Odkopane podczas prac archeologicznych pozostałości murów zamku będą zabezpieczone oraz nadmurowane do poziomu pozwalającego na odtworzenie bryły z okresu świetności. Z wałów i fos firma usunie porastającą je roślinność. Rewitalizacja obejmuje także rekonstrukcję fragmentu ostrokołu broniącego niegdyś dostępu do grodu. Prace obejmują też uporządkowanie terenu wokół i wybudowanie ciągów pieszych z przeznaczeniem na trasę turystyczną. Zaplanowane zostały na dwa lata.
Badania archeologiczne
W latach 2022-2023 na terenie prowadzone były prace archeologiczne, z wykorzystaniem lotniczego skanowania laserowego (LIDAR). W 2022 roku na obiekcie miały miejsce badania sondażowe, dzięki którym wytyczono wykopy obejmujące swoim zasięgiem najważniejsze elementy kompleksu: wał, fosę, majdan grodu, mur kurtynowy zamku, wieże mieszkalną oraz bramną.
– W obliczu nowych odkryć zamek i gród w Koziegłowach jawi się jako obiekt o wyjątkowym charakterze. To nie tylko unikatowy układ twierdzy posadowionej we wnętrzu grodu, ale też doskonale wręcz zachowane grodzisko z czytelnym podgrodziem i okazałymi, nieprzekształconymi przez stulecia wałami. O braku większych prac niwelacyjnych może wskazywać między innymi wyraźny ślad po bramie zlokalizowanej w północno-wschodniej partii podgrodzia. Co równie ważne, mamy tu do czynienia z fosami, które wedle wstępnego rozpoznania przez wieki zasilane były wodą z płynącego obok Sarniego Stoku. Dzięki nim można sformułować nie tylko bardzo ciekawe wnioski paleoekologiczne, ale także pozyskać zabytki (w tym te wykonane z materiałów organicznych), które trafiały do fosy stanowiącej w średniowieczu rodzaj biodegradowalnego śmietnika – mówi kierujący badaniami dr inż. Artur Ginter, kierownik Pracowni Datowania i Konserwacji Zabytków w Instytucie Archeologii na Wydziale Filozoficzno-Historycznym Uniwersytetu Łódzkiego.
Odsłonięta wieża bramna miała w przybliżeniu wymiary 9×7,4 m. Fundamenty o szerokości dochodzącej do 2,5 metra wykonano z kamienia łączonego silną zaprawą wapienną. Narożniki od strony fosy posiadały przekątniowe przypory przewiązane z murami wieży, która została dostawiona do wschodniego muru kurtynowego, co może wskazywać na różny czas wzniesienia obydwu konstrukcji. Prace badawcze pozwoliły na odsłonięcie kurtyny wschodniej na niemalże całej długości, w tym dobrze zachowanego narożnika północno-wschodniego. Umożliwia to dosyć dokładne określenie wymiarów zamku, którego ściany kurtynowe miały długość 31 metrów w linii wschód-zachód i 24 metry w linii północ-południe. Od strony dziedzińca do ściany kurtynowej wschodniej dostawiony był budynek o szerokości 6,2 m w linii północ-południe i grubości ścian przekraczającej 1,2 metra.
W trakcie prac badawczych pozyskany został materiał zabytkowy, wśród którego dominował zbiór kilkuset XV-wiecznych monet. Ponadto odkryto bardzo dużo przedmiotów o unikatowym charakterze, należących bez wątpienia do osób możnych o wysokim statusie społecznym, m.in.: mosiężną ostrogę, której noszenie było przypisywane królom, fragmenty srebrnych, zdobionych naczyń i aplikacji, okucia pasów, ozdoby, groty bełtów z zachowanymi fragmentami drzewców, ostrogi gwiaździste, kłódki żelazne, klucze, skoble, krzesiwa, a także kule armatnie o średnicach wskazujących na obecność na zamku co najmniej trzech różnych armat oraz fragment rozerwanej hakownicy. Najcenniejszym bez wątpienia przedmiotem była połówka tłoka pieczętnego z herbem Lis, a zatem należącego do jednego z właścicieli warowni. Znaleziono też drewnianą, toczoną miseczkę z XIV wieku oraz tak samo datowane fragmenty skórzanego obuwia (podeszwa oraz ciżma) wraz ze skórzanymi rzemykami.
Krótka historia zamku
Wybudowany został pod koniec XIV wieku. Początki budowli obronnej w tym miejscu są jednak znacznie starsze, szacowane na początek XII w. i wiążące się z osobą Drogosław, rycerza Bolesława Krzywoustego. Powstałe w tym okresie drewniano-ziemne grodzisko miało za zadanie strzec granicy Małopolski ze Śląskiem. Warownia zwana była Żabim Krukiem. Kamienny gmach wybudowany został przez Krystyna I herbu Lis. W 1426 r. gościł w nim król Kazimierz Jagiełło. W XVI w. zamek przeszedł w ręce biskupów krakowskich. Pod koniec XVI w. popadł w ruinę.
W materiale wykorzystano informacje oraz zdjęcia pochodzące ze sprawozdań z badań archeologicznych realizowanych na obszarze grodu i zamku w Koziegłowach w latach 2022-2023.
Autor: RED
Ot. UG Koziegłowy