Do końca marca w pawilonie wystawowym w parku Staszica można oglądać wystawę broni białej “Szable, szpady, pałasze”. Ekspozycja zorganizowana jest w ramach cyklu wystawowego “Podróże po zbiorach historycznych Muzeum Częstochowskiego”, którego autorem i pomysłodawcą jest Andrzej Kuźma, kierownik działu historii muzeum.
Do końca marca w pawilonie wystawowym w parku Staszica można oglądać wystawę broni białej “Szable, szpady, pałasze”. Ekspozycja zorganizowana jest w ramach cyklu wystawowego “Podróże po zbiorach historycznych Muzeum Częstochowskiego”, którego autorem i pomysłodawcą jest Andrzej Kuźma, kierownik działu historii muzeum.
– To już trzecia wystawa w cyklu “Podróże po zbiorach historycznych”. Wcześniej prezentowaliśmy monety oraz broń palną. Naturalną konsekwencją jest ekspozycja broni białej – powiedział podczas wernisażu Janusz Jadczyk, dyrektor muzeum.
Prezentowane na wystawie szable, szpady i pałasze zalicza się do tzw. broni siecznej, która wraz z bronią obuchową i drzewcową tworzy broń białą. Broń biała charakteryzuje się wielką różnorodnością typów i odmian, jednak najbardziej charakterystyczne dla tej grupy są szabla i miecz. Miecz, ze względu na swoją długą historię i znaczenie, otwiera grupę broni siecznej. Jest to broń zwykle o prostej, obosiecznej głowni i otwartej rękojeści. Jego początki sięgają wędrówek ludów (IV-VIII w.). Pozostał w użyciu do XVI w. Później występuje jako broń symbolizująca władzę. Na wystawie możemy oglądać, wykopany w Cykarzewie, miecz obosieczny z przełomu XIV i XV w.
Odmianą miecza, powstałą na drodze ewolucji w XVI w., był pałasz. Znamy różne jego rodzaje – jedno- lub obosieczne. Powszechny w kawalerii europejskiej, a w Polsce używany przez husarię, występował do XIX w. Na wystawie zaprezentowano pałasze będące na wyposażeniu różnych formacji armii zachodnioeuropejskich na przestrzeni od XVIII do XIX w.
Kolejną formą broni wywodzącą się także od miecza była szpada. Jest to broń o subtelnej konstrukcji i ostro zakończonej głowni. Rozpowszechniona w XVIII w. wchodziła w skład umundurowania wojskowego. Ekspozycja prezentuje m.in. szpadę dworską z końca XVIII w.
Ostatnim typem broni znajdującym się na wystawie jest szabla. W Europie pojawiła się wraz z najazdem Tatarów. Zajmuje szczególne miejsce w dziejach polskiego oręża. Znamy bardzo wiele typów tej broni. W pawilonie wystawowym na zwiedzających czekają szable polskie i obce z przełomu XIX i XX w., będące przykładami szabli wielu formacji wojskowych.
Wystawa jest ukoronowaniem całego cyklu, gdyż częstochowskie zbiory broni białej są jednymi z najbogatszych w Polsce. Z tego powodu zainteresowanie nimi było duże.
– Układ wystawy jest typologiczny, tzn. prezentowane eksponaty pogrupowaliśmy ze względu na rodzaj broni, a nie czas powstania – powiedział Andrzej Kuźma.
Oprócz zwyczajowej lampki szampana, gości przybyłych na otwarcie czekała dodatkowa niespodzianka: podczas zwiedzania mogli oni oglądać film prezentujący rodzaje fechtunku oraz sposoby wykonywania broni białej.
ŁUKASZ SOŚNIAK