W ostatnich dniach dużo słyszy się o gwiazdach, które w zmarły na raka. David Bowie, Anna Przybylska, Patrick Swayze, czy Steve Jobs to tylko niektóre znane osoby, które przegrały walkę z chorobą. Każdego roku tylko w Polsce na nowotwory umiera około 100 tys. osób. Jak pokazują statystyki, kluczowym elementem walki z rakiem jest jego wczesna diagnoza. Jakie badania należy wykonać, aby sprawdzić stan zdrowia?
Nie bagatelizuj objawów
Najprostsze sposoby są czasem najlepsze. Kluczowym badaniem w profilaktyce nowotworów jest to wykonane przez samego siebie. Powinno się je przeprowadzać regularnie, na przykład po wieczornej kąpieli. Jeśli podczas sprawdzania swojego ciała znajdziesz niepokojący guzek, czy fałdkę, powinno wzbudzić to Twoją czujność. Przede wszystkim należy regularnie sprawdzać jądra. Jeżeli wykryjesz „podejrzane” zmiany, nie wahaj się ani chwili i skonsultuj to z lekarzem. To samo dotyczy często utożsamianego z typowo damską przypadłością raka sutka. Mężczyźni, bardzo często nie zdając sobie sprawy z zagrożenia, nie zwracają uwagi na tę partię ciała.
Podstawowym błędem jest też lekceważenie pierwszych objawów. Ból brzucha, pleców, czy brak apetytu – nie muszą wynikać ze zmęczenia czy niestrawności pokarmowej, ale mogą być objawem zmian nowotworowych. W momencie pojawienia się niepokojących symptomów – udaj się do lekarza, który zleci odpowiednie badania.
Badania podstawowe
Najczęstszym badaniem kontrolnym jest morfologia, czyli pobranie krwi. Określa ono ogólny stan zdrowia oraz pozwala zaobserwować nieprawidłowości. Oprócz infekcji czy stanu zapalnego może też być wskazówką do dalszych, bardziej szczegółowych badań. Równie ważnym badaniem jest USG, dzięki któremu można wykryć nieprawidłowości w budowie narządów wewnętrznych. Dodatkowo, każdy mężczyzna po 40. roku życia powinien co roku badać swoją prostatę. W tym celu należy udać się do urologa. Zazwyczaj takie badanie wykonuje też lekarz rodzinny.
Badania specjalistyczne
Jeśli wyniki podstawowych badań wzbudzą podejrzenia, na pewno otrzymamy skierowanie na bardziej szczegółowe badania. Wśród nich jest między innymi badanie endoskopowe. Polega ono na wprowadzeniu do ciała specjalnego przyrządu z kamerą, który jednocześnie umożliwia pobrania wycinków zmienionych obszarów. Drugim istotnym badaniem jest tomografia komputerowa, która umożliwia wykrycie nawet najdrobniejszych zmian w organizmie. Niestety, są to zabiegi, na które czeka się obecnie minimum miesiąc.
A co z profilaktyką?
Nowotwory bardzo często mają podłoże genetyczne. Jeśli w Twojej rodzinie zdarzyły się przypadki raka, warto wziąć pod uwagę zbadanie genów. Ich mutacje radykalnie zwiększają prawdopodobieństwo wystąpienia choroby. Na przykład mutacja genu HOXB13 20-krotnie zwiększa ryzyko zachorowania na raka prostaty. Swoje uwarunkowania można przebadać w specjalistycznych poradniach, których jest w Polsce kilkadziesiąt. Mieszczą się zazwyczaj w większych miastach. Od niedawna testy można wykonać w domu, zamawiając test przez internet.
– Badanie genów jest bardzo proste. Polega ono na naniesieniu śliny do specjalnego pojemnika. Całość następnie odsyłamy kurierem do laboratorium. Na wyniki oczekuje się około 14 dni. Pojawiają się one na platformie, na dedykowanym koncie, do którego dostęp ma tylko użytkownik – tłumaczy Tomasz Karmowski, założyciel platformy Zdrowegeny.pl, poprzez którą można zakupić testy. Wykrycie mutacji oczywiście nie oznacza choroby. Wskazuje jednak, że należy zwrócić szczególną uwagę na wszelkie nieprawidłowości zachodzące w organizmie. Wyniki należy przede wszystkim skonsultować z lekarzem specjalistą.
r