Przypadający 12 października Światowy Dzień Wzroku to doskonała okazja, by przypomnieć o czynnikach ryzyka i nowoczesnych metodach leczenia zaćmy, która jest przyczyną co drugiego przypadku utraty wzroku .Przy okazji tego dnia warto także wykonać krótki test, który pozwoli sprawdzić, czy grozi nam zaćma lub jest na nią narażony ktoś z naszych bliskich. Wystarczy odpowiedzieć na 15 krótkich pytań, aby dowiedzieć się, czy warto skonsultować swoje wątpliwości z okulistą.
Czy jesteś w grupie ryzyka?
Wizyta u specjalisty będzie konieczna, jeśli odpowiedź na przynajmniej dwa spośród poniższych pytań będzie twierdząca:
• Czy masz więcej niż 60 lat?
• Czy byłeś/-aś narażony/-a na długotrwałe działanie promieni słonecznych (np. pracując na świeżym powietrzu lub spędzając dużą część czasu wolnego na dworze) bez okularów przeciwsłonecznych?
• Czy palisz lub paliłeś/-aś przez przynajmniej kilka lat w przeszłości?
• Czy kiedykolwiek doznałeś/-aś urazu oka lub stanu zapalnego w oku?
• Czy kiedykolwiek przechodziłeś/-aś operację oczu (inną niż zabieg laserowej korekcji wzroku metodą PRK czy LASIK)?
• Czy stosowałeś/-aś przez dłuższy czas (dłużej niż miesiąc) leki kortykosteroidowe ?
• Czy cierpisz na cukrzycę?
• Czy jesteś osobą otyłą (wskaźnik BMI powyżej 30)? (BMI = masa ciała (kg) / wzrost (m)2).
• Czy masz wysokie ciśnienie tętnicze? (Ciśnienie 120/80 mmHg lub mniej to ciśnienie optymalne lub zdrowe. Wartości powyżej 140/90 uznawane są za ciśnienie wysokie, natomiast wszelkie wartości pomiędzy podanymi tutaj, to ciśnienie podwyższone).
• Czy Twoje widzenie jest mętne, niewyraźne lub przyciemnione?
• Czy Twoje oczy są bardziej wrażliwe na światło niż kiedyś?
• Czy (coraz) większą trudność sprawia Ci widzenie w nocy (czy np. widzisz aureole wokół źródeł światła albo doznajesz oślepienia, prowadząc samochód nocą)?
• Czy kolory wydają się wyblakłe albo mają żółtawe/brązowe zabarwienie?
• Czy cierpisz na podwójne widzenie w jednym oku?
• Czy częściej niż dawniej musisz zmieniać okulary na mocniejsze?
Karta ryzyka ma charakter wyłącznie informacyjny, nie stanowi diagnozy lekarskiej i nie może zastąpić konsultacji ze specjalistą. Jeśli w czasie odpowiedzi na pytania w niej zawarte rozpoznany został któryś z czynników ryzyka czy objawów zaćmy konieczna będzie wizyta u lekarza pierwszego kontaktu, który wypisze skierowanie do okulisty.
A co, jeśli zdiagnozowano u Ciebie zaćmę?
Zaćma jest jedną z głównych przyczyn pogorszenia lub utraty wzroku u osób, które ukończyły 55. rok życia. W Polsce choruje na nią ok. 800 tys. osób .Rozwój zaćmy jest zazwyczaj naturalną konsekwencją procesu starzenia się organizmu. Z upływem lat naturalna soczewka okatraci przejrzystość, a pojawiające się zamglenie stanowi barierę w przedostaniu się światła do siatkówki. Zaćma rozwija się w nierównym tempie – u niektórych w ciągu kilku miesięcyznacząco pogarsza się jakość widzenia, inni odczuwają wyraźny dyskomfort dopiero po kilku latach.
Jedynym sposobem leczenia zaćmy jest zabieg chirurgiczny. Należy on do najbardziej spektakularnych procedur medycznych – po 15-30 minutach osoba, która miała problemy z wykonywaniem najprostszych czynności wraca do normalnego funkcjonowania.Zabieg wykonywany jest metodą tzw. fakoemulsyfikacji. Chirurg okulista wykonuje niewielkie nacięcie po stronie rogówki, usuwa naturalną zmętniałą soczewkę oka, a następnie zastępuje ją sztuczną soczewką wewnątrzgałkową o odpowiednio dobranych parametrach optycznych. Zabieg jest bezbolesny – krople znieczulające i leki uspokajające sprawiają, że uczucie dyskomfortu zostaje ograniczone do minimum. Podczas jednego zabiegu operowane jest jedno oko. Drugie można zoperować zwykle po upływie 14 dni od pierwszej operacji.
Soczewki wewnątrzgałkowe – ważny wybór na całe życie
Dzięki postępowi w okulistyce wszczepiane podczas zabiegu usunięcia zaćmy soczewki pozwalają uporać się nie tylko z chorobą, ale również skorygować wady wzroku, również te, z którymi pacjent borykał się od urodzenia (astygmatyzm). Soczewki najnowszej generacji dostępne są w zasadzie wyłącznie w ramach odpłatnego zabiegu wykonywanego w prywatnej placówce. W przypadku zabiegu refundowanego przez Narodowy Fundusz Zdrowia pacjent nie ma możliwości wyboru soczewki, wszczepiana jest wówczas soczewka jednoogniskowa.Warto wybrać taki ośrodek, gdzie podczas zabiegu wszczepiane są te najlepszej jakości – hydrofobowe, asferyczne, z filtrami UV i światła niebieskiego, chroniącymi siatkówkę oka. Soczewka jednoogniskowa pozwala na uzyskanie dobrego widzenia do dali, jednak pacjent nadal będzie potrzebował okularów do czytania, czy odległości pracy przy komputerze.
Obecnie w ramach zabiegów prywatnych, dostępne są soczewki:
• dwuogniskowe – pozwalające na ostre widzenie przedmiotów z bliska i daleka,
• trójogniskowe – umożliwiającetakże bardzo dobre widzenie na tzw. odległości pośrednie (ok. 60 cm), co jest bardzo istotne dla osób prowadzących aktywny tryb życia, korzystających na co dzień z komputera, tabletu czy smartfona.
• soczewki torycznekorygujące astygmatyzm, dostępne w wersji jedno-, dwu- i trójogniskowej.
Kampania „Lepszy wzrok, lepsze życie” podkreśla znaczenie wczesnego rozpoznania i leczenia zaćmy w celu ograniczenia negatywnego wpływu choroby na jakość życia. W ramach inicjatywy przeprowadzono międzynarodowe badanie z 12 krajów Europy, Bliskiego Wschodu i Afryki, do którego zaproszono ponad 5 000 osób w wieku powyżej 60 lat. Badanie ujawniło znaczący brak wiedzy na temat zaćmy, w tym niski poziom wiedzy na temat jej objawów i możliwości leczenia. W ramach kampanii zostaną m.in. przeprowadzone spotkania edukacyjne dla pacjentów i osób zagrożonych tą chorobą. Inicjatywę wsparły organizacje pacjenckie i towarzystwa naukowe: Polski Związek Niewidomych, Polskie Towarzystwo Okulistyczne, Instytut Praw Pacjenta i Edukacji Zdrowotnej oraz Federacja Pacjentów Polskich. Organizatorem kampanii jest firma Alcon Polska.
r