PRZEBYWALI W CZĘSTOCHOWIE
Ur. 80 lat temu, 19.09.1922 w Kopriwnicy, z ojca Franciszka i matki Aneżki. Do 1943 pracował jako laborant – chemik w firmie obuwniczej Bata w Zlinie. Studiując po pracy uzyskał wyższe wykształcenie. Służbę wojskową odbył w Akademii Wojskowej, w której otrzymał stopień oficerski. Uprawiał lekkoatletykę – biegi na długich dystansach (po czesku: vytrvalec). W międzyczasie poznał oszczepniczkę Danę Ingrovą, urodzoną na Zaolziu we Frysztacie k. Karwiny. Pobrali się w 1948. Oboje sportowo uzdolnieni. Żona Dana była dwukrotną mistrzynią olimpijską: 1952 i 1960 oraz mistrzynią Europy 1954, 1958. Osiągnięcia Zatopka były rewelacyjne. Miał przydomek “Czeskiej lokomotywy”, który przylgnął do niego w wyniku stosowanego sposobu treningowego, polegającego na zwalnianiu biegu i gwałtownym przyspieszeniu; także podczas zawodów. Jego talent błyszczał na licznych stadionach. Ustanowił osiemnaście rekordów świata w biegach na dystansie od 5 do 30 km. Na olimpiadach w Londynie i Helsinkach oraz mistrzostwach Europy, złote medale należały do niego. Władza komunistyczna sprzyjała Zatopkowi, który sławił kraj i ustrój w nim panujący wspaniałymi osiągnięciami. Awansowano go do stopnia pułkownika. Jako członek Czechosłowackiej Partii Komunistycznej, po roku 1953 wykazał wg partii brak dyscypliny i pokory. Za krytyczne wypowiedzi w sprawie inwazji Wojsk Układu Warszawskiego na Czechosłowację, a później za podpisanie Manifestu 2000 słów Aleksandra Dupczeka (przez partię nazwanego kontrrewolucyjnym pamfletem) i propagowaniem tego Manifestu osobiście podczas masowych spotkań z mieszkańcami Pragi, w 1969 został wykluczony z partii, zdymisjonowany do stopnia szeregowca i usunięty z pracy w Ministerstwie Obrony. Do 1975 pracował jako robotnik budowlany. Po odwołaniu swych negatywnych opinii o komunizmie i Związku Radzieckim szykany wobec niego zelżały. Został zatrudniony w Centrum Informacji Sportowej w Pradze. Wówczas uzyskał zgodę na podróże zagraniczne o charakterze sportowym. Odwiedził Egipt, Tunezję, Indonezję, Koreę, Chiny, Wietnam. Od 1982 na emeryturze. Posiadał liczne odznaczenia krajowe i zagraniczne, m.in. medal Fair Play nadany przez UNESCO w Paryżu 1975. Uznany za najlepszego sportowca 1949 i 1954, oraz sportowca XX wieku (1997). Zmarł 22.11.2000, przeżywszy 78 lat.
Dwa dni w towarzystwie pułkownika Emila Zatopka w Częstochowie. Sława najpopularniejszego czechosłowackiego lekkoatlety, fenomenalnego biegacza była w Polsce dobrze znana. Zrodziła się myśl zaproszenia go do Częstochowy. Pracownik Rady Zakładowej w CZPL “Stradom” Seweryn Łebek zaproponował dyrekcji wystosowanie zaproszenia do Pragi. Pomysł został przyjęty, w następstwie czego Zatopka zaproszono oficjalnie. W marcu 1965 przyjechał do naszego miasta na dwa dni, zatrzymując się w Hotelu Polonia. Towarzyszyła mu Eva Bemova, była gimnastyczka, dyr. departamentu, odpowiednik naszego GKKF, i red. Ludomir Rubach, tłumacz. Goście byli podejmowani przez dyr. H. Mąkowskiego i wspomnianego wyżej Seweryna Łebka. Spotkanie z publicznością odbyło się w Domu Kultury “Stradom”. Emil Zatopek w sposób swobodny i barwny opowiadał o udziale w olimpiadach i biegu sylwestrowym w San Paulo w Brazylii, który wygrał, bijąc rekord. Zgodnie z programem pobytu, goście zwiedzali miasto i złożyli wizytę w redakcji “Gazety Częstochowskiej”, podczas której udzielali odpowiedzi na różne pytania dziennikarzy. Cytujemy zdanie z “G.Cz.” o wizycie: “Ktokolwiek z nim rozmawiał, wyczuwał nie tytana bieżni, nie jednego z największych sportowców świata, lecz w pierwszym rzędzie przyjaciela. I to właśnie trzeba cenić u Zatopka, tak samo jak jego sukcesy”. Na zdjęciu: Emil Zatopek, Ewa Bemowa i Seweryn Łebek. Przedstawiamy też dowcipny autograf: pędzącego Zatopka i goniącą go z oszczepem żonę Danę.
Źródła: m.in. “Gazeta Częstochowska” z dn. 24-30.03.1965; Seweryn Łebek, któremu dziękujemy za informacje, udostępnione zdjęcie i wspomniany autograf na korespondencji.
ROMAN WINIAREK