Gaz z butli – wygoda czy niebezpieczeństwo?

Jak korzystać z butli gazowych bez ryzyka zapytaliśmy rzecznika Komendy Miejskiej Państwowej Straży Pożarnej w Częstochowie, mł. bryg. Pawła Liszaja.

Gaz z butli – wygoda czy niebezpieczeństwo?

Choć świat idzie naprzód, a sieci gazowe oplatają coraz większe obszary kraju, wciąż nie wszędzie można cieszyć się komfortem bezpośredniego podłączenia do instalacji. W takich przypadkach butle gazowe pozostają niezastąpionym rozwiązaniem pozwalającym na wygodne gotowanie czy ogrzewanie. Jednak ich użytkowanie wymaga nie tylko uwagi, ale i rozwagi. Niewłaściwa eksploatacja może prowadzić do groźnych sytuacji, czego dowodem jest choćby niedawny incydent w chińskiej restauracji, przy ul. Wolności 37 w Częstochowie, gdzie 27 stycznia 2025 roku wybuch gazu z butli wywołał duże zniszczenia. Na szczęście tym razem obyło się bez ofiar.

Jak korzystać z butli gazowych bez ryzyka zapytaliśmy rzecznika Komendy Miejskiej Państwowej Straży Pożarnej w Częstochowie, mł. bryg. Pawła Liszaja.

Kupujesz butlę? Sprawdź, zanim zabierzesz ją do domu

Bezpieczeństwo zaczyna się już w momencie zakupu. Nie każda butla nadaje się do użytku, a w natłoku ofert nietrudno trafić na produkt, który zamiast ułatwić życie stanie się zagrożeniem. Aby uniknąć ryzyka, butle gazowe należy nabywać wyłącznie u sprawdzonych dostawców. Co więcej, przed zabraniem do domu, warto przyjrzeć się jej uważnie. Każda legalnie sprzedawana butla powinna posiadać odpowiednie oznaczenia, w tym znak legalizacji Urzędu Dozoru Technicznego (UDT) oraz nienaruszoną plombę dostawcy. Wszelkie wgniecenia, ślady korozji czy podejrzane naloty powinny wzbudzić naszą czujność, bo uszkodzony pojemnik może być potencjalnym zagrożeniem. Równie ważne jest sprawdzenie daty legalizacji. Butle wymagają okresowych przeglądów, po upływie których nie powinny być ponownie napełniane.

Przechowywanie

Gdy butla trafi już do naszego domu, należy zadbać o jej prawidłowe przechowywanie. Błędy w tym zakresie mogą mieć fatalne konsekwencje, dlatego warto pamiętać o kilku złotych zasadach.

• Po pierwsze – wentylacja. Gaz płynny propan-butan, z którego korzystamy w butlach, jest cięższy od powietrza. Oznacza to, że w razie wycieku będzie opadał ku podłodze, gromadząc się w najniżej położonych miejscach. Z tego powodu butli nie wolno przechowywać w piwnicach, garażach ani pomieszczeniach bez odpowiedniej cyrkulacji. Idealnym miejscem będzie dobrze wentylowane pomieszczenie gospodarcze lub zadaszona przestrzeń na zewnątrz budynku.
• Po drugie – pozycja. Butla powinna stać pionowo i być zabezpieczona. Jeśli przewróci się i uszkodzi zawór, może dojść do niekontrolowanego wycieku, co stanowi poważne zagrożenie.
• Po trzecie – temperatura. Butli nie wolno narażać na skrajne warunki. Zarówno intensywne nagrzewanie, jak i skrajne wychłodzenie mogą negatywnie wpłynąć na jej szczelność i bezpieczeństwo użytkowania. Właściwa i zgodna z literą prawa temperatura przechowywania to poniżej 35°C.

Bezpieczna eksploatacja – jak uniknąć błędów?

Samo przechowywanie to jednak dopiero początek. Kluczową kwestią jest również właściwe użytkowanie. Każde podłączenie powinno odbywać się z najwyższą starannością i zgodnie z instrukcją. Nie warto oszczędzać na bezpieczeństwie, przewody gazowe oraz reduktory powinny być atestowane, a ich stan regularnie sprawdzany. Co więcej, warto pamiętać, że przewody gumowe z czasem ulegają zużyciu, ich żywotność wynosi zazwyczaj około pięciu lat, po czym należy je wymienić na nowe. Niedopatrzenia w tym zakresie mogą prowadzić do wycieków, a w konsekwencji do niebezpiecznych sytuacji.

Jak sprawdzić, czy butla jest szczelna?

Jednym z najprostszych sposobów na sprawdzenie szczelności instalacji jest test mydlinowy. Wystarczy rozpuścić trochę mydła w wodzie i nanieść pianę na zawór oraz miejsce połączenia butli z reduktorem. Jeśli pojawią się bąbelki, oznacza to wyciek gazu. W takiej sytuacji należy natychmiast zakręcić zawór, przewietrzyć pomieszczenie i niezwłocznie skontaktować się ze specjalistą. Pod żadnym pozorem nie wolno sprawdzać szczelności za pomocą otwartego ognia, jest to jedna z najczęstszych przyczyn wybuchów związanych z gazem. Dla dodatkowego bezpieczeństwa warto również zainstalować w domu czujnik gazu, który w razie wycieku natychmiast wyemituje sygnał ostrzegawczy, dając nam czas na reakcję.

Alternatywy

Osoby, które obawiają się korzystania z butli gazowych lub po prostu szukają wygodniejszego rozwiązania, mają kilka możliwości do wyboru. Coraz większą popularnością cieszą się kuchnie indukcyjne, które są nie tylko bezpieczne, ale i energooszczędne. Innym rozwiązaniem są przydomowe zbiorniki na gaz płynny (LPG), które eliminują konieczność częstej wymiany butli i stanowią wygodne źródło zasilania dla gospodarstwa domowego. To droższa opcja w montażu, ale w dłuższej perspektywie wygodniejsza. Dla najbardziej wymagających dostępne są również nowoczesne pompy ciepła z funkcją gotowania, które pozwalają uniezależnić się zarówno od gazu, jak i od wysokich rachunków za energię elektryczną.

Gdzie szukać pomocy?

W razie jakichkolwiek problemów z butlą gazową nie warto zwlekać, szybka reakcja może uratować zdrowie, a nawet życie. W przypadku wycieku należy niezwłocznie zadzwonić pod numer Pogotowia Gazowego (992) lub telefon alarmowy 112. Dodatkową pomocą służą także autoryzowani dostawcy gazu, którzy mogą zweryfikować stan techniczny butli.

Bezpiecznie znaczy mądrze

Korzystanie z gazu z butli nie jest skomplikowane, ale wymaga odpowiedzialności i przestrzegania kilku kluczowych zasad. Świadomość zagrożeń i przestrzeganie podstawowych reguł bezpieczeństwa mogą sprawić, że to wygodne rozwiązanie będzie służyć bezproblemowo przez lata. Jak w każdej dziedzinie życia – ostrożność i rozwaga to podstawa.

REDAKCJA

Według opracowania mł. bryg. Pawła Liszaja – KM PSP Częstochowa