Przyspieszone bicie serca,
ciągły ból głowy, spocone
dłonie – to typowe objawy
stresu, które zapewne każdy z
nas doświadczył już
niejednokrotnie. Na jego
działanie szczególnie
narażone są osoby zmagające
się z chorobą przewlekłą. Jak
więc nie dopuścić do tego, by
stres przejął kontrolę nad
naszym życiem? Dlaczego ten
przewlekły działa na nas
negatywnie? I czy informacja
o chorobie może wzmagać w nas
uczucie niepokoju? Odpowiedzi
na te pytania udziela ekspert
portalu sm24.pl,
psychoonkolog dr Mariola
Kosowicz.
Stres jest nieuniknionym elementem naszego życia. Jest reakcją
na codzienne wyzwania i życiowe zmiany, zarówno te negatywne,
jak i pozytywne. Stresująca może być rozmowa o pracę czy
egzamin na prawo jazdy, ale też pierwsze spotkanie z sympatią.
Pewien optymalny poziom stresu jest niezbędny do prawidłowego
funkcjonowania, ponieważ działa na nas mobilizująco. Jeśli
jednak utrzymuje się zbyt długo, może wpływać niekorzystnie na
zdrowie. Silny stres odczuwają zwłaszcza osoby zmagające się z
chorobami przewlekłymi, a szczególnie te, które diagnozę
usłyszały niedawno. Jak wynika z badania przeprowadzonego na
zlecenie portalu sm24.pl obawy, które najczęściej towarzyszą
osobom chorym na stwardnienie rozsiane (SM) to: pogorszenie
ogólnego stanu zdrowia, konieczność obarczenia bliskich opieką,
poczucie utraty kontroli nad własnym życiem oraz
niepełnosprawność. Stres jest nieodłącznym towarzyszem tych
obaw. Dlatego, aby nie dopuścić do pojawienia się szkodliwych
dla naszego organizmu objawów długotrwałego napięcia, musimy
nauczyć się, jak radzić sobie z nim na co dzień.
5 FAKTÓW na temat STRESU
1. Podczas sytuacji stresowej, w mózgu dochodzi do „burzy
hormonów”: wzrasta poziom kortyzolu (hormonu stresu),
adrenaliny i endorfiny. Pobudzona zostaje produkcja aż 30
neuroprzekaźników.
2. Najczęstsze objawy stresu to: skurcze żołądka,
przyspieszony puls, uczucie gorąca, zawroty głowy i spocone
dłonie.
3. Nie ma jednej sprawdzonej metody na radzenie sobie ze
stresem – każdy musi dobrać ją stosownie do swojego charakteru,
ale i okoliczności.
4. Stres dotyka każdego bez względu na płeć, wiek czy
wykonywany zawód.
5. Długotrwały stres może przyczyniać się do spadku
odporności, problemów ze snem, zaburzeń apetytu, problemów z
pamięcią, lęków a nawet depresji. Może powodować również
zaostrzenie objawów wielu chorób.
Konsekwencje długotrwałego stresu
Uczucie długotrwałego napięcia i podenerwowania, które często
towarzyszą osobom chorym przewlekle, nie może pozostawać bez
wpływu na kondycję psychofizyczną. Nierzadko przewlekły stres
prowadzi do depresji. Według Międzynarodowej Klasyfikacji
Chorób i Problemów Zdrowotnych, do głównych objawów, na których
podstawie można rozpoznać epizod depresyjny u osoby dorosłej,
należą:
• obniżony nastrój utrzymujący się przez większość dnia,
zwykle niezależny od bieżących wydarzeń,
• spadek energii związany ze wzmożona męczliwością,
skutkujący zmniejszeniem aktywności oraz spowolnieniem
psychoruchowym,
• utrata zainteresowań i zdolności do odczuwania
przyjemności,
• dodatkowo: osłabienie koncentracji i uwagi, zmniejszona
zdolność myślenia lub skupiania się, niska samoocena,
pesymistyczne postrzeganie przyszłości, myśli samobójcze,
zaburzenia snu, zaburzenia łaknienia, spadek popędu płciowego.
Powyższe objawy powinny utrzymywać się przez minimum 2
tygodnie, chociaż zdarza się, że początek choroby jest nagły, a
symptomy bardzo nasilone – wówczas diagnozę depresji można
postawić wcześniej.
„Przyczynami wystąpienia depresji, zwłaszcza u osób chorych
przewlekle, są zarówno zmiany biologiczne zachodzące w
organizmie, czynniki związane bezpośrednio z leczeniem, jak
również aspekty społeczne. Poważnym problemem w diagnozowaniu
depresji u takich osób, jest błędne interpretowanie jej objawów
jako naturalnych w sytuacji przebiegu choroby pierwotnej.
Należy pamiętać, że często objawy somatyczne maskują objawy
depresyjne. Mówimy wówczas o depresji maskowanej. Tak jak
każdą inną chorobę, depresję należy leczyć – w przeciwnym razie
człowiek skazuje siebie na niepotrzebne cierpienie psychiczne”
– mówi ekspert portalu sm24.pl, psychoonkolog dr Mariola
Kosowicz.
Stres w chorobie przewlekłej – naucz się z nim walczyć!
Osoby zmagające się z chorobą przewlekłą szczególnie silnie
odczuwają objawy stresu – napięcia związanie z codziennymi
sprawami takimi jak praca, rodzina, zakupy pogłębiane są przez
wątpliwości związane z diagnozą. Ze stresem można jednak
nauczyć się skutecznie walczyć. Poniżej znajdują się wskazówki,
które podpowiedzą, jak radzić sobie z negatywnymi emocjami.
Informacje na temat metod radzenia sobie ze stresem oraz
technik relaksacyjnych znajdziesz na portalu sm24.pl w zakładce
„Zapanuj nad streSeM”.
• Daj sobie czas, aby zaakceptować informację o chorobie
– oswojenie się z chorobą, która będzie towarzyszyć nam przez
całe życie wymaga czasu. Rzadko zdarza się, że pacjent
akceptuje swój stan do końca, zwłaszcza, gdy choroba nie daje o
sobie zapomnieć. Jednak pogodzenie się z nową sytuacją oraz
wprowadzenie pewnych zmian w dotychczasowym życiu pozwoli
odnaleźć wewnętrzny spokój, dzięki któremu zyskamy siłę do
walki o swoje zdrowie.
• Znajdź sposób na odstresowanie się – istnieje wiele
technik relaksacyjnych – od nas zależy jaką wybierzemy. Może to
być joga, relaks mięśni czy medytacja. Nauczmy się też panować
nad własnym oddechem. Ciekawą techniką może okazać się też
mindfulness, czyli trening uważności. Polega on na świadomym
skupianiu i kierowaniu uwagi. Należy konkretną myśl wychwycić
już w momencie jej pojawienia się, jednak bez konieczności jej
analizowania w danej chwili. Trening ten jest polecany
zwłaszcza osobom, które mają problemy z koncentracją i
zapamiętywaniem – m.in. chorym na stwardnienie rozsiane.
• Porozmawiaj z bliskimi i buduj relacje społeczne –
„szczera rozmowa na temat naszych obaw także może pomóc w
łagodzeniu stresu. Ważne jest jednak, aby o chorobie i
możliwych jej konsekwencjach oraz uczuciach jakie ona budzi,
rozmawiać wprost i rzeczowo. Często taka rozmowa działa
uspokajająco, zmniejsza poczucie lęku, daje wrażenie
bezpieczeństwa, ale też pomaga określić potrzeby osoby chorej.
Dobrym rozwiązaniem może okazać się też psychoterapia, dzięki
której pacjent może pogłębić wiedzę na temat swojego
funkcjonowania oraz skuteczniej rozpoznawać i przeciwdziałać
zachowaniom, które mogą prowadzić do problemów psychicznych” –
podkreśla ekspert sm24.pl, psychoonkolog dr Mariola Kosowicz.
• Staraj się myśleć zdrowo – myśli, uczucia i emocje mogą
mieć ogromny wpływ na nasze zdrowie. Zdrowe myślenie nie
zakłada, że na pewno wszystko będzie dobrze, ale opiera się na
założeniu, że każda myśl generuje wiele emocji i popycha nas do
różnych działań. Tak więc myśląc zdrowo można mieć realny wpływ
na swoje życie. Zamiast zakładać, że nic dobrego nas już nie
czeka, warto pomyśleć: „nie wiem dokładnie, co mnie czeka, ale
mogę bardzo świadomie przeżyć te chwile życia, na które obecnie
mam wpływ”. Żyjąc świadomie tu i teraz dajemy sobie szansę na
lepsze kiedyś.
• Przyjrzyj się sytuacjom, które nasilają stres – analiza
poszczególnych wydarzeń oraz dotychczasowy stosunek wobec nich
może pomóc w odnalezieniu przyczyny napięcia. Starajmy się
wyeliminować lub unikać sytuacji, które są dla nas dodatkowym
źródłem stresu. Czasami trzeba uzbroić się w cierpliwość,
poczekać na rozwój sytuacji i dopiero podjąć realne działania
redukujące stres. Warto też pamiętać, że w wielu sytuacjach nie
warto na siłę dążyć do zupełnej redukcji napięcia. Małymi
krokami można dojść dalej i więcej zyskać.
• Znajdź swój sens życia i pamiętaj, że wielu zdrowych
ludzi też nie widzi sensu w swoim życiu, a więc nie koniecznie
zależy to tylko i wyłącznie od kondycji fizycznej naszego
organizmu. Nie warto wszystkiego zrzucać na chorobę. To my
sami, na przekór ograniczeniom możemy znaleźć powód do życia.
SM24.pl to portal skierowany do pacjentów ze stwardnieniem
rozsianym, którego celem jest wsparcie pacjentów i ich bliskich
w zakresie możliwości radzenia sobie z objawami SM. Materiały
zostały przygotowane we współpracy z ekspertami. SM24.pl to
również platforma, która zawiera m.in.:
– porady dotyczące zdrowego odżywiania
– gry poznawcze
– ćwiczenia usprawniające mowę
– porady jak radzić sobie ze stresem
– porady specjalistów
– interaktywną symulację objawów SM
Portal powstaje dzięki zaangażowaniu Biogen.
W kwietniu na portalu pojawią się nowe materiały multimedialne:
„Doskonalenie wykonywania zmian pozycji w obrębie łóżka” i
„Balans i koordynacja” oraz recenzje książek i filmów napisane
przez Milenę Trojanowską, autorkę bloga withasmile.pl
r