Przebywali w Częstochowie
Etnograf, archeolog, historyk. Urodził się 3.11.1845 w Kamionce Podlaskiej w pow. augustowskim z ojca Jana i matki Michaliny z d. Wojnów. W domu rodzinnym spotykał się z krewną matki, poetką i pisarką Narcyzą Żmichowską oraz przyjaciółmi ojca – pisarzem Józefem I. Kraszewskim i historykiem, publicystą, red. “Dziennika Warszawskiego” Julianem Bartoszewiczem. Z czasem podkreślał wpływ, jaki wywarły na nim wspomniane wyżej osoby, a w szczególności J. Bartoszewicz, opiekujący się Zygmuntem podczas jego pobytu w uczelniach warszawskich, m.in. w Szkole Głównej (1865-1867). Od najmłodszych lat interesował się etnografią, wykopaliskami, numizmatami, które gromadził na użytek własny. Już od 1867 drukował w czasopiśmie “Biblioteka Warszawska” swoje pierwsze prace dotyczące obrzędów i ludowych podań z okolic Tykocina. Od 1868 studiował historię na uniwersytecie w Krakowie. Pozostawał na uczelni w przyjaznych kontaktach z historykami kultury i sztuki (J. Łepkowskim, W. Łuszczakiewiczem, L. Siemieńskim, A. Baranieckim) oraz ze swymi rówieśnikami, którzy skupieni byli wokół zbliżającego się do siedemdziesiątki poety, przyrodnika i krajoznawcy Wincentego Pola. Ukierunkowany i zachęcany przez W. Pola Gloger z zapałem pracował w terenie. Wyniki swej pracy, począwszy od 1868, publikował w wydawnictwach popularnych z przeznaczeniem dla czytelnika wiejskiego. Prócz tego, współpracował z szeregiem wydawnictw, w których zamieszczał materiały dotyczące etnografii, archeologii, biografie zmarłych naukowców oraz monografie historyczne dotyczące ziem polskich. A oto niektóre z tych periodyków: Przegląd Polski, Tygodnik Ilustrowany, Gazeta Polska, Kronika Rodzinna. W 1869 ukazała się w Krakowie większa praca Glogera pisana pod pseudonimem Pruskiego pt. “Obchody Weselne”.
Praca ta wysunęła się na czoło opracowań etnograficznych. Otrzymał za nią członkowstwo Komisji Historycznej Akademii Umiejętności. W latach 1900 – 1903 wydana została jego autorstwa 4 – tomowa Encyklopedia Staropolska Ilustrowana. Darzono Glogera szacunkiem za niewyobrażalną pracowitość. Sam pisał m.in. na ten temat, że: ani jednej godziny w życiu nie stracił na grę w karty, nie był ani razu na wyścigach, na balu publicznym, maskaradzie, majówce dla zabawy. Spał 5 godzin na dobę. Zgromadzone zbiory, bibliotekę, archiwum własnych notatek gromadził w rodzinnym Jeżewie, którego był właścicielem od 1870. Był żonaty z córką przyjaciela Aleksandra Jelskiego mieszkającego pod Mińskiem Litewskim. Jego dom był otwarty dla przedstawicieli kultury i nauki polskiej. Gościli w nim: M.E. Andriolli, J. Karłowicz, M. Federowski, J. Talko-Hryniewicz i inni. Mimo okazywanej mu wielkiej życzliwości przez społeczeństwo i zaszczyty, które uzyskł dzięki ofiarnej pracy, wielce znaczącej dla nauki polskiej, pozostał człowiekiem skromnym, unikającym rozgłosu, był zawsze serdecznym w kontaktach z otoczeniem. Zmarł w sierpniu 1910 w wieku 65 lat po amputacji zakażonej przypadkowo ręki. Zbiory swoje testamentem przekazał Muzeum Narodowemu w Krakowie, Etnograficznemu w Warszawie, Towarzystwu Krajoznawczemu i Towarzystwu Bibliotek Publicznych w Warszawie.
Obecność Zygmunta Glogera w Częstochowie jest udokumentowana jego własnoręcznym wpisem (pełne imię i nazwisko) do jasnogórskiej księgi pamiątkowej, sygnatura 405, s.443. Ma swoją ulicę w śródmieściu Częstochowy. Łączy ul. M. Kopernika z ul. F. Focha. Źródło – m.in. Polski Słownik Biograficzny.
ROMAN WINIAREK