„Getting to zero” to hasło tegorocznego Światowego Dnia AIDS, który tradycyjnie przypada 1 grudnia. Ogłaszając zamiar „zmniejszenia do zera” liczby zachorowań spowodowanych zakażeniami HIV, Światowa Organizacja Zdrowia wyznacza całemu światu cel, który ma być osiągnięty do 2030 roku – zatrzymanie epidemii HIV/AIDS[1].
Liczba osób zakażonych HIV – wirusem powodującym w ludzkim organizmie nabyty niedobór odporności – sięga obecnie na świecie 36,9 mln.[2] Od początku epidemii do końca 2013 r. HIV zostało zakażonych ok. 78 mln osób na świecie, z powodu powikłań wywołanych AIDS zmarło ok. 39 mln.[3] W Polsce liczba zakażeń HIV jest rejestrowana od początku epidemii, czyli od 1985 r. – wynosi obecnie 19 299. Z tego grona pacjentów na AIDS zachorowało ponad 3,2 tys. osób; odnotowano prawie 1,3 tys. zgonów[4].
Ostatnie lata przyniosły malejącą liczbę nowych zachorowań, jak i ogromny postęp w zakresie terapii hamującej rozwój AIDS. Począwszy od roku 2005, kiedy na świecie zmarło 2,4 mln osób, liczba zgonów spowodowanych HIV maleje. Odnotowuje się też ciągły spadek liczby nowych zakażeń. W porównaniu z rokiem 2001 odsetek nowych zakażeń wśród dorosłych spadł o 38%, a wśród dzieci o 58%[2]. W 2013 r. co trzecia dorosła osoba (36%-40%) i co czwarte dziecko (22%-26%) żyjące z HIV było objęte leczeniem antyretrowirusowym (ARV). W Polsce terapia ARV finansowana jest w ramach programu zdrowotnego Ministerstwa Zdrowia. We wrześniu 2015 roku korzystało z niej prawie 8, 5 tysiąca pacjentów, w tym 111 dzieci[5].
Choć zjawisko HIV/AIDS nie jest w Polsce niczym nowym, w społeczeństwie wciąż pokutuje wiele mitów na temat przenoszenia wirusa i potencjalnych zagrożeń związanych z kontaktami z osobami seropozytywnymi. Specjaliści przypominają, że do zakażenia może dojść tylko: poprzez kontakty seksualne, wstrzyknięcie zakażonej krwi lub zanieczyszczenie nią uszkodzonej skóry bądź błony śluzowej oraz z matki na dziecko – w czasie ciąży, porodu, karmienia piersią. W każdym z wymienionych przypadków znamy skuteczne metody zapobiegające zakażeniom. Nie można zakazić się poprzez uścisk dłoni, pocałunek, używanie wspólnej toalety itp. osoby z HIV wciąż jednak spotykają się w Polsce z dyskryminacją i stygmatyzacją. Co szczególnie bolesne, do nadużyć i nieprawidłowości dochodzi często w kontaktach ze służbą zdrowia.
Celem globalnym przyjętym przez agendy WHO jest opanowanie epidemii choroby poprzez zastosowanie trzech podstawowych działań: zdiagnozowanie 90% zakażonych HIV, wdrożenie leczenia u 90% z nich i jego kontynuowanie u kolejnych 90% objętych terapią i kontrolą. Zrealizowanie tych trzech postulatów ma umożliwić zahamowanie epidemii w ciągu kolejnych 15 lat.
Referencje:
1. Raport UNAIDS podsumowujący Milenijne Cele Rozwoju 2000 – 2015; http://www.aids.gov.pl/wspolpraca_miedzynarodowa/753/ (dostęp: 26.11.2015)
2. Krajowe Centrum ds. AIDS; http://www.aids.gov.pl/wspolpraca_miedzynarodowa/724/ (dostęp: 26.11.2015)
3. Raport UNAIDS z okazji Światowego Dnia AIDS; http://www.aids.gov.pl/wspolpraca_miedzynarodowa/761/ (dostęp: 26.11.2015)
4. NIZP-PZH, statystyki na 30 czerwca 2015 r.; http://wwwold.pzh.gov.pl/oldpage/epimeld/hiv_aids/index.htm (dostęp: 26.11.2015)
5. Krajowe Centrum ds. AIDS, dane epidemiologiczne – Polska; http://www.aids.gov.pl/hiv_aids/450/ (dostęp: 26.11.2015)
r