Wojewódzki Konkurs „Prawda i kłamstwo o Katyniu” organizowany jest przez europoseł Jadwigę Wiśniewską od 13 lat. Inicjatywa stanowi także szansę na debiut literacki dla młodych ludzi, prace laureatów i finalistów publikowane są w okolicznościowym tomiku, którego promocja połączona jest z organizowanymi co roku przez Jadwigę Wiśniewską Zaduszkami Katyńskimi.
Tegoroczna Gala odbywała się w szczególnych okolicznościach, co podkreśliła w swoim wystąpieniu organizatorka Konkursu.
– Spotykamy się w szczególnych okolicznościach. Już drugi miesiąc na Ukrainie trwa wojna wywołana przez reżim Putina. Każdego dnia media donoszą o ofiarach. Giną nie tylko żołnierze, ale także mieszkańcy ukraińskich miast, kobiety i dzieci. Bombardowane są całe miasta, szpitale, sierocińce, szkoły i przedszkola. Obrazy zbrodni wojennych dokonywanych przez wojska rosyjskie szokują. Skrępowane ciała i egzekucje wykonane strzałem w tył głowy nasuwają analogie do tego, co już było, co wydarzyło się w Katyniu i innych miejscach Golgoty Wschodu, 82 lata temu. Nikt nie spodziewał się, że w 2022 r., w XXI w. na naszych oczach wypełni się znana, ale i gorzka maksyma, że „historia lubi się powtarzać” – mówiła Wiśniewska.
Do wojny na Ukrainie nawiązywało także wielu uczniów w swoich pracach. – Wojna na Ukrainie znalazła mocne odzwierciedlenie w pracach tegorocznej edycji. Pisząc o niej, uczniowie wykazują się ogromną wrażliwością, ale i dojrzałością. Nawiązują do wojny i porównują dwie perspektywy – września 1939 r. i wkroczenia wojsk ZSRR do Polski i późniejszej decyzji o wymordowaniu polskiej elity w Katyniu oraz wkroczeniu wojsk rosyjskich na Ukrainę i imperialnych zakusach reżimu Putina – podkreślała Jadwiga Wiśniewska.
Uczniowie opisali losy pomordowanych w Katyńskim Lesie i innych miejscach Golgoty Wschodu. Dotarli do krewnych ofiar. Odnaleźli ślady Zbrodni Katyńskiej wśród swoich rodzin i w najbliższej okolicy. Prace przyjmują różne formy. Są listy, dzienniki, pamiętniki, analizy historyczne z imponującą bazą bibliograficzną. W tegorocznej edycji wiele prac to utwory liryczne: wiersze, poematy, ballady, pieśni, w których uczniowie wykazują się niezwykłą wrażliwością i umiejętnością literackiego wyrażania uczuć i swoich myśli. Uczniowie wskazują również, że Ofiary Katynia i Smoleńska połączyły już na zawsze wspólne epitafia.
Decyzją Komisji Konkursowej laureatami w kategorii szkół podstawowych zostali:
I miejsce – Maciej Agopsowicz, Szkoła Podstawowa nr 1 im. Adama Mickiewicza w Radlinie,
II miejsce – Patrycja Słocińska, Szkoła Podstawowa nr 1 im. Adama Mickiewicza w Myszkowie,
III miejsce – Mikołaj Pokładnik, Szkoła Podstawowa im. Ks. kan. Stefana Wojtyłki w Starej Wsi.
Finalistami w tej kategorii szkół podstawowych zostali:
Maksymilian Osiński, Katolicka Szkoła Podstawowa SPSK w Częstochowie,
Artur Piekacz, Szkoła Podstawowa nr 13 im. Kornela Makuszyńskiego w Częstochowie,
Szymon Smok, Zespół Szkolno-Przedszkolny, Szkoła Podstawowa im. Stefana Żeromskiego w Ogrodzieńcu,
Anna Wojcieszek, Szkoła Podstawowa nr 54 im. Wacława Kuchara w Bytomiu,
Aleksandra Stępniak, Szkoła Podstawowa nr 48 im. Armii Krajowej w Częstochowie,
Zuzanna Szydłowska, Szkoła Podstawowa nr 7 im. Hugona Kołłątaja w Dąbrowie Górniczej,
Antoni Halkiewicz, Zespół Szkolno-Przedszkolny w Lubojnie.
Zaś w kategorii szkół ponadpodstawowych laureatami zostali:
I miejsce – Weronika Widzyk, I Liceum Ogólnokształcące im. Mikołaja Kopernika w Żywcu,
II miejsce – Karolina Wąsowicz, Zespół Szkół im. Jana Kochanowskiego w Częstochowie,
III miejsce – Łukasz Piłat, IX Liceum Ogólnokształcące im. Cypriana Kamila Norwida w Częstochowie.
Finalistami w tej kategorii szkół ponadpodstawowych zostali:
Elżbieta Hylak, VI Liceum Ogólnokształcące z Oddziałami Integracyjnymi w Zespole Szkół Ogólnokształcących im. Armii Krajowej w Bielsku-Białej,
Igor Równiak, Zespół Szkół Samochodowych w Częstochowie,
Zuzanna Iwanek, III Liceum Ogólnokształcące z Oddziałami Mistrzostwa Sportowego im. Zbigniewa Herberta w Żorach,
Marta Gaudy, I Liceum Ogólnokształcące im. Juliusza Słowackiego w Częstochowie,
Anna Majcher, II Liceum Ogólnokształcące im. Stefana Żeromskiego w Dąbrowie Górniczej,
Marcin Rogula, V Liceum Ogólnokształcące z Oddziałami Integracyjnymi im. Andrzeja Struga w Gliwicach,
Piotr Nieznalski, II Liceum Ogólnokształcące im. Stefana Żeromskiego w Dąbrowie Górniczej.
Nagroda specjalna trafiła do Zespołu Szkolno-Przedszkolnego nr 13 w Gliwicach, którego uczniowie najliczniej wzięli udział w tegorocznej edycji Konkursu.
Laureaci w obu kategoriach i ich opiekunowie na zaproszenie Europoseł Jadwigi Wiśniewskiej wezmą udział w wyjeździe studyjnym do Parlamentu Europejskiego. Wśród nagród, jakie otrzymali laureaci i finaliści były tablety, czytniki e-booków oraz nagrody książkowe. Nauczyciele, opiekunowie prac otrzymali także pamiątkowe pióra. Uroczystej gali towarzyszył recital Marcina Stycznia.