Zmiany stężeń zanieczyszczeń powietrza zależą w dużym stopniu od zespołu czynników meteorologicznych: prędkości i kierunku wiatru, ciśnienia atmosferycznego, temperatury oraz opadów. Spośród tych czynników największe znaczenie ma prędkość i kierunek wiatru: prędkość decyduje o tempie rozprzestrzeniania się zanieczyszczeń, kierunek odpowiada za trasę ich transportu. Sytuacje wyżowe, które charakteryzują się większym ciśnieniem, spadkiem temperatury oraz prędkości wiatrów, brakiem opadów, powodują zimą wzrost stężeń dwutlenku siarki (SO2 ) i pyłu zawieszonego, latem wzrost stężeń ozonu (O3 ). Zmniejszenie stężeń zanieczyszczeń zimą, występuje w okresach wzrostu temperatur, prędkości wiatru oraz opadów; latem przy spadku temperatury w dzień, wzroście prędkości wiatru oraz opadów
Zmiany stężeń zanieczyszczeń powietrza zależą w dużym stopniu od zespołu czynników meteorologicznych: prędkości i kierunku wiatru, ciśnienia atmosferycznego, temperatury oraz opadów. Spośród tych czynników największe znaczenie ma prędkość i kierunek wiatru: prędkość decyduje o tempie rozprzestrzeniania się zanieczyszczeń, kierunek odpowiada za trasę ich transportu. Sytuacje wyżowe, które charakteryzują się większym ciśnieniem, spadkiem temperatury oraz prędkości wiatrów, brakiem opadów, powodują zimą wzrost stężeń dwutlenku siarki (SO2 ) i pyłu zawieszonego, latem wzrost stężeń ozonu (O3 ). Zmniejszenie stężeń zanieczyszczeń zimą, występuje w okresach wzrostu temperatur, prędkości wiatru oraz opadów; latem przy spadku temperatury w dzień, wzroście prędkości wiatru oraz opadów.
W woj. Śląskim przeważają warunki zróżnicowane do rozprzestrzeniania się zanieczyszczeń, charakteryzują się one; Zimą dość silnym i porywistym wiatrem, znacznymi opadami atmosferycznymi sprzyjającymi wywiewaniu i wypłukiwaniu zanieczyszczeń, a przy niskich temperaturach powietrza i porannych mgłach – ich kumulacją. Latem pogoda słoneczna z niską wilgotnością powietrza sprzyja kumulacji zanieczyszczeń, zwłaszcza ozonu, okresy pogody deszczowej i wietrznej sprzyjają wypłukiwaniu i wywiewaniu.
Warunki zróżnicowane z przewagą niekorzystnych występują generalnie w styczniu i grudniu. Są to okresy niewielkich opadów atmosferycznych, niskich temperatur, przeważającym słabym wietrze oraz występujących w grudniu porannych mgłach. Warunki zróżnicowane z przewagą korzystnych występują zaś głównie w lutym, marcu, kwietniu, wrześniu i październiku. Warunki korzystne występują natomiast głównie w sierpniu (czasami we wrześniu). Przeważająca wówczas pogoda pochmurna z opadami deszczu, okresami intensywnymi i wzrostem prędkości wiatru do bardzo silnego, sprzyja wypłukiwaniu i wywiewaniu zanieczyszczeń.
Tendencje zmian zanieczyszczenia powietrza
Analiza stężeń średniorocznych dwutlenku siarki, pyłu zawieszonego, dwutlenku azotu, tlenku węgla, ołowiu oraz benzo(a)pirenu.
W 2001 roku, w porównaniu z 1996 rokiem, zmniejsza się stężenie średnioroczne dwutlenku siarki oraz tlenku węgla. Dla niektórych stanowisk w woj. Śląskim redukcja wynosi ok. 60% stężeń (SO2 ) oraz ok. 40% CO. W okresach krótszych dwu lub trzyletnich pozytywne trendy utrzymują się na poziomie kilku lub kilkunastu procent.
W 1996 roku stężenie ponadnormatywne pyłu zawieszonego PM 10obserwowano we wszystkich stacjach automatycznych na Górnym Śląsku. W 2001 roku stężenie PM 10 przekroczyło dopuszczalny poziom w Chorzowie, Gliwicach oraz Piekarach Śląskich. Wyniki badań prowadzonych metodą wagową są jeszcze bardziej niekorzystne.
Stężenie dwutlenku azotu pomimo tendencji malejącej stwierdzonej w wielu rejonach województwa, w 2001 roku przekroczyło poziom dopuszczalny w Jaworznie, Sosnowcu oraz Bielsku-Białej.
Średnioroczne stężenie ołowiu w latach 1996-2001 osiągnęło zaledwie 50% stężenia dopuszczalnego.
Badania stężeń benzo(a)pirenu, prowadzone w woj. Śląskim, wykazują od wielu lat przekroczenie poziomu dopuszczalnego. W niektórych przypadkach dwudziestokrotnie
Red.