W częstochowskiej Konduktorowni zaprezentowano 11 grudnia wybrane koncepcje urbanistyczne południowych obszarów Starego Miasta, będące efektem prac studentów architektury Politechniki Śląskiej. Miejski Zarząd Dróg i Transportu przedstawił jednocześnie aktualną koncepcję połączenia ul. 1 Maja z ul. Krakowską, która nie ingeruje w kompleks budynków dawnego Elanexu, do minimum ograniczając rozbiórki.
Prezentacja i wystawa prac studentów Wydziału Architektury Politechniki Śląskiej w Gliwicach jest kontynuacją działań związanych z przystąpieniem przez miasto do sporządzania miejscowego planu zagospodarowania przestrzennego, obejmującego południowy obszar Starego Miasta.
Rozpoczęcie prac nad planem miało na celu ukierunkowanie zmian funkcjonalnych i przestrzennych tego obszaru, w granicach którego kumuluje się szereg problemów związanych m.in. z własnością terenu, degradacją tkanki miejskiej oraz kwestiami społecznymi, a jednocześnie właśnie na tym obszarze znajdują się wartościowe obiekty poprzemysłowe i planowana jest realizacja nowej drogi, mogącej wpłynąć na aktywizację całego obszaru.
Przez część tego terenu od lat, w różnych wariantach, planowane było przeprowadzenie na torami kolejowymi drogi, stanowiącej odciążenie m.in. dla alei Najświętszej Maryi Panny i umożliwienie bezpośredniego połączenia między dzielnicą Trzech Wieszczów a Starym Miastem. Warianty zawarte w obowiązującym studium uwarunkowań i kierunków zagospodarowania przestrzennego z 2005 roku, projektujące poprowadzenie drogi zarówno na przedłużeniu ulicy Jana III Sobieskiego, jak i ulicy 1 Maja aż do alei Wojska Polskiego, zostały ostatnio zweryfikowane do wariantu przedłużenia ulicy 1 Maja w kierunku ulicy Krakowskiej.
Jednocześnie poza układem drogowym kluczowa dla tego obszaru jest kwestia kompleksowego podejścia projektowego do zespołu zabudowań dawnej fabryki włókienniczej Motte, stanowiącego poprzemysłowe dziedzictwo Częstochowy.
Obszar ten stał się więc jednocześnie przedmiotem analiz i działań urbanistów, drogowców oraz studentów.
Urząd Miasta Częstochowy w grudniu 2012 roku zawarł porozumienie z Wydziałem Architektury Politechniki Śląskiej, mające na celu rozwiązywanie istotnych problemów urbanistycznych. W ramach poprzednich edycji współpracowano przy koncepcjach urbanistycznych fragmentu Starego Miasta obejmującego obszar Starego Rynku (w 2013 r.) oraz przy koncepcji rewitalizacji urbanistycznej i rewaloryzacji Rynku Wieluńskiego (w 2014 r.).
W tym roku studenci Wydziału Architektury, podczas prac semestralnych przedmiotu „Planowanie miejscowe”, pracując w 3-osobowych grupach przygotowali 10 koncepcji urbanistycznych dla obszaru dotyczącego tkanki miejskiej, położonej w znacznej części na zdegradowanych terenach poprzemysłowych dawnych zakładów m.in.: Przędzalni Czesankowej Elanex, Zakładu Produkcji Zapałek, Fabryki Guzików.
W czasie poniedziałkowego spotkania w Konduktorowni zaprezentowano efekty prac trzech zespołów młodych architektów. Poprzedziło je ogólne omówienie uwarunkowań opracowania i rezultatów prac wszystkich zespołów przez kierownika Katedry Urbanistyki i Planowania Przestrzennego Wydziału Architektury Politechniki Śląskiej prof. Krzysztofa Gasidłę oraz bezpośredniego opiekuna projektu – dra hab. Krzysztofa Kafkę.
Prace te zostały wybrane pod kątem różnorodności proponowanych rozwiązań. Charakteryzują się one sporym rozmachem w podejściu do zagospodarowania terenów poprzemysłowych, proponując odpowiednio: adaptację hal przędzalni czesankowej dla funkcji oświatowej jako “przędzalni biznesu”, wprowadzenie na tereny poprzemysłowe funkcji mieszkaniowej poprzez stworzenie zespołu loftów, a także realizację parku biznesowego “ELANEX” z ogólnodostępnymi placami publicznymi. W ramach swoich koncepcji studenci zawarli wiele ciekawych, szczegółowych propozycji, np. umieszczenie w przestrzeni Starego Miasta figurek „Pana Zapałki” inspirowanych bliskością Muzeum Produkcji Zapałek czy stworzenie „zielonego kręgosłupa” przestrzeni publicznej południowego obszaru dzielnicy na osi północ-południe.
Zaproponowane przez zespoły studentów rozwiązania w zakresie zagospodarowania przestrzeni będą analizowane i weryfikowane przez Miejską Pracownię Urbanistyczno-Planistyczną w procesie sporządzania zapisów planu miejscowego. Elementy tych koncepcji mogą być wykorzystane w przyszłości w procesie rewitalizacji tej części miasta.
Wszystkie prace poświęcone koncepcjom urbanistycznym południowych obszarów Starego Miasta w Częstochowie prezentowane są obecnie w budynku głównym Urzędu Miasta Częstochowy w sąsiedztwie sali sesyjnej (wystawa potrwa do 12 stycznia).
Prezentacja w Konduktorowni była także okazją do zaprezentowania nowej koncepcji przejścia komunikacyjnego nad torami kolejowymi, które miałoby połączyć ul. 1 Maja z ul. Krakowską. Dotychczasowe dyskusje związane z wariantami przebiegu projektowanej drogi oraz uwagi zgłaszane Miejskiemu Zarządowi Dróg i Transportu wpłynęły na obecny kierunek prac, zakładający
połączenie ul. 1 Maja z ul. Krakowską przez ul. Ogrodową. Taki wariant do minimum ogranicza zakres niezbędnych rozbiórek (mają dotyczyć przede wszystkim dwóch budynków mieszkalnych przy ul. 1 Maja), nie powoduje uszczerbków w zabytkowym kompleksie Elanexu i ma służyć spokojnemu, lokalnemu ruchowi (z możliwością przyszłego ograniczenia prędkości nawet do 30 km/h). Jest to jednocześnie koncepcja realna do wykonania z punktu widzenia techniczno-organizacyjnego i ekonomicznego, oczywiście po zakończeniu procedur administracyjnych i zabezpieczeniu źródeł finansowania (miasto zakłada oczywiście także starania o środki zewnętrzne).
W spotkaniu, którego gospodarzem był zastępca prezydenta Częstochowy Andrzej Szewiński, a organizatorem Miejska Pracownia Urbanistyczno-Planistyczna, wzięli udział przedstawiciele Miejskiego Zarządu Dróg i Transportu, samorządowych jednostek i instytucji, organizacji pozarządowych (w tym SARP i grupa Elanex), a także mieszkańcy Starego Miasta.
r