Ulica Braci Krzemińskich – pionierów polskiej kinematografii oraz ulice ,,Objazdowa” i ,,Mundurowa” – to najnowsze propozycje nazw dla częstochowskich ulic. Stosowne uchwały radni podjęli na sesji 27 sierpnia.
Bracia Krzemińscy będą patronować bocznej drodze wewnętrznej od ul. mjr Henryka Sucharskiego w Kiedrzynie. Z taką propozycją do Zespołu ds. Nazewnictwa Obiektów Miejskich zwrócił się Wydział Geodezji i Kartografii UM. Na podstawie opinii Ośrodka Dokumentacji Dziejów Częstochowy Zespół odniósł się do tej propozycji pozytywnie.
Antoni (1882–1955) i Władysław (1871–1942) Krzemińscy byli pionierami polskiej kinematografii. Już w 1899 roku organizowali w „Gabinecie Iluzji” w Łodzi pokazy przeźroczy dotyczących krajoznawstwa i astronomii, potem pokazy kinematograficzne. Umożliwiał im to sprowadzony wraz z zestawem osiemnastu filmów projektor od samych braci Lumière. Przy ul. Piotrkowskiej stworzyli pierwszy stały kinematograf na ziemiach polskich. W marcu 1900 r. przenieśli się do Radomia, a w maju tego samego roku – do Częstochowy. Przy obecnej al. Najświętszej Maryi Panny wznieśli drewniany budynek, w którym pokazywali – jak wówczas mówiono o filmach – ,,ożywione fotografie”. Potem przenieśli się do Włocławka – gdzie wybudowali podobny obiekt – a w końcu zimą 1900 roku wrócili do Łodzi. Po powrocie Władysława z Paryża, do którego pojechał po nowe filmy, obaj bracia prowadzili kino ,,Teatr Żywych Fotografii” w Łodzi. W latach 1902–1907 odbywali liczne, nieraz kilkusetkilometrowe podróże do różnych miast Królestwa Polskiego, połączone z pokazami filmowymi. W latach 1903–1907 odbyli pierwszą wyprawę na wschód – do Cesarstwa Rosyjskiego. W 1909 r. wzięli udział w Wystawie Przemysłu i Rolnictwa w Częstochowie – w drewnianym budynku w Alejach uruchomili kino „Royal Palace”. Wobec narastającej konkurencji kin stałych postanowili osiedlić się w Częstochowie. Wynajęli lokal na I piętrze kamienicy przy ówczesnej ul. Panny Maryi 43 (dzisiejszej al. NMP), gdzie otworzyli „Odeon” – najstarsze kino w Królestwie Polskim. Realizowali własne filmy dokumentalne i pokazywali je jako kroniki „Odeonu”. Uznawany za pierwszy polski film dokumentalny ,,Pożar zapałczarni” z 1913 roku to prawdopodobnie fragment jednej z takich kronik. Inne z nakręconych przez Krzemińskich filmów to ,,Przyjazd Pana Prezydenta Rzeczypospolitej Ignacego Mościckiego do Częstochowy”, ,,Przejazd przez Częstochowę wagonu ze zwłokami Słowackiego” czy ,,Przejazd regenta Węgier do Warszawy w 1938”. Kronikę filmową Krzemińskich ilustrowała muzycznie znana w mieście orkiestra Jerzego Bursika. Bracia kręcili też własną kamerą komedyjki. W 1928 roku współorganizowali zjazd właścicieli kinematografów z województwa kieleckiego – utworzono na nim Związek Właścicieli Kinematografów Województwa Kieleckiego.
Warto wspomnieć, że bracia Krzemińscy już wcześniej doczekali się w Częstochowie innego rodzaju upamiętnienia swojej działalności – a mianowicie organizowanego jesienią festiwalu filmowego ich imienia. W programach jego dotychczasowych edycji znalazły się pokazy fabuł, dokumentów, a także spotkania z filmowcami i wystawy.
Na mapie miasta – w dzielnicy Gnaszyn Kawodrza – pojawi się ulica ,,Objazdowa”. Z prośbą o nadanie takiej nazwy drodze bocznej od ul. Przejazdowej zwróciła się do prezydenta grupa radnych. O formalną zgodę do okolicznych mieszkanek i mieszkańców wystąpił Wydział Geodezji i Kartografii UM, a po jej uzyskaniu Zespół ds. Nazewnictwa Obiektów Miejskich nadał bieg całej procedurze.
Z kolei nazwę ,,Mundurowa” zyskała boczna droga wewnętrzna od ul. Reduty na Stradomiu. Pod koniec zeszłego roku jeden z mieszkańców działki, na której znajduje się ulica, wraz z innymi współwłaścicielami wystąpił z inicjatywą nadania jej takiej nazwy. Pozytywnie odniósł się do tego Zespół ds. Nazewnictwa Obiektów Miejskich.
Podjęte przez radnych uchwały w kwestii nowych ulic wejdą w życie dwa tygodnie po ogłoszeniu ich w Dzienniku Urzędowym Województwa Śląskiego.
na podstawie UMCZ
Na zdjęciu: Bracia Krzemińscy