Podczas uroczystego posiedzenia Senatu Akademii im. Jana Długosza, 25 listopada miało miejsce nadanie tytułu Doctora Honoris Causa profesorowi Henrykowi Samsonowiczowi. Wydarzenie odbyło się w ramach jubileuszu 40-lecia uczelni.
80-letni prof. Samsonowicz jest historykiem mediewistą, autorem ponad 800 prac naukowych, w tym 16 książek i podręczników akademickich. O przyznaniu zaszczytnego tytułu zadecydował właśnie ten niebywały dorobek oraz wciąż imponująca aktywność zawodowa. W swojej długoletniej karierze naukowej, profesor sprawował wiele ważnych funkcji, był m.in. rektorem Uniwersytetu Warszawskiego, ministrem edukacji narodowej w rządzie Tadeusza Mazowieckiego, prezesem Polskiego Towarzystwa Historycznego, wiceprzewodniczącym Komitetu Badań Naukowych, członkiem korespondentem Polskiej Akademii Nauk, ponadto przewodniczył Wydziałowi I Nauk Społecznych PAN. Obecnie nadal wykłada na Wydziale Historycznym Uniwersytetu Warszawskiego i w Akademii Humanistycznej w Pułtusku, zasiada w prezydium Polskiej Akademii Umiejętności, należy do Academia Europaea oraz jest członkiem jury Nagrody Naukowej KLIO. Na swoim koncie ma również liczne odznaczenia, Honorowe Obywatelstwo przyznały mu: Sandomierz, Ostrowiec Świętokrzyski i Pułtusk. W 2010 r. został kawalerem Orderu Orła Białego, prestiżowej nagrody.
Dzięki inicjatywie naukowca, 1 października 1990 r. w ówczesnej Wyższej Szkole Pedagogicznej w Częstochowie (obecnej AJD) utworzono kierunek historia, który w tym roku obchodzi swoje 20.-lecie. Ponadto Samsonowicz uczestniczył w tworzeniu najważniejszej monografii naszego miasta: Częstochowa. Dzieje miasta i Klasztoru Jasnogórskiego.
Uchwałę o nadaniu profesorowi tytułu Doctora Honoris Causa podjął Senat AJD, 22 września bieżącego roku. Recenzentami w przewodzie doktorskim zostali profesorowie: Józef Szymański, Jerzy Strzelczyk i Andrzej Zakrzewski, promotorem jest prof. Marek Cetwiński, który wygłosił laudację, cytując m.in. fragmenty wywiadu-rzeki, którego udzielił kiedyś mediewista. – „Wcześniej, przed wojną, chciałem iść śladem doktora Dolittle’a i nauczyć się mowy zwierząt. Kim bym był? Może weterynarzem, a może pracownikiem zoo. Ale już w czasie wojny wiedziałem, że będę na pewno historykiem” – przytoczył Cetwiński, a następnie dodał. – Na pytanie dziennikarzy, dlaczego to właśnie „w strasznym 1943 roku” tak zdecydował o swoim przyszłym powołaniu, odpowiedział słowami Adama Mickiewicza nagabywanego o znaczenie tajemnej liczby „44”: „Kiedym pisał, tom wiedział, dziś już nie wiem”. Dodał też: „I ja wtedy wiedziałem lepiej niż teraz. Może tamta współczesność była tak tragiczna, że zapragnąłem zająć się przeszłością”.
Podczas wręczania dyplomu, rektor Zygmunt Bąk podkreślał przede wszystkim swą wdzięczność za pomoc okazaną przez profesora częstochowskiemu środowisku naukowemu. – Ten tytuł jest naszym dziękczynieniem za Pana zaangażowanie, utworzenie kierunku historia na Akademii im. Jana Długosza i wsparcie duchowe w czasie jego rozwoju.
AJD po raz pierwszy w swej historii przyznało tytuł doctora honoris causa, prof. Samsonowicz natomiast ma ich na swoim koncie już osiem. Pierwszy otrzymał w 1981 r. od Duquesne University w USA, następne od: Akademii Pedagogicznej w Krakowie, Uniwersytetu Mikołaja Kopernika w Toruniu, Uniwersytetu im. Marii Curie-Skłodowskiej w Lublinie, Uniwersytetu Humanistyczno-Przyrodniczego Jana Kochanowskiego w Kielcach, a także uniwersytetów: Wrocławskiego, Opolskiego i Gdańskiego.
Po odczytaniu przez dziekana Dariusza Złotkowskiego listu gratulacyjnego od ministra edukacji i szkolnictwa wyższego, Barbary Kudryckiej – w którym zaznaczyła, że nie sposób dzisiaj zajmować się historią średniowieczną, nie znając dorobku profesora – przyszedł czas na okolicznościowy wykład Samsonowicza. Traktował on o różnych aspektach i znaczeniu uniwersytetów w historii Europy. Uczony poruszył też kwestię współczesnej edukacji wyższej, nie pomijając przy tym roli studentów w kształtowaniu właściwych postaw społecznych, a tym samym zachęcając wykładowców do bacznego ich słuchania. – Studenci są grupą, która najszybciej reaguje na zjawiska społeczne wymagające naprawy i stanowią w ten sposób pewien system wczesnego ostrzegania – mówi.
Zwieńczeniem uroczystości był akt promocji i wręczenie dyplomów doktora nauk fizycznych w dyscyplinie fizyka przyznanych przez Wydział Matematyczno-Przyrodniczy i doktora nauk humanistycznych w dyscyplinie historia przyznany przez Wydział Filologiczno-Historyczny oraz wręczenie odznaczeń i medali pracownikom AJD.
IZABELA WOŹNICKA