Od parafii do parafii w byłym województwie (107)
Analizując dokładnie przebieg południowo – wschodniej granicy dawnego województwa częstochowskiego (między Włodowicami a Kroczycami) widać wyraźne, workowate wcięcie terenu b. województwa katowickiego w “nasz” obszar. Przyczyną tego był atrakcyjny, górniczy ośrodek wypoczynkowy ulokowany u podnóża rozległej skały z ruinami średniowiecznego zamku. Położony w pobliżu miejscowości Morsko – którą jednak pozostawiono w naszym województwie – taką też ma nazwę, a mimo to znalazł się w gestii innej administacji terenowej. Obecnie – po problemach w branży górniczej ośrodek ten stał się własnością prywatnej firmy KEM (skup i przerób złomu stalowego). Od 1999 r. prowadzi się rozbudowę tej bardzo już popularnej bazy wypoczynkowo-sportowej, która oferuje miejsca hotelowe oraz stok slalomowy dla miłośników narciarstwa (na zdjęciu), a także tenisa, jazdy konnej, oraz wędrówek po Jurze. Dodatkową atrakcją są ruiny zamku o nazwie “Bąkowiec”. Pierwsza wzmianka o istniejącej na wyniosłej skale warowni (na zdjęciu) pochodzi z 1390 r., gdy jej właścicielem był Mikołaj Strzała. W XV w. dobra te przejmuje Krystyn z Koziegłów i jego potomni, a po nich ród Włodków. Ci wznoszą na początku XVI w. kamienny, rozległy zamek – którego resztki dotrwały do dzisiaj. Otoczony od północy i wschodu suchą fosą, a od pozostałych stron stromym murem na skale, dostępny był tylko poprzez system pomostów i drabin – wydając się nie do zdobycia. Jednak szwedzka artyleria (połowa XVII w.) zrobiła swoje i jak pozostałe zamki jurajskie zamieniła go w ruinę. W 1927 r. wzgórze z resztką dawnej warowni stało się własnością architekta Witolda Czeczotta. Z rozbiórkowego materiału buduje on (w ciągu 6 lat) kamienną willę przylegającą do skały z ruinami. Po powojennym upaństwowieniu tego zabytku, przeprowadzono w 1961 r. konserwację ruin zamkowych podwyższając i zabezpieczając ocalałe mury. Całość tworzy teraz wyjątkową mozaikę kamiennego, opustoszałego już siedliska, które budowano między XVI a XX wiekiem. Tak wieś Morsko jak i “Zamek – Morsko” należą do parafii w Skarżycach – także wyraźnie “wyciętej” z obszaru byłego województwa. Ta istniejąca już w średniowieczu miejscowość (szczegóły w następnym odcinku) znajduje się obecnie na obszarze administracyjnym Zawiercia. Stąd parafii tej należy teraz szukać pod adresem zawierciański (42-431 Zawiercie, ul. Skarżyce 11). Od niedawna ośrodek rekreacyjny pod zamkiem “Bąkowiec” połączony jest ze Skarżycami 3 km, bardzo wygodną ścieżką rowerową. Trasie tej towarzyszą liczne ostańce, a w jej połowie znajduje się boczny dukt prowadzący do leśnej mogiły żołnierza Armii Czerwonej (na zdjęciu).
Tekst i zdjęcia –
Andrzej Siwiński