Od parafii do parafii w byłym województwie (28)
Tuż za terenem kościoła rozciąga się obszerny zespół dawnego parku z siedzibą dworską kolejnych właścicieli Pławna. Jego prawdziwy rozkwit nastąpił jednak z chwilą nabycia tej posiadłości przez księcia Stanisława Lubomirskiego, czyli po r. 1902. Właściciela opisanej już wcześniej stadniny koni w Widzowie, przyciągnął do Pławna wspomniany już tor wyścigów konnych. W otoczeniu istniejącego od dawna parku buduje niewielki pałacyk dla swoich potrzeb (na zdjęciu) a zniszczonej przez wielki pożar miejscowości (5 maja 1881 r.) pomaga w nowoczesnej odbudowie. Będąc wielkim nowatorem i świetnym gospodarzem doprowadza swą nową posiadłość – wraz z sąsiadującym folwarkiem – do rozkwitu. W r.1910 głośno już jest o zmodernizowanym i ogrodzonym parku, w którym na terenie ponad 5 ha znajdują się: stawy z wysepką i przystanią (zasilane płynącą tuż obok Wartą), boisko do krokieta, plac widokowy, taras z oranżerią, kwietnik z fontanną, oraz spacerowe alejki i ścieżki wijące się koliście wokół tych urządzeń. Na całym obszarze parku rosną dziesiątki gatunków rzadkich drzew i krzewów. Nic dziwnego, że po 2. w. św. urządzono tutaj Ośrodek Wypoczynkowy dla Izby Rzemiosła w Łodzi (wcześniej Dom Dziecka) a następnie istniejący do dzisiaj Szpital Chorób Płucnych (z oddziałem obserwacyjnym chorób zakaźnych) – przy zdziczałym dzisiaj zupełnie dawnym parku. Po drugiej stronie ulicy – czyli naprzeciwko dawnego dworu – znajduje się parterowy, murowany budynek z 8-mio bocznym stryszkiem (na zdjęciu). Jest to doskonale zachowana dawna ochronka dla dzieci pracowników folwarku, którą także wybudował Lubomirski. Obecnie również stanowi siedzibą przedszkola gminnego. Tuż za nią dwa świetnie zachowane i zamieszkałe, murowane czworaki folwarczne. I wreszcie (za czworakami) wysoka kapliczka murowana, kryjąca – do niedawna – w górnej wnęce zabytkową rzeźbę Chrystusa Frasobliwego (skradzioną w r. 2003). Stoi ona na miejscu dawnej kaplicy dworskiej, do której sprowadzono niegdyś słynny, pławieński ołtarz. Północne obrzeże parafii w Pławnie zamyka miejscowość o nazwie Wygoda. Ulokowana za potokiem Mękwa (prawy dopływ Warty), stanowi jednocześnie pogranicze dawnego województwa częstochowskiego. Tutaj na skraju drogi prowadzącej do Radomska można odnaleść miejsce tragedii wojennej, o której szczegóły w następnym odcinku.
ANDRZEJ SIWIŃSKI