ZUS wyjaśnia
– Osoby, które w okresie od 1 stycznia 1999 r. do 31 sierpnia 2009 r., podczas pobierania zasiłku macierzyńskiego lub przebywania na urlopie wychowawczym, posiadały inny tytuł objęcia ubezpieczeniami społecznymi, powinny podlegać obowiązkowym ubezpieczeniom z tego innego tytułu. Rodzi to spoczywający na płatniku składek, na przykład na zleceniodawcy lub osobie prowadzącej działalność gospodarczą, obowiązek złożenia dokumentów zgłoszeniowych i rozliczeniowych uwzględniających podleganie ubezpieczeniom oraz należne składki z tego tytułu – informuje Aldona Sadowska-Woźniak, zastępczyni naczelnika Wydziału Obsługi Klientów w częstochowskim Oddziale Zakładu Ubezpieczeń Społecznych.
Co oznacza określenie „inny tytuł”?
– Chodzi o tytuł inny niż ten, z którego nabyte zostało prawo do zasiłku lub urlopu macierzyńskiego. Na przykład pobierany był zasiłek macierzyński nabyty z tytułu pozostawania w stosunku pracy oraz dodatkowo trwało zatrudnienie na podstawie umowy zlecenia lub prowadzona była pozarolnicza działalność gospodarcza.
Obowiązywały w tych sytuacjach składki. Wprowadzono jednak zmiany dające możliwość umorzenia składek na ubezpieczenie społeczne osobom, które w przeszłości prowadziły działalność gospodarczą, a równocześnie przebywały na urlopie macierzyńskim lub wychowawczym?
– Ustawą z dnia 24 kwietnia 2009 r. o zmianie Ustawy o systemie ubezpieczeń społecznych oraz ustawy Prawo bankowe wprowadzono możliwość umorzenia niektórych należności z tytułu składek. Chodzi o te powstałe w związku z podleganiem obowiązkowym ubezpieczeniom społecznym z tytułu prowadzenia pozarolniczej działalności w okresie pobierania zasiłku macierzyńskiego, zasiłku w wysokości macierzyńskiego lub przebywania na urlopie wychowawczym.
Od czego powinno się rozpocząć starania o umorzenie?
– Zgodnie z przepisami ustawy umorzenie może nastąpić na wniosek osoby uprawnionej.
Kto jest taką osobą?
– Jest nią płatnik składek, który w okresie od 1 stycznia 1999 r. do 31 sierpnia 2009 zgłaszał ubezpieczonego podlegającego obowiązkowo ubezpieczeniom społecznym z tytułu prowadzenia działalności pozarolniczej lub współpracy przy tej działalności i jednocześnie pobierającego zasiłek macierzyński, zasiłek w wysokości macierzyńskiego z innego tytułu lub przebywającego na urlopie wychowawczym. Uprawniony jest również ten, kto w wyżej wymienionym okresie był wspólnikiem spółki cywilnej, nie posiadając wpisu w ewidencji działalności gospodarczej i jednocześnie pobierał zasiłek macierzyński, zasiłek w wysokości macierzyńskiego lub przebywał na urlopie wychowawczym.
Kiedy należy złożyć wniosek?
– Okres składania wniosków rozpoczął 1 września br. i potrwa do 1 września 2010 r. Uchybienie terminowi będzie skutkowało brakiem możliwości umorzenia należności objętych wnioskiem.
Jak taki wniosek powinien być sformułowany?
– Wzór jest dostępny w każdej terenowej jednostce ZUS oraz na stronie internetowej www.zus.pl.
Jak długo trzeba czekać na zwrot nadpłaty?
– W przypadku zasiłku macierzyńskie lub w wysokości macierzyńskiego zwrot następuje w ciągu miesiąca od dnia doręczenia decyzji.
Kto i gdzie wypłaca zwrot?
– Zwrot następuje w gotówce przekazem pocztowym albo na wskazany rachunek bankowy płatnika składek lub na rachunek w spółdzielczej kasie oszczędnościowo-kredytowej.
Czy to samo dotyczy sytuacji związanej z urlopami wychowawczymi?
– W tym wypadku zwroty nadpłat będą dokonywane, począwszy od 1 stycznia 2010 r., w terminie pięciu lat od dnia wejścia w życie ustawy, w kwotach ustalonych w budżecie państwa na dany rok. Odbywać się to będzie według kolejności wpływu wniosków. W przypadku stwierdzenia, że kilka dotarło dokładnie w tym samym czasie, obowiązywać będzie porządek alfabetyczny nazwisk lub nazw płatników składek.
Czy zwroty będą dokonywane w całości, czy w niektórych sytuacjach częściowo?
– Zwroty będą wypłacane do wysokości puli przeznaczonej na dany rok. Nie będą realizowane zwroty częściowe. Oznacza to, że jeżeli ostatnia kwota zwrotu na dany rok będzie przewyższała sumę pozostałą do rozdysponowania przez ZUS, zwrot będzie realizowany dopiero w następnym roku z kwoty środków ustalonych w nowej ustawie budżetowej. Należy podkreślić, że umorzenie omawianych należności będzie możliwe dopiero po złożeniu przez płatnika prawidłowych dokumentów ubezpieczeniowych, z których wynika podleganie ubezpieczeniom społecznym z tytułu prowadzenia pozarolniczej działalności albo współpracy przy niej w okresie pobierania zasiłku macierzyńskiego, w wysokości macierzyńskiego lub przebywania na urlopie wychowawczym oraz kwota należnych z tego tytułu składek. Na kontach ubezpieczonych, którym umorzono należności w związku z prowadzeniem pozarolniczej działalności lub współpracy przy niej i jednoczesnym pobieraniem zasiłku macierzyńskiego, Zakład zewidencjonuje do 31 grudnia 2012 r. składki na ubezpieczenia emerytalne i rentowe za okres pobierania tego zasiłku. Składki zostaną ustalone od podstawy odpowiadającej kwocie świadczenia. Zewidencjonowanie nie będzie dotyczyło osób, którym zostaną umorzone nieopłacone należności za okres przebywania na urlopie wychowawczym.
Dziękuję za wyjaśnienia.
/sz/