóch lat podejmuje decyzję o finansowaniu grupowego ubezpieczenia następstw nieszczęśliwych wypadków i chorób dzieci rolników, realizowanego przez Pocztowe Towarzystwo Ubezpieczeń Wzajemnych. Wszystkie dzieci, do lat 16, pozostające we wspólnym gospodarstwie domowym z rodzicami lub opiekunami prawnymi, z których przynajmniej jedno podlega w pełnym zakresie ubezpieczeniu społecznym rolników, są z definicji ubezpieczone od wypadków przez KRUS. Rolnicy i ich dzieci nie wnoszą z tego tytułu żadnych opłat i nie muszą się nigdzie zgłaszać, by podpisać umowę. To ubezpieczenie działa także w wakacje i ferie.
Dzieciom rolników ubezpieczonych w Kasie, mającym wady postawy i schorzenia układu ruchu lub układu oddechowego KRUS organizuje podczas wakacji darmowe turnusy rehabilitacyjne trwające 21 dni. W tym roku dzieci z województwa śląskiego będą kierowane do Centrów Rehabilitacji Rolników KRUS w Horyńcu Zdroju oraz Iwoniczu Zdroju. Turnusy odbywają się w wakacje, a termin składania zgłoszenia upłynie 10 maja.
IL