Światowy Dzień Przewlekłej Obturacyjnej Choroby Płuc (POChP) obchodzony jest w tym roku 18 listopada. Celem organizowanej od 2002 r. akcji jest uświadomienie zagrożenia, jakie stanowi POChP oraz propagowanie wiedzy o metodach zapobiegania i terapii choroby.
POChP jest jedną z najczęściej występujących przewlekłych, niezakaźnych chorób układu oddechowego, którą cechuje utrwalone ograniczenie przepływu powietrza przez oskrzela związane z nadmierną reakcją zapalną w oskrzelach i płucach, wywołaną przez szkodliwe działanie dymu tytoniowego, a także gazów i pyłów. Szacuje się, że POChP występuje o około 10 proc. populacji osób po 40. roku życia – w Polsce jest to ok. 2 mln osób. Specjaliści oceniają, że tylko 20 proc. chorych ma zdiagnozowane POChP, jest świadome schorzenia i poddaje się leczeniu. Co roku z powodu POChP umiera ok. 15 tys. Polaków.
Według danych WHO, liczba chorych na POChP na świecie sięga 210 mln. To jedna z wiodących przyczyn zgonów. Zgodnie z prognozami w ciągu kolejnych piętnastu lat obturacyjna choroba płuc zajmie trzecie miejsce na liście największych „zabójców” ludzkości.
Główną przyczyną zachorowań jest palenie tytoniu. Walka z tym nałogiem to podstawowe działanie profilaktyczne i pierwsze zalecenie lekarskie, jakie przekazywane jest pacjentom, u których diagnozuje się POChP. Ryzyko zachorowania rośnie też u osób żyjących w zanieczyszczonym środowisku – zwłaszcza narażonych na wdychanie pyłów i gazów oraz biernych palaczy – a także doznających częstych zakażeń dróg oddechowych (co bezpośrednio związane jest również z paleniem papierosów).
POChP jest chorobą nieuleczalną i postępującą. Dzięki zastosowaniu odpowiedniej terapii lekowej, m.in. długo działających leków rozszerzających oskrzela, postęp ten można spowolnić. Chorym zaleca się prowadzenie rehabilitacji oddechowej. W zaawansowanym stadium POChP pacjent może wymagać hospitalizacji i wdrożenia mechanicznej wentylacji.
Rozwój medycyny niesie szansę na uproszczenie terapii części chorych, a więc w efekcie zwiększenie jej efektywności, prowadząc do sytuacji, w której pacjent będzie aplikował jeden lek raz dziennie. Tym niemniej, nie do przecenienia jest rola lekarza, jako edukatora – osoby, która nauczy pacjenta, jak prawidłowo aplikować leki, i będzie w toku terapii umiejętności chorego weryfikować.
Podstawowym objawem POChP jest kaszel, a także wykrztuszanie plwociny (szczególnie rano) i narastająca duszność. Te dolegliwości często bywają ignorowane, tymczasem powinny skłonić do wizyty u lekarza i przeprowadzenia badań: spirometrii (badanie pojemności płuc) i RTG klatki piersiowej (obrazuje zmiany narządowe).
Piśmiennictwo:
1. WHO. Chronic respiratory diseases http://www.who.int/gard/publications/chronic_respiratory_diseases.pdf (dostęp 14.10.2015)
2. Zalecenia Polskiego Towarzystwa Chorób Płuc dotyczące rozpoznawania i leczenia POChP https://journals.viamedica.pl/pneumonologia_i_alergologia_pol/article/viewFile/PiAP.2014.0030/26838 (dostęp 14.10.2015)
r