Terapia awersyjna z zastosowaniem implantacji Esperalu, potocznie określana jako wszywka alkoholowa, od wielu lat stanowi jedną ze skutecznych metod wspomagających leczenie nałogu alkoholowego. Zabieg ten polega na podskórnym umieszczeniu jałowych tabletek z disulfiramem wewnątrz ciała pacjenta. S
ubstancja czynna leku hamuje aktywność dehydrogenazy aldehydowej, czyli enzymu wątrobowego odpowiedzialnego za prawidłowy przebieg procesu metabolizmu alkoholu. W efekcie nawet niewielka ilość alkoholu wypitego przez zaszytego uzależnionego wywołuje u pacjenta silne i nieprzyjemne objawy zatrucia. To przede wszystkim tachykardia, skrajne wahania wartości ciśnienia tętniczego, nudności, wymioty oraz lęk, który skutecznie zniechęca do spożywania alkoholu. Standardowy czas działania wszywki wynosi od 8 do 12 miesięcy, w zależności od dawki implantacji i indywidualnych predyspozycji pacjenta.
Disulfiram nie leczy samego uzależnienia, stanowi jednak istotny element terapii wspierającej proces trzeźwienia. W związku z tym niektórzy pacjenci i ich najbliżsi zadają pytanie, czy wszywka alkoholowa może zostać usunięta przed upływem okresu jej aktywności farmakologicznej? Kwestia ta jest istotna zwłaszcza w sytuacjach, gdy u pacjenta pojawiają się powikłania, objawy niepożądane, potrzeba zastosowania innego leczenia z użyciem leków wchodzących w interakcję z disulfiramem. Niektórzy chorzy na własne życzenie chcą zrezygnować wcześniej w terapii awersyjnej. Czy jest to możliwe i jakie niesie ze sobą konsekwencje?
Czym jest wszywka alkoholowa i jak działa disulfiram? Czy substancja ta leczy alkoholizm?
Jak działa wszywka alkoholowa? To potoczne określenie zabiegu polegającego na podskórnej implantacji tabletek zawierających disulfiram. To lek stosowany powszechnie w terapii awersyjnej uzależnienia od alkoholu. Wykazuje działanie polegające na hamowaniu aktywności enzymu dehydrogenazy aldehydowej. On z kolei jest odpowiedzialny za metabolizm aldehydu octowego, pośredniego metabolitu etanolu. W prawidłowych warunkach aldehyd octowy jest stosunkowo szybko utleniany do postaci mniej toksycznego kwasu octowego. W obecności disulfiramu dochodzi jednak do jego kumulacji, co skutkuje wystąpieniem tzw. reakcji disulfiramowej. Objawia się ona nudnościami, wymiotami, zawrotami i bólami głowy, zaczerwienieniem skóry, nadpotliwością. W ciężkich przypadkach również zaburzeniami rytmu serca, spadkiem wartości ciśnienia tętniczego krwi i utratą przytomności.
Efekt ten nie ma charakteru terapeutycznego w sensie przyczynowego leczenia uzależnienia. Pełni jednak funkcję czynnika awersyjnego. Pacjenci, mając świadomość możliwych następstw nawet po spożyciu niewielkiej dawki alkoholu, z reguły unikają jakiegokolwiek kontaktu z substancją psychoaktywną. Warto podkreślić, że disulfiram nie wpływa na mechanizmy psychologiczne i neurobiologiczne, leżące u podstaw uzależnienia (zaburzenia układu nagrody, utrwalone schematy zachowań, współwystępujące zaburzenia psychiczne). Wszywka alkoholowa nie stanowi samodzielnej metody leczenia alkoholizmu, a jedynie uzupełnienie kompleksowej terapii.
Implantacja disulfiramu ma charakter czasowy. Zwykle działa od 8 do 12 miesięcy i zawsze wymaga świadomej zgody pacjenta. Skuteczność tej formy terapii zależy w dużej mierze od motywacji chorego i równoległego korzystania z innych form leczenia. W praktyce klinicznej wszywka traktowana jest jako narzędzie wspierające abstynencję, a nie metoda przyczynowego leczenia choroby alkoholowej.
Jak długo działa wszywka alkoholowa i od czego zależy jej skuteczność?
Ograniczony czas działania, jakim charakteryzuje się wszywka alkoholowa, wynika z powolnego uwalniania substancji czynnej z miejsca implantacji. Średni okres skuteczności Esperalu wynosi od 8 do 12 miesięcy. W praktyce klinicznej czas ten może się różnić, zależnie od wielu czynników. Do najważniejszych z nich należy liczba zastosowanych tabletek oraz sposób ich umieszczenia w tkance podskórnej. Proces metabolizowania disulfiramu w organizmie człowieka przebiega stopniowo, dlatego w miarę upływu czasu stężenie leku we krwi spada. Również wraz z upływem czasu spada ryzyko wystąpienia u pacjenta pełnoobjawowej reakcji disulfiramowej.
Na skuteczność działania Esperalu wpływa też indywidualna wrażliwość pacjenta, jego ogólny stan zdrowia, współistniejące schorzenia metaboliczne oraz przyjmowanie niektórych leków. Czynnikiem decydującym pozostaje jednak nastawienie psychiczne chorego i jego motywacja do utrzymania abstynencji. Disulfiram sam w sobie nie eliminuje mechanizmów powstałego uzależnienia. Nie zmniejsza głodu alkoholowego, ani nie odbudowuje równowagi neuroprzekaźników w ośrodkowym układzie nerwowym. Jego skuteczność opiera się przede wszystkim na wywołaniu u pacjenta lęku przed wystąpieniem reakcji toksycznej w razie spożycia alkoholu. Tym samym na psychologicznym wzmocnieniu decyzji o powstrzymywaniu się od picia i unikaniu ciągu alkoholowego.
Czy i kiedy wszywkę można usunąć przed terminem – medyczne wskazania do usunięcia Esperalu
Choć wszycie Esperalu w postaci wszywki alkoholowej jest zabiegiem planowanym i przeprowadzanym ze świadomą zgodą pacjenta, zdarzają się sytuacje, w których konieczne staje się przedwczesne usunięcie preparatu. By uniknąć skutków ubocznych i powikłań, każdy zabieg wszycia Esperalu w Centrum Medycznym Galmedic poprzedza dokładna konsultacja lekarska i kwalifikacja pacjenta. Stan zdrowia osoby uzależnionej może jednak ulec zmianie już podczas stosowania awersyjnej terapii uzależnienia od alkoholu. Najczęstszym wskazaniem medycznym do przerwania stosowania wszywki alkoholowej są nasilone działania niepożądane. To przewlekłe bóle głowy, senność, neuropatie obwodowe, zaburzenia nastroju, objawy psychotyczne. Disulfiram może również wywoływać uszkodzenia wątroby o charakterze hepatotoksycznym. Wystąpienie takich objawów wymaga szybkiej oceny stanu zdrowia pacjenta i rozważenia ekstrakcji implantu.
Drugą grupę wskazań stanowią interakcje farmakologiczne. Disulfiram hamuje metabolizm wielu leków wątrobowych, co może prowadzić do kumulacji substancji czynnych i nasilać działanie toksyczne. Wszywka alkoholowa zostaje usunięta również wówczas, gdy u pacjenta planowane są zabiegi chirurgiczne, w których konieczne jest zastosowanie preparatów zawierających alkohol etylowy. Mogą mieć one formę rozpuszczalników, środków dezynfekcyjnych czy nawet leków dożylnych. Obecność disulfiramu w organizmie mogłaby wówczas wywołać reakcję disulfiramową, stanowiącą zagrożenie dla życia pacjenta.
Usunięcie wszywki alkoholowej może być konieczne również w sytuacjach nagłych. To przede wszystkim reakcja alergiczna pacjenta, ropne powikłania w miejscu implantacji czy brak tolerancji psychicznej terapii awersyjnej.
Zamierzasz wszyć Esperal? Katowice to lokalizacja, w której kwalifikacją, badaniem pacjenta oraz samym zaszyciem zajmują się doświadczeni specjaliści Centrum Medycznego Galmedic. Z ofertą placówki można zapoznać się tutaj: https://katowice.galmedic.pl/uslugi/esperal/.
Jak wygląda zabieg implantacji Esperalu oraz procedura usunięcia zaszycia alkoholowego?
Po pozytywnej kwalifikacji pacjenta do zabiegu zaszycia alkoholowego chirurg przystępuje do przygotowania jego skóry. W Centrum Medycznym Galmedic procedurę chirurgiczną przeprowadza się w znieczuleniu miejscowym pacjenta. Dzięki temu jest ona bezbolesna i komfortowa dla chorych. Oryginalny lek Esperal w wyliczonej wcześniej dawce umieszcza się w obszarze podpowięziowym mięśnia pośladkowego. W celu wykonania specjalnej kieszonki chirurg posługuje się skalpelem, Wykonuje niewielkie nacięcie na skórze nad pośladkiem pacjenta i prowadzi je w głąb ciała. Tabletki wszywa w jednym miejscu, a powstałą ranę zaszywa nićmi chirurgicznymi. Od tego momentu wszywka alkoholowa blokuje wydzielanie enzymu wątrobowego, motywując chorego do powstrzymania się od picia alkoholu i utrzymania długotrwałej trzeźwości.
Również procedura usuwania wszywki alkoholowej rozpoczyna się od kwalifikacji pacjenta przez lekarza – oceny wskazań medycznych, przeciwwskazań oraz ryzyka powikłań. Zabieg przeprowadza się w znieczuleniu miejscowym. Po odkażeniu pola zabiegowego lekarz wykonuje niewielkie nacięcie w okolicy blizny po zabiegu wszycia wszywki alkoholowej. Następnie przy użyciu narzędzi chirurgicznych lokalizuje i usuwa wszystkie tabletki disulfiramu wraz z otaczającą je tkanką łączną. Często ulega ona bowiem zwłóknieniu wskutek obecności ciała obcego. Dokładne usunięcie całego preparatu jest niezwykle istotne, ponieważ pozostawienie fragmentów wszywki mogłoby skutkować dalszym uwalnianiem substancji czynnej i utrzymywaniem się reakcji disulfiramowej. Po ekstrakcji lekarz zszywa ranę chirurgiczną i zakłada jałowy opatrunek. Cała procedura trwa zwykle od 20 do 40 minut.
Potencjalne konsekwencje i ryzyko nawrotu uzależnienia po przedwczesnym usunięciu leku
Warto podkreślić, że pełne działanie awersyjne Esperalu jest widoczne tylko wówczas, gdy pacjent pozostaje pod kontrolą specjalisty i równocześnie korzysta z innych form terapii. W przypadku braku takiego wsparcia ryzyko przerwania abstynencji po ustaniu działania wszywki lub jej przedwczesnym usunięciu jest stosunkowo wysokie. Oznacza to zatem, że wszywka alkoholowa powinna być traktowana jako narzędzie pomocnicze w procesie zdrowienia, a nie jako jedyna i wystarczająca metoda leczenia uzależnienia od alkoholu.
Materiał Partnera