Styczeń i luty był czasem zabaw karnawałowych. Urządzano je także w Częstochowie. W hotelu „Polonia” bal karnawałowy zorganizowało stowarzyszenie pracownic wojskowych, zaś zabawę taneczną zorganizowało Towarzystwo Śpiewacze „Lutnia”. Zabawę taneczną kolejarzy urządzono w lokalu Związku Zawodowego Pracowników Kolejowych przy ul. Piłsudskiego. W sali Straży Ogniowej Ochotniczej zabawę taneczną urządzili pracownicy wytwarzający wędliny. Związek Zawodowy Pracowników Drukarskich zabawę taneczną urządził w Sali „Harmonia” przy ul. Strażackiej 5.
Po hucznych dniach karnawału nadszedł czas skruchy i pokuty – czterdziestodniowy wielki post. 9 lutego 1921 roku zapełniły się więc kościoły, odbyły się uroczyste msze pokutne przy zasłoniętych ołtarzach. Podczas tego nabożeństwa odbyło się posypywanie popiołem głów wiernych, na znak znikomości życia ludzkiego.
Najważniejszym problemem politycznym było przygotowanie plebiscytu na Górnym Śląsku, tym bardziej, że Międzysojusznicza Komisja Rządząca i Plebiscytowa poinformowała 23 lutego 1921 roku, że plebiscyt, który miał zdecydować o przynależności państwowej tego obszaru do Niemiec czy Polski zostanie przeprowadzony 20 marca 1921 roku. Apelowano: „Lud górnośląski oczekuje. Zdwójmy, potrójmy wysiłek. Nie ma ofiar zbyt wielkich. Wszystko na Górny Śląsk i dla Śląska!”. Młodzież częstochowska zorganizowała 13 lutego 1921 roku dwa wieczory górnośląskie. Występowały połączone chóry szkół, uczniowie recytowali wiersze, wystąpił nawet uczniowski kwartet mandolinistów z II Gimnazjum Państwowego im. Romualda Traugutta. Zysk z tych wieczorów przeznaczony był na organizację plebiscytu. Ofiary pieniężne na plebiscyt śląski składali ziemianie, robotnicy, urzędnicy, uczniowie szkół, kupcy i właściciele nieruchomości z Częstochowy i okolic.
4 lutego 1921 roku Sejm Ustawodawczy przyjął ustawę o ustanowieniu Orderu Orła Białego (Dz. U. 1921, nr 24, poz. 136). Jak głosił Artykuł 2 ustawy: „Order <<Orła Białego>> jest najwyższą odznaką honorową Rzeczypospolitej i będzie nadawany osobom, które istotnie i wybitnie przyczyniły się do odzyskania lub utrwalenia niepodległości i zjednoczenia Polski albo do jej rozkwitu”. Natomiast „w celu nagrodzenia zasług położonych w służbie dla państwa i społeczeństwa”, tego samego dnia, 4 lutego 1921 roku Sejm Ustawodawczy ustanowił drugie polskie pod względem powagi odznaczenie, Order Odrodzenia Polski (inna nazwa od napisu na gwieździe orderowej srebrnej ośmiopromiennej „Polonia Restituta”, Dz. U. 1921, nr 24, poz. 137). Pierwszym wyróżnionym oboma tymi najwyższymi odznaczeniami Polski był Naczelnik Państwa Marszałek Józef Piłsudski.
W celu wzmocnienia międzynarodowej pozycji Polski, została podpisana w Paryżu 19 lutego 1921 roku umowa polityczna francusko-polska. Przewidywała wspólne ustalanie polityki zagranicznej, rozwijanie wzajemnych stosunków gospodarczych, konsultacje przy podejmowaniu nowych zobowiązań we wschodniej i środkowej Europie oraz pomoc w wypadku agresji na jedną ze stron. Uzupełnieniem umowy była tajna konwencja wojskowa z 21 lutego 1921 roku skierowana przeciwko Niemcom i sowieckiej Rosji. Prezydent rządu francuskiego Aristide Briand podczas spotkania z ambasadorem angielskim i ambasadorem włoskim, zakomunikował, że w sprawie sojuszu francusko-polskiego: „porozumiano się też do skoordynowania wzajemnych wysiłków i utrzymywania w tym celu styczności dla obrony wyższych celów”.
Poważnym problemem dla władz i mieszkańców Częstochowy była groźba strajku personelu medycznego szpitali. Po długich naradach i powołaniu specjalnej komisji ustalono podwyższyć pensję niższego personelu medycznego i felczerów o 100% w stosunku do dotychczasowego miesięcznego uposażenia, dla lekarzy podwyżka sięgała 50% dotychczasowego uposażenia miesięcznego. Podwyższono opłaty na utrzymanie chorych w szpitalu przy ulicy Jasnej z 65 marek polskich dziennie do 135 marek polskich dziennie za chorych miejscowych i z 85 marek polskich dziennie do 175 marek polskich dziennie od chorych zamiejscowych. W szpitalu chirurgicznym Najświętszej Marii Panny z 90 marek polskich dziennie do 180 marek polskich dziennie za chorych miejscowych i ze 100 marek polskich dziennie do 225 marek polskich dziennie za chorych zamiejscowych. Przeznaczono subsydium dla ochronki im. Królowej Jadwigi utrzymującej około 60 dzieci z najuboższych rodzin w wysokości 5000 marek polskich rocznie.
W związku z niedoborem przychodów elektrowni miejskiej w wysokości 2 287 000 marek polskich postanowiono podwyższyć ceny prądu za miesiąc styczeń 1921 roku do 40 marek polskich za kilowatogodzinę i 50 marek polskich za kilowatogodzinę za miesiąc luty 1921 roku. Cenę kilowatogodziny użytej do motorów pompujących wodę podwyższono do 20 marek polskich za kilowatogodzinę.
Radni miasta Częstochowy w celu zbilansowania budżetu zwiększyli podatki i opłaty miejskie. Opodatkowano właścicieli domów skanalizowanych w Częstochowie na 500 marek polskich od każdego domu. Sumy w ten sposób osiągnięte, były użyte na konserwację kanałów. Ustalono, by licytacja placów pod kramy przy ul. św. Barbary zaczynała się od sumy 1000 marek polskich do 2000 marek polskich. Podniesiono czynsze za dzierżawę placu pod werandę cukierni „Crystal” na 100 000 marek polskich rocznie, za dzierżawę muru przy teatrze „Paryskim” do 5000 marek polskich rocznie, Franciszkowi Dionizemu Wikoszewskiemu za dzierżawę muru przy szpitalu Panny Marii z 100 do 2000 marek polskich rocznie. Opłata za zagubione karty żywnościowe, za zmianę legitymacji żywnościowej wynosiły po 5 marek polskich od dokumentu. Opłata za uzyskanie paszportu, za kartę tożsamości, świadectwo moralności, zaświadczenie własnoręcznego podpisu na dokumentach, za świadczenie lekarskie, opłata wynosiła 10 marek polskich od dokumentu. Od podań zbiorowych obierano 10 marek od każdego podpisu. Za poświadczenie ksiąg handlowych opłata sięgała 50 marek polskich. Opłaty od przyjętych ofert na dostawę towarów po 100 marek polskich. Opłata za wykonanie planów wynosiła 100 marek polskich. Za czynności połączone z wyszukiwaniem dowodów w starych aktach w archiwum miejskim po 200 marek polskich od przepisanego arkusza dowodu i 300 marek polskich od tłumaczenia z języka rosyjskiego. Za oględziny na miejscu ze strony specjalistów warunków budowlanych, sanitarnych i innych pobierano opłaty w wysokości 300 marek polskich.
Stałym niedoborem był brak kartofli, mąki i węgla. Urzędnicy Magistratu miasta Częstochowy ze środków miejskich zakupili osiem wagonów mąki amerykańskiej na wyżywienie mieszkańców Częstochowy.
W związku z kłopotami z zaopatrzeniem w żywność, coraz wyższymi podatkami i opłatami nie dziwi zatem, że kolejny przykład powrotu normalności do miasta Częstochowy przeszedł prawie bez echa. W siedzibie „Lutni” przy alei Panny Marii nr 53 urządzono wystawę rzeźb i obrazów. Wystawa cieszyła się nikłym zainteresowaniem, w sali wystawy czasem można było spotkać oprócz biletera jeszcze jedną osobę, a przeważnie ten przybytek sztuki świecił pustkami. Jeden z obrazów przedstawionych na tej wystawie, utrzymany w stylu modernistycznym przedstawiał się następująco: „W umarłym mieście, na gruzach, którego jakiś niewiadomy architekt wybudował olbrzymie fioletowe schody – na szczycie tych skalnych schodów rośnie przewracające się na poły uschnięte drzewo, co widząc stojący na brzegu jeziora biały jeleń podniósł tylną nogę (zapewne do ucieczki). Jeleń ten w pierwszym odruchu trwogi podniósł nogę, cokolwiek za wysoko i widocznym jest, że się drapie w głowę, będąc zapewne w kłopocie, w którą stronę uciekać – przed nim jezioro, za nim skały, wobec czego stężał w bezruchu i zrobił minę tak wybitnienie niezdecydowaną, jaką zazwyczaj mają częstochowscy mecenasi sztuki, stojąc pod powyższym obrazem”.
Robert Sikorski
Zdjęcie:
Wiadukt, będący granicą między I i II Aleją Najświętszej Maryi Panny. Po prawej stronie elegancki hotel „Victoria”, za wiaduktem zjazd dla ziemian. Widokówka z lat 20. zeszłego wieku. „Region częstochowski jako województwo na dawnej pocztówce”, Zbigniew St. Biernacki