Od parafii do parafii w byłym województwie (104)
Na ścianie kamiennego kościoła w Żarkach-Letnisku widnieje tablica poświęcona fundatorom świątyni: czyli Karolowi i Stefanii Raczyńskim, właścicielom posiadłości magnackiej w Złotym Potoku. Także rozległy obszar lasów żareckich należał do Raczyńskich, wykupiony przez nich w 1916 r. W 1928 r. hrabina Stefania, która praktycznie sama zarządzała majątkiem rodzinnym, postanowiła stworzyć tutaj miejscowość wypoczynkową. W tym celu Raczyńscy zwracają się do starostwa w Zawierciu o pozwolenie na rozparcelowanie ponad 250 hektarów lasu na działki budowlane. Na archiwalnym planie parcelacji (opracowanym przez Główny Zarząd Dóbr Karola hr. Raczyńskiego w Złotym Potoku, a dotyczącym Kolonii Letniej Żarki wydzielonej z dóbr Żarki) istnieje dokładnie 631 działek o przeciętnej powierzchni 0.35 hektara, które sprzedawano emerytom, kupcom i przemysłowcom (za cenę do 80 groszy za 1 m kw.). Uwzględniono też na tym planie miejsce na budynki użyteczności publicznej: park, rynek, kąpielisko, plac zabaw i boisko sportowe. Do wybuchu wojny sprzedano tych działek ponad 200, głównie w pobliżu przystanku kolejowego, na których zaczęły powstawać drewniane wille. Rozpoczęta budowa kąpieliska z plażą nad potokiem Czarka została ukończono ostatecznie już po wojnie (lata 60.), gdy Żarki stały się już bardzo wziętym ośrodkiem wypoczynkowym. Mimo, że Żarki Letnisko należały do parafii w Przybynowie, to jednak Raczyńscy rozpoczynają wznoszenie “własnego” niewielkiego kościółka. Pod jego budowę przeznaczyli działkę o powierzchni prawie 3000 m kw. (przy obecnej ul. Grunwaldzkiej). Ukończona w 1936 r. świątynia (na zdjęciu), już cztery lata później stała się filią dla zachodniej części parafii przybynowskiej, gdy ta znalazła się na terytorium wcielonym do III Rzeszy. Po wojnie powstaje tutaj już pełnoprawna parafia (1957 r.). Za czasów obecnego proboszcza ks. Ignacego Dewudzkiego, który rozpoczął pracę w 1968 r., zbudowana została dzwonnica z ołtarzem polowym, a w samym kościele założono ogrzewanie. Powiększono także prezbiterium i zadaszono wejście do kruchty oraz wymieniono starą instalację elektryczną i położono nowe tynki. Wschodnią część Żarek przecina ul. Zielona. Tutaj w narożniku z ul. Nałęczowską znajduje się obszerna leśna działka z zabytkową, drewnianą budowlą. Jest nią dawny pensjonat Raczyńskich wybudowany w 1936 r. (na zdjęciu). Nosząc nazwę “Nałęcz”, był ekskluzywnym miejscem wypoczynku dla gości hrabiowskiej rodziny ze Złotego Potoka. W czasach swej świetności posiadał duży zajazd z kamienną fontanną, korty tenisowe ze skalną kapliczką w ich narożniku (zachowaną do dzisiaj) oraz salon bawialny i wiele gościnnych pokoi. W czasie wojny stał się siedzibą Grenzschutzu (niemiecka straż graniczna). Od 1945 r. jest własnością Nadleśnictwa w Złotym Potoku i posiada trzy mieszkania lokatorskie (wykupione przez pracowników leśnych). Od niedawna patronką głównej ulicy w Żarkach-Letnisku jest hrabina Stefania Raczyńska, założycielka tej miejscowości.
Tekst i zdjęcie –
Andrzej Siwiński