Żyjemy coraz dłużej, a to powoduje, że częściej spotykamy się z zaburzeniami pamięci i zaburzeniami poznawczymi. Kiedy obserwujemy u osób starszych nieznaczne osłabienie pamięci to często traktujemy to jako stan fizjologiczny. Ale należy pamiętać, że zmiany, które zaczynają wprowadzać chaos w życiu codziennym, nie są efektem tylko i wyłącznie starzenia się.
Pomiędzy normalnym starzeniem się, a łagodnym otępieniem plasują się łagodne zaburzenia poznawcze (ŁZP). Na obraz kliniczny ŁZP składają się m.in.: zaburzenia pamięci i koncentracji uwagi, osłabienie zdolności logicznego myślenia, osłabienie zdolności rozwiązywania problemów, zaburzenia w prawidłowej ocenie sytuacji. Niejednokrotnie osoby dotknięte ŁZP mają świadomość tego, że zmniejszyła się ich sprawność intelektualna, bardziej niż wskazywałby na to ich wiek. Ukrywają jednak ten fakt przed otoczeniem. Nieoceniona jest wówczas rola najbliższej rodziny, która zaniepokojona zaniedbywaniem czynności codziennego życia, takich jak mycie, ubieranie się, czy czytanie, powinna zwrócić uwagę na pojawiające się zaburzenia pamięci.
Łagodne zaburzenia poznawcze mogą być swego rodzaju alarmem, okresem przejściowym między normalnymi procesami starzenia się a otępieniem, często przekształcają się również w pełnoobjawową chorobę Alzheimera. Dlatego tak ważne jest ich diagnozowanie i leczenie, gdyż wczesna interwencja może opóźnić, a nawet powstrzymać utratę pamięci, której przyczyny są odwracalne.
W Polsce trwa kampania Rozwiązanie na zapominanie, któremu patronuje Beata Tyszkiewicz. Na serwisie internetowy www.memo.pl zamieszczone jest kompendium wiedzy na temat wykrywania i leczenia wczesnych objawów zaników pamięci.
Badanie chorego z zaburzeniami pamięci, które przeprowadzić należy w gabinecie lekarskim, powinno obejmować ocenę:
· orientacji (co do miejsca, osoby, czasu i sytuacji)
· pamięci (bezpośredniej, krótkotrwałej, długotrwałej)
· zasobu wiedzy (wymienianie i opisywanie zjawisk powszechnie znanych)
· języka i mowy (zdolność do czytania, nazywania, powtarzania i rozumienia ze słuchu)
· praksji (umiejętność posługiwania się przedmiotami, np. nożem i widelcem, długopisem)
· liczenia (np. umiejętność wydawania reszty)
· zdolności wzrokowo-konstrukcyjnych (np. dzielenie odcinka na pół, przerysowywanie sześcianu)
· myślenia abstrakcyjnego, procesów sekwencyjnych (np. wyjaśnienie znanych przysłów)
ug