PRZYRÓW
Wojewódzki Urząd Ochrony Zabytków w Katowicach poinformował, iż 11 stycznia 2023 roku do rejestru zabytków nieruchomych województwa śląskiego pod numerem A/1114/23 została wpisana drewniana wieża strażacka w Przyrowie, przy ul. Częstochowskiej, z lat 1949–1950.
Po II wojnie światowej zarząd Ochotniczej Straży Pożarnej w Przyrowie podjął decyzję o budowie drewnianej wieży strażackiej (suszarni węży strażackich). Na jednej z szyn będących podstawą konstrukcji wieży widnieje data 30.05.1949 r. Na drugiej znajduje się napis Friedenshütte, co sugeruje wykonanie szyn (czterech dwuteowników) w hucie „Pokój”, funkcjonującej od 1840 r. w Nowym Bytomiu (obecnej dzielnicy Rudy Śląskiej). Wieża służyła strażakom OSP w Przyrowie głównie do suszenia węży strażackich, ale również do ćwiczeń z drabiną hakową. Wieża posiada ok. 12 m wysokości, a na szczycie umieszczona jest obecnie metalowa obrotowa chorągiewka z 1950 r.
Wieża drewniana, wolnostojąca, z oryginalną konstrukcją, powstała w latach 1949–1950. Posiada oryginalną konstrukcję dachu z oryginalnym blaszanym pokryciem. Wieża o wysokości 11,7 m (od ziemi do okapu) powstała na rzycie zbliżonym do kwadratu (ściany wsch. i wsch.: 3,2 m; ściany pd. i pn.: 4,2 m). Zachowały się drewniane dwuskrzydłowe drzwi wejściowe z oryginalnymi okuciami, a wewnątrz – drabiniaste schody. Na drugiej kondygnacji istnieje oryginalne koło pasowe drewniane do wciągania strażackich węży; otwór okienne od strony wschodniej (okno).
W 2021 r. przeprowadzono prace remontowo-ratunkowe: wymieniono całkowicie oszalowanie drewniana
i przeprowadzono impregnację konstrukcji; oczyszczono i naprawiono pokrycie dachowe, wykonano nową podbitkę okapy. Zrekonstruowany został balkon w elewacji wschodniej; powstała też nowa podwalina
w elewacji wsch. i zach.; przeprowadzono prace wzmacniające konstrukcję budynku. Po pracach remontowych budynek zachował oryginalny wygląd, jest nadal użytkowany zgodnie z pierwotnym przeznaczeniem. Prace renowacyjne przeprowadziła firma PHU Ferryt Częstochowa.
Obecnie omawiany obiekt należy uznać za unikatowy nie tylko w skali regionu, ale i całego kraju. Wieża zachowana w bardzo dobrym stanie technicznym i wizualnym.
Należy wskazać, że zachował się oryginalny wystrój wnętrz obiektu, gdyż na przestrzeni wielu nie były znacząco przebudowywane, a jedynie doraźnie dostosowywane do potrzeb użytkownika. Zachowała się bryła, rzut i wygląd elewacji oraz ścian, a więc zachowały się walory architektoniczne. Walory historyczne były już wzmiankowane powyżej, gdyż dokumentują historię Przyrowa oraz dzieje architektury obiektów strażackich
w Polsce, a obiekt jest ważnym przykładem takiego budownictwa (jedyna znana zachowana drewniana wieża/suszarnia węży strażackich w stanie nieprzekształconym).
ŹRÓDŁO ŚUW
