Proces tworzenia nowych tkanek łożyska i płodu w czasie ciąży, prowadzi u kobiet ciężarnych do wzrostu zapotrzebowania na magnez. O intensywności, z jaką płód absorbuje takie pierwiastki jak: Mg, Ca i P, świadczy następujące porównanie: 15 tygodniowy płód zwiększa swoją masę do chwili porodu 20-krotnie, podczas gdy w tym samym czasie zawartość minerałów (Mg, Ca, P) w jego ustroju wzrasta 30-45–krotnie.
Wiadomo, iż niedobory magnezu sprzyjają występowaniu porodów przedwczesnych oraz porodów dzieci o zbyt małej masie ciała tzw. dzieci hipotroficznych. W ostatnich latach zwrócono także uwagę na korelację występowania nadciśnienia indukowanego ciążą ze stanami niedoborowymi magnezu. W najnowszych badaniach spektroskopowych nuklearnego rezonansu magnetycznego, wykazano obniżenie poziomu magnezu wewnątrzkomórkowego w ośrodkowym układzie nerwowym oraz w mięśniach szkieletowych u kobiet w ciąży niepowikłanej, w porównaniu do zdrowych kobiet nieciężarnych. Dalsze, istotne statystycznie, obniżenie poziomów magnezu wewnątrzkomórkowego, w porównaniu do zdrowych ciężarnych, stwierdzano wśród pacjentek z nadciśnieniem indukowanym ciążą. Obserwowane zmiany dotyczyły głównie ośrodkowego układu nerwowego.
Wykazano również iż wyższe stężenia magnezu we krwi pępowinowej mają wpływ na poprawę wyników leczenia w przypadku porodu przedwczesnego lub w przypadku komplikacji porodowych (niedotlenienie okołoporodowe). Pojawiają się także doniesienia, iż niedobory magnezu stwierdzane u kobiety ciężarnej i noworodka mogą mieć znaczenie także w późniejszym okresie życia i korelować z występowaniem Zespołu Nagłej Śmierci Łóżeczkowej. Wydaje się nieprawdopodobne i jednocześnie frustrujące, że niedobory tego pierwiastka, są podłożem tak wielu stanów patologicznych (zarówno ze strony układu krążenia, chorób neurologicznych, zaburzeń metabolicznych czy w końcu powikłań w czasie ciąży), skutkujących nieoszacowanymi problemami zdrowotnymi i olbrzymimi nakładami finansowymi na ich leczenie.
Ze wstępnych niepublikowanych wyników badań wieloośrodkowych, prowadzonych w ICZMP wynika, iż w różnych regionach Polski niedobory magnezu dotyczą od 10 – 90% pacjentek ciężarnych. Najwyższy procent stanów niedoborowych (aż 90%!!) obserwowany jest w regionach uprzemysłowionych Polski z rozwiniętym przemysłem ciężkim (górnictwo, hutnictwo, przemysł chemiczny).
Dobowe zapotrzebowanie na magnez, w zasadzie powinno być zaspokajane wraz z codziennym pożywieniem. W dzisiejszych czasach zapewnienie wystarczającej jego podaży może być jednak trudne lub wręcz niemożliwe. Niedostateczna podaż Mg wynika w znacznej mierze ze skażenia środowiska naturalnego (nawozy sztuczne, kwaśne deszcze wypłukujące magnez z powierzchownych warstw gleby). Coraz częściej jest także następstwem niewłaściwych zachowań prozdrowotnych tj: niewłaściwego odżywiania (nadmiar słodyczy, tłuszczy zwierzęcych, soli, zbyt mała podaż warzyw, owoców, ryb, ciemnego pieczywa), stosowania kuracji odchudzających, zażywania niektórych leków (np. środków przeczyszczających, odwadniających, uspakajających, leków antykoncepcyjnych, antybiotyków). Również przenikające z zanieczyszczonego środowiska do ustroju metale ciężkie wypierają magnez z jego połączeń. Do deficytu Mg w organizmie prowadzą też długotrwałe reakcje stresowe, nadużywanie kawy, alkoholu oraz spożywanie w dużych ilościach, potencjalnie neurotoksycznych substancji chemicznych stosowanych w technologii żywności, takich jak glutaminian i aspartam. W procesie produkcji mąki tracone jest ok. 80% zawartości tego pierwiastka. Na jego zmniejszoną podaż wpływa także picie miękkiej wody z niską zawartością magnezu (<10 mg/dl). Autorzy brytyjscy w badaniach ankietowych 7 tysięcy gospodarstw domowych wykazali, iż niski dochód rodziny wpływając na sposób odżywiania i aktywności ruchowej, prowadzi do niedoboru mikroelementów i witamin niezbędnych dla życia: wapnia, magnezu, żelaza, kwasu, foliowego i innych witamin z grupy B oraz witaminy C. W efekcie współczesnego trybu życia dochodzi do jawnego lub utajonego niedoboru magnezu. Jest szczególnie istotne, aby zarówno czynniki ryzyka prowadzące do stanów niedoborowych magnezu, jak i ich konsekwencje dla kobiety ciężarnej (płodu) noworodka znane były kobietom planującym powiększenie rodziny. www.wodadlazdrowia.pl Doc. Ewa Gulczyńska, Kierownik Kliniki Neonatologi