Powiatowy zjazd młodzieży PCK w Częstochowie
Ważnym wydarzeniem na początku września 1934 roku był powiatowy zjazd kół młodzieży Polskiego Czerwonego Krzyża w Częstochowie, połączony z jubileuszem 15-lecia działalności instytucji.
W niedzielę, 2 września 1934 roku młodzież czerwonokrzyska z miasta i powiatu, grupująca się pod sztandarami PCK, drużyny ratownicze i siostry pogotowia sanitarnego przybyły na plac przedszczytowy na uroczyste nabożeństwo, które celebrował przeor klasztoru jasnogórskiego o. Dominik Zienkowski. Podniosłe kazanie wygłosił o. Alfons Jędrzejowski, który przedstawił idee, którym służy Czerwony Krzyż. Poświęcono 15 sztandarów kół szkolnych PCK. Nowe otrzymały koła ze szkół nr 2, 3, 5, 6, 9, 21, szkół powszechnych w Miedźnie, Starokrzepicach, Kiedrzynie, Kawodrzy Dolnej, Rębielicach Królewskich, Krzepicach, Gimnazjum Społecznego, Państwowego Seminarium Przedszkolanek, Szkoły Powszechnej p. Zielińskiej w Częstochowie. Na mszy obecni byli przedstawiciele władz administracyjnych z tymczasowym prezydentem Janem Mackiewiczem, duchowieństwa z ks. kanonikiem Tadeuszem Grochowskim, szkolnictwa z dyrektorem Wacławem Płodowskim, dyrektorem Dominikiem Zbierskim, inspektorem szkolnym Grodzickim, wojskowości z majorem Rudolfem Ostrihanskim i przemysłu z Henrykiem Stalensem.
Następnie pochód ruszył w alejkę Sienkiewicza, gdzie przy Grobie Nieznanego Żołnierza złożono kwiaty i wygłoszono przemówienia. Spod Jasnej Góry w stronę Alei przemaszerowało 5000 dzieci i młodzieży z kół szkolnych PCK. W południe w koszarach 27. pułku piechoty odbył się wspólny obiad dla ponad 1000 dzieci oraz kwesta, podczas której można była kupić znaczek PCK.
Niestety pogoda nie była zachęcająca, całą niedzielę aż do poniedziałku, 3 września padał deszcz. Odwołano koncert orkiestry 27. pułku piechoty oraz pokaz sprawności drużyn ratowniczych na boisku w jego koszarach.
Obchody Święta Narodzenia Najświętszej Marii Panny
Ważnym świętem kościelnym i w mieście był 8 września, uroczystość Narodzenia Najświętszej Marii Panny. Na Jasną Górę już w przeddzień przybyło 150 000 pielgrzymów w 200 grupach, w tym najliczniejsze z Łodzi, Warszawy, Radomia, Radomska, Wolbromia, Czeladzi, Sosnowca, Zagościa, Odżywołu, Jangrota, Złotnik, Opatówka, Kaszkiew, Malanowa, Brudzewa, Żarowic, Kościelca, Góry, Grabowa, Przysuchy, Podstolic, Gliniowa, Przydcowa, Stradowa, Piotrowic, Prabowic, Pińczowa, Radoszyc, Petrykozy, Katowic, Siemianowic, Hajduków, Sieradza, Lipin i Koluszek.
Główne uroczystości rozpoczęły się w piątek o 19.00 procesją eucharystyczną z Najświętszym Sakramentem po wałach wokół klasztoru. Prowadził ja biskup Kandyby, biskup pomocniczy katowicki Teofil Bromboszcz, piękne kazanie wygłosił ks. prałat Bolesław Wróblewski, dziekan częstochowski, proboszcz parafii katedralnej pod wezwaniem św. Rodziny w Częstochowie. Po nabożeństwie nastąpiło przeniesienie Najświętszego Sakramentu do Bazyliki, gdzie nastąpiła całonocna adoracja,w której uczestniczyły wielotysięczne tłumy wiernych. Od północy odprawiane były nieprzerwanie Msze Święte w Kaplicy Matki Boskiej i przy bocznych ołtarzach.
Tak opisuje wrażenia z tej części dnia i nocy „Goniec Częstochowski”: „Imponująco i piękne wyglądała procesja wielotysięcznych rzesz pątniczych ze światłem na tle potężnych murów klasztoru, rozjaśnionych iluminacją ołtarza szczytowego. Daleko w mieście słychać było śpiew pieśni pobożnych. Wieczorem wiele mieszkań prywatnych było oświetlonych, zwłaszcza w dzielnicy podjasnogórskiej”.
Uroczyste nabożeństwo 8 września rozpoczęło się o godzinie 6.00, rzesze ludzi śpiewały godzinki do Najświętszej Marii Panny. O 7.00 w Bazylice zakończono adorację. O 11.00 odprawiona została msza pontyfikalna, celebrował ją biskup częstochowski dr Teodor Kubina, podniosłe kazanie wygłosił biskup Bromboszcz. O 14.30 poprowadzona została Droga Krzyżowa po wałach, o 16.00 odmówiono różaniec w Kaplicy Matki Boskiej, o 17.00 różaniec przed szczytem z kazaniem, a o godz. 19.00 odbyła się procesja po wałach oraz nabożeństwo wieczorne przed szczytem z wystawieniem najświętszego sakramentu i kazaniem.
„Goniec Częstochowski” pisał: „Może głów zalało olbrzymi plac przedszczytowy, 100 – tysięczne rzesze wiernych ludu rozmodlone i rozśpiewane błagały swą opiekunkę i Panią o pomoc i otuchę w strapieniach. 8 września w całym mieście miał charakter półświęta. Tłumy częstochowian dążyły od rana na Jasną Górę, a w czasie sumy sklepy chrześcijańskie były zamknięte”.
Dzień Działkowca
Wieczorem 8 września i następnego dnia w niedzielę celebrowano inne święto – „Dzień Działkowca”. O 19.00 przez placem Bolesława Pierackiego (dawniej Plac Magistracki) zebrała się publiczność, by obejrzeć filmy, następnie uformował się pochód, który przeszedł ulicami miasta przy dźwiękach orkiestry strażackiej. 9 września barwny pochód wyruszył spod Magistratu na Jasną Górę, na czele szła orkiestra, następnie kolorowo poprzebierane dzieci, po nich poszczególne grupy działkowców. Korowód postaci przeplatany był wozami, na których ułożono owoce i warzywa w postaci olbrzymich ogórków, dyń, buraków, jabłek, była karczma z Żydem, biblioteka, niesiono hasła: „Działka to szczęście dzieci”, „Wyprowadź rodzinę ze złego mieszkania na działkę”.
Podczas nabożeństwa na Jasnej Górze ojciec generał Pius Przeździecki dokonał poświęcenia sztandaru. Po Mszy przemarsz ruszył przed plac Pierackiego, gdzie przystąpiono do wbijania trzydziestu gwoździ w drzewce proporca. Po defiladzie uczestnicy udali się na boisko przy Betonowni Miejskiej. Chlebem i solą powitano przedstawiciela wojewody kieleckiego, najmłodsi wyrecytowali wierszyki. O 15.00 odbyła się zabawa międzypokoleniowa, „kończąc tym samym tę miłą uroczystość poświęcenia pierwszego w Polsce sztandaru 800 działkowców zgrupowanych w Towarzystwie Ogródków Działkowych w Częstochowie”.
Posiedzenie Rady Przybocznej przy Tymczasowym Prezydencie Miasta
Kończymy przegląd posiedzeniem Rady Przybocznej przy Tymczasowym Prezydencie Miasta 25 września 1934 roku. Rozpatrzono sprawę komunikacji miejskiej, której dalsze funkcjonowanie uzależnił przedsiębiorca, tak jest firma „Citroen”, od udzielenia wsparcia ze strony Magistratu. W sprawie powołano komisję i kolejną dotyczącą ustalenia herbu Częstochowy. Rozpatrzono kilka spraw w związku z zamianą gruntami między miastem a osobami prywatnymi na Zawodziu i Ostatnim Groszu.
Robert Sikorski