Od parafii do parafii w byłym województwie (245)
W czerwcu 2008 roku został uroczyście otwarty szlak rowerowo-turystyczny „Wokół Gminy Przystajń”. Opracowany w ramach działalności Stowarzyszenia „Zielony Wierzchołek Śląska” – wspomnianego już w 229 odcinku tego cyklu – posiada 15 atrakcyjnych stacji, z który numer 14. to wyjątkowy młyn wodny w pobliżu miejscowości Kluczno. Bardzo dobrze zachowany drewniany obiekt powstał – z przyległym domem i zabudowaniami gospodarskimi -–w końcu XIX wieku. Zasilany wodą z Młynówki – odnoga Liswarty – posiada czynne wszystkie urządzenia młynarskie, mimo braku zapotrzebowania na jego usługi. Położony na leśnym uboczu nie został dzięki temu upaństwowiony w czasach PRL-u, gdy właścicielem młyna był Ryszard Patrzykowski – wnuk jego budowniczego Franciszka Patrzykowskiego. Obecnie właścicielką zabytkowego młyna jest siostrzenica bezdzietnego Ryszarda Patrzykowskiego (zmarłego w 1996 roku). Właściciele młyna pochodzili ze znanej rodziny młynarskiej Patrzyków, z której jeden z potomków zmienił nazwisko na Patrzykowski. Kończąc zwiedzanie obszaru parafii Ługi Radły trzeba się jeszcze znaleźć w Borze Zajacińskim. Tutaj w pobliżu skrzyżowania dróg ulokowana jest Szkoła Podstawowa im. Adama Mickiewicza. Na frontowej ścianie dwupiętrowego budynku (pierwotnie był jednopiętrowy) widoczna jest duża tablica poświęcona przedwojennemu nauczycielowi śpiewu w tej szkole. Był nim oficer WP z 27 pp. w Częstochowie – Stanisław Sojczyński, który w tej przygranicznej miejscowości spełniał zadania wywiadowcze. We wrześniu’ 39 walczy na dwóch frontach, bowiem i z Wermachtem i z Armią Czerwoną. Po wzięciu do sowieckiej niewoli brawurowo ucieka, unikając niechybnej śmierci w Katyniu. Przez całą okupację walczy w Armii Krajowej przyjmując pseudonim „Warszyc”. W rejonie Radomska dowodzi 100 osobowym batalionem partyzanckim „Grunwald” – znanym z wielu udanych akcji. Po rozwiązaniu AK kapitan Sojczyński zakłada Konspiracyjne Wojsko Polskie, by walczyć ze Służbą Bezpieczeństwa (rozbijanie więzień i likwidowanie agend UB). W czerwcu 1946 r. zostaje aresztowany w Częstochowie i wywieziony do Łodzi. Tutaj po wyroku sądu doraźnego rozstrzelany w dniu 19 lutego 1947 r. i pochowany w nieznanym miejscu. W dniu 27 kwietnia 2006 r. społeczność tej szkoły uczciła 1. rocznicę śmierci Jana Pawła II umieszczając uroczyście na ścianie korytarza popiersie Polaka-Papieża. Natomiast na podwórzu szkolnym rośnie od 1998 roku sadzonka pamiątkowego dębu o imieniu „Warzyc”. Bór Zajaciński oddzielony jest od Kulei północnym skrajem Lasów Herbskich. Obie te miejscowości łączy wygodny dukt leśny. Kuleje to przede wszystkim przystanek na wybudowanej w latach 1925-26 linii kolejowej. Po przyłączeniu w 1922 roku części Górnego Śląska do Polski wzrósł poważnie wywóz naszego węgla w kierunku Wielkopolski i Gdyni. Jednak kierunek ten wymagał w transporcie kolejowym do korzystanie z tzw. korytarza kluczborskiego, czyli tranzytu przez teren Niemiec (na odcinku Olesno-Kluczbork). Niemcy wykorzystywali ten fakt do blokowania naszego eksportu węgla stosując drakońskie opłaty celne (wojna celna). Na przykład – w 1923 roku za przesłanie przez ten korytarz 230 tysięcy wagonów koleje polskie musiały zapłacić Niemcom blisko siedem milionów złotych …cdn
Tekst i zdjęcia –
Andrzej Siwiński