Pierwszy raz w dziejach nie tylko Rzeczypospolitej, lecz również całej Europy, stworzono jednolity system kształcenia na trzech poziomach. Na poziomie podstawowym funkcjonowały szkoły parafialne, na średnim szkoły wojewódzkie, natomiast poziom wyższy reprezentowały uniwersytety w Krakowie i w Wilnie. Opracowano regulaminy szkolne, zajęto się przygotowaniem nowych programów nauczania i podręczników. W tym celu powołano do życia Towarzystwo do Ksiąg Elementarnych (źródło: Archiwa Państwowe).
Zgodnie z Kartą Nauczyciela, co roku, w rocznicę utworzenia Komisji Edukacji Narodowej obchodzony jest Dzień Edukacji Narodowej. Dzień ten uznaje się za święto wszystkich pracowników oświaty i jest dniem wolnym od zajęć lekcyjnych.
W tym szczególnym dniu nauczycielom, pracownikom administracji i obsługi, osobom zasłużonym oświaty wręczane są odznaczenia, nagrody, wyróżnienia.
Śląska Kurator Oświaty Urszula Bauer podczas uroczystości 9 i 10 października 2023 r. na Jasnej Górze w Częstochowie oraz w Śląskim Urzędzie Wojewódzkim w Katowicach odznaczyła Medalem Komisji Edukacji Narodowej 166 nauczycieli, pracowników oświaty, samorządowców i innych osób zasłużonych dla edukacji. Medal Komisji Edukacji przyznawany jest przez Ministra Edukacji i Nauki i nadawany:
- autorom wybitnych prac pedagogicznych, wyróżniających się nowatorskich podręczników i pomocy naukowych,
- nauczycielom legitymującym się co najmniej 7-letnią wyróżniającą się działalnością dydaktyczną, wychowawczą i opiekuńczą, inicjującym i podejmującym nowatorskie formy i metody pracy edukacyjnej,
- autorom utworów literackich, popularnonaukowych, dzieł scenicznych, muzycznych, plastycznych, filmowych, widowisk telewizyjnych i audycji radiowych, które wywierają szczególnie wartościowy wpływ wychowawczy i edukacyjny na dzieci i młodzież,
- nauczycielom akademickim legitymującym się wybitnym dorobkiem w zakresie oświaty i wychowania,
- działaczom społecznym i związkowym, fundatorom oraz innym osobom, których działalność wydatnie przyczynia się do rozwoju oświaty i wychowania,
- wyróżniającym się pracownikom nadzoru i doradztwa pedagogicznego oraz doskonalenia zawodowego nauczycieli,
- obywatelom polskim mieszkającym za granicą, cudzoziemcom i innym osobom, którzy swoją działalnością przyczyniają się do promowania Polski za granicą i rozwoju współpracy międzynarodowej w zakresie oświaty i wychowania,
- innym osobom legitymującym się wybitnym, uznanym dorobkiem w zakresie oświaty i wychowania.
W uznaniu szczególnych zasług w pracy dydaktycznej, wychowawczej i opiekuńczej Śląska Kurator Oświaty wręczyła 45 nauczycielom z naszego województwa nagrody Ministra Edukacji i Nauki oraz 70 nauczycielom – nagrody Śląskiego Kuratora Oświaty.
Tryb i kryteria przyznawania nagrody Ministra Edukacji i Nauki i Kuratora Oświaty są określone przepisami prawa. Może je otrzymać nauczyciel, który:
- przepracował w szkole co najmniej 2 lata,
- posiada wyróżniającą ocenę pracy,
- posiada wybitne osiągnięcia w pracy dydaktycznej, wychowawczej lub opiekuńczej, w tym w realizacji zadań związanych z zapewnieniem bezpieczeństwa uczniom w czasie zajęć organizowanych przez szkołę oraz realizacji innych zadań statutowych szkoły, w szczególności w zakresie:
- kształtowania najważniejszych umiejętności uczniów określonych odpowiednio w podstawach programowych: wychowania przedszkolnego, kształcenia ogólnego, kształcenia w zawodach, kształcenia w zawodach szkolnictwa branżowego lub kształcenia w zawodach szkolnictwa artystycznego lub
- rozwiązywania problemów o charakterze wychowawczym lub socjalnym uczniów, lub działań innowacyjnych, lub
- pracy organizacyjnej na rzecz szkoły, lub
- współpracy szkoły ze środowiskiem lokalnym, lub
- działań na rzecz oświaty w wymiarze co najmniej regionalnym.
W trakcie centralnych uroczystości 13 października w Warszawie Minister Edukacji i Nauki wręczy akty nadania honorowego tytułu profesora oświaty 2 nauczycielom z województwa śląskiego.
Tytuł ten może uzyskać nauczyciel dyplomowany posiadający co najmniej 20-letni okres pracy w zawodzie nauczyciela, w tym co najmniej 10-letni okres pracy jako nauczyciel dyplomowany, oraz znaczący i uznany dorobek zawodowy. Dorobek ten ocenia Kapituła do Spraw Profesorów Oświaty, która jest organem wnioskującym o nadanie nauczycielowi tytułu profesora oświaty.
W 2023 roku związku z 250. rocznicą utworzenia Komisji Edukacji Narodowej każdy nauczyciel, który 20 września br. był zatrudniony w przedszkolu, szkole lub placówce, o ile nie przebywał na bezpłatnym urlopie, jest uprawniony do otrzymania nagrody specjalnej w wysokości 1125 zł. Przepisy dotyczące nagrody mają zastosowanie zarówno do nauczycieli przedszkoli, szkół i placówek prowadzonych przez jednostki samorządu terytorialnego i organy administracji rządowej, jak i nauczycieli przedszkoli, innych form wychowania przedszkolnego, szkół i placówek, prowadzonych przez osoby fizyczne lub osoby prawne niebędące jednostkami samorządu terytorialnego. Nagroda zostanie wypłacona w terminie do 14 października 2023 r.