Zakończył się kolejny etap renowacji kościoła Świętego Mikołaja w Przyrowie. Prace odsłoniły przepiękną, unikalną polichromię z okresu baroku.
Kościół Święto Michała jest najstarszym obiektem zabytkowym na terenie gminy. Pochodzi z początku XVII wieku, wybudowany został w miejscu starego drewnianego kościoła parafialnego istniejącego jeszcze w XIII wieku we wsi Komorowo. Z chwilą powstania miasta w drugiej połowie XIV wieku przeniesiono siedzibę parafii do drugiego kościoła pod wezwaniem Świętej Doroty. Kościół drewniany dotrwał do przełomu XV i XVI wieku, wtedy go rozebrano oraz wzniesiono kościół murowany z kamienia łamanego. Ołtarz ma charakter barokowy, kolumnowy. Dach jest kryty gontem.
Jedynym pierwotnym elementem stanowiącym dekorację wnętrza kościoła jest zachowana polichromia. W absydzie zachował się zacheuszek z datą 1646. A poniżej zacheuszka widnieją wyryte napisy” „IOANNES MANICKI… CASIMIRVS..ANNO DOMI 1658″, które mogą świadczyć o fundatorach i powstaniu polichromii. Na kopule znajdują się przedstawienia z życia św. Mikołaja a pod gzymsem kopuły dwie sceny przedstawiające ukrzyżowanie oraz św. Mikołaja leżącego na sarkofagu. U dołu absydy malowidła ornamentalne przypominające motywy z tkanin włoskich z XVI-XVII w.
Restrukturyzacja zabytku zaczęła się w 2009 roku, kiedy gradobicie uszkodziło gont położony na dachu. – Wówczas dostaliśmy impuls i wraz z ówczesnym proboszczem, księdzem Tomaszem Wroną zaczęliśmy poszukiwać pieniędzy na renowację kościoła. Pierwsze pieniądze udało się pozyskać od marszałka województwa śląskiego. Naprawiliśmy za nie dach – opowiada wójt gminy Przyrów Robert Nowak. Drugim etapem było odkrycie elewacji i tynku, aby pokazać piękno kamienia. Później gmina otrzymała kolejne pieniądze z Ministerstwa Kultury i Dziedzictwa Narodowego, konserwatora województwa śląskiego, Śląskiego Urzędu Marszałkowskiego. – Oczywiście w prace włączała się także gmina. W tym roku będziemy robić opaskę odwadniającą wokół obiektu. Konieczne są jeszcze trzy inwestycje, które należy przeprowadzić. Pierwsza, to podświetlenie z zewnątrz, aby osoby przejeżdżające mogły zobaczyć piękno obiektu wieczorem. Kolejne to zamontowanie systemów alarmowych i monitoringu, aby kościółek mógł być otwarty i dostępny ciągle oraz wykonanie posadzki, ołtarza i chóru – dodaje wójt Robert Nowak.
W 2013 roku odsłonięto polichromię na kopule, a w 2014-2015 odkryto wcześniej nie znane malowidła na ścianach absydy i poddano je konserwacji i uczytelnieniu. W 2016 roku wykonano także konserwację ścian w nawie ze szczątkowo zachowanymi pobiałami. Polichromia przedstawia sceny z życia świętego Mikołaja oraz kilka historii związanych ze świętym, opisane w jego żywotach. W kościele była prezentowana wystawa zdjęć malowideł sprzed i po renowacji, każde zostało opisane przez konserwatora Monikę Domańską-Tomczyk, która zajmowała się odnowieniem polichromii.
Restrukturyzacja pochłonęła już kilkaset tysięcy złoty, dotację przyznawało Ministerstwo Kultury i Dziedzictwa Narodowego. Od 2013 roku było to 355 tysięcy złotych. Niestety w 2016 roku Ministerstwo nie przyznało już dotacji. Sam koszt naprawy dachu i odnowienia elewacji wyniósł 180 tys. na dach i elewację. Tę inwestycję wsparło: Wojewódzki Konserwator Zabytków, samorząd Województwa Śląskiego i Gmina Przyrów.
Kościół jest na co dzień zamknięty, zwiedzać można go za zgodą proboszcza parafii w Przyrowie. Nabożeństwa odbywają się trzy razy w roku: z okazji święta św. Szczepana w drugi dzień Świąt Bożego Narodzenia, w drugi dzień Zielonych Świątek, kiedy zgodnie z gminną tradycją Mszę Świętą mają dzieci przystępujące pierwszy raz do Komunii świętej oraz w dzień patrona Kościoła, 6 grudnia.
URSZULA GIŻYŃSKA