Zaćma to jedna z niewielu chorób, które w świadomości społecznej są dziś tak mocno utożsamiane z wiekiem pacjenta. Przypisywana przede wszystkim osobom starszym katarakta, czyli zmętnienie soczewki oka powodujące stopniową utratę ostrości wzroku nie jest jednak chorobą, której grupę ryzyka można ograniczyć wyłącznie do osób po 50, 60, czy 70 roku życia. Najnowsze badania i statystyki sugerują wręcz, że coraz częściej na operację usunięcia zaćmy trafiają osoby po 40 roku życia, a sama choroba mogła rozwijać się u nich nawet wcześniej. Jeśli doliczyć do tego niewielki ale istniejący odsetek dzieci cierpiących na zaćmę wrodzoną, można wysnuć dość jasny wniosek – zaćma u młodych ludzi to zdecydowanie problem, z którym okulistyka spotyka się coraz częściej. Jakie są jej przyczyny, jak przebiega choroba i jak należy ją leczyć?
Rodzaje zaćmy u osób w młodym wieku
Zaćmę dzieli się zwykle na wrodzoną i nabytą, przy czym ten drugi rodzaj może mieć związek zarówno z naturalnymi procesami starzenia się oka jak i stosowaniem konkretnych leków bądź przebytym chorobami. W wielu przypadkach zlokalizowanie konkretnej przyczyny choroby może być trudne, jednak warto wiedzieć jakie czynniki mogą potencjalnie zwiększyć ryzyko jej wystąpienia.
Zaćma u młodych ludzi może przybrać postać choroby polekowej, wywołanej stosowaniem niektórych leków sterydowych oraz nasercowych. Bardzo często leki takie są też przyczyną wystąpienia zaćmy wrodzonej, jeśli matka podczas ciąży musiała je przyjmować. Kolejną kategorią przyczyn zaćmy u osób w młodym wieku mogą być przebyte choroby – przewlekłe zapalenia naczyniowej błony oka, nowotwory gałki ocznej, zapalenia spojówek, a nawet cukrzyca insulinozależna, której zaćma jest bardzo częstym powikłaniem. Jednym z częstych rodzajów zaćmy u osób młodych jest tzw. zaćma tężyczkowa będąca wynikiem usunięcia przytarczyc. Ostatnim, choć nie mniej znaczącym zbiorem czynników mogących wpłynąć na szybszy rozwój zaćmy są wszelkie czynniki zewnętrzne powodujące nieodwracalne zmiany dla zdrowia oczu. Szkodliwe promieniowanie słoneczne, światło niebieskie czy różnorodne urazy gałki ocznej spowodowane uszkodzeniami mechanicznym mogą powodować zmętnienie soczewki.
Objawy zaćmy u młodych ludzi – na jakie problemy zwracać szczególną uwagę?
Standardowym objawem zaćmy jest pogorszenie się wzroku kojarzone zarówno z utratą ostrości widzianych obrazów, jak i problemami z postrzeganiem kontrastu, gorszym widzeniem w ciemności, słabszą intensywnością widzianych kolorów czy kłopotami z widzeniem przy ostrym świetle. Co więcej, w niektórych odmianach zaćmy możliwe jest dostrzeżenie zmian w zabarwieniu źrenicy oka, która z intensywnie czarnej staje się coraz bardziej poszarzała.
W przypadku osób młodych, a więc po 20, 30, a nawet 40 roku życia jednym z głównych powodów ignorowania oznak zaćmy jest zrzucanie pojawienia się objawów na typowe wady wzroku lub też przemęczenie go podczas wielogodzinnej pracy przed ekranem komputera. W praktyce jednak nie warto ignorować żadnych niepokojących sygnałów dotyczących stanu wzroku – wizyta u okulisty może w najlepszym wypadku skończyć się potwierdzeniem, że to zwykłe przemęczenie, ale może też pozwolić podjąć leczenie zaćmy stosunkowo szybko i uniknąć w ten sposób stopniowej, niemożliwej do zatrzymania utraty wzroku.
Leczenie zaćmy u młodych osób
Choć we współczesnej okulistyce podejmuje się nieustannie próby opracowania środków farmakologicznych zatrzymujących postępowanie zaćmy, żadnemu z dotychczas odkrytych nie udało się całkowicie zahamować jej rozwoju. Z tego też powodu nawet u osób młodych prędzej czy później konieczna będzie operacja polegająca na usunięciu zmętniałej soczewki i zastąpieniu jej sztuczną soczewką wewnątrzgałkową. Zabieg taki przeprowadzany jest w warunkach ambulatoryjnych, trwa nie dłużej niż 30 minut, a pacjent już po wizycie kontrolnej ma szansę wrócić do swojego normalnego trybu życia, przestrzegając oczywiście zaleceń lekarza odnośnie okresu rekonwalescencji. Z pomocą młodym przychodzą dziś w kwestii zabiegów usunięcia zaćmy placówki takie jak zlokalizowana w Czechach OneDayClinic, w których ci mają nie tylko szansę uniknięcia kolejek proponowanych przez szpitale operujące w ramach NFZ, ale też przede wszystkim możliwość wyboru odpowiedniej dla nich soczewki pozwalającej cieszyć się sprawnym wzrokiem bez konieczności stosowania okularów korekcyjnych.
R