W czasach nam współczesnych odnotować należy istnienie do 1948 r. w Częstochowie 24. cechów, w tym mało dziś znanych profesji np.: kołodziei, powroźników, siodlarzy, zdunów. Godną szczególnego podkreślenia jest 40-letnia działalność Okręgowego Towarzystwa Rzemieślniczego, przez długie lata kierowanego przez utalentowanego społecznika i samorządowca – Piotra Dębskiego (mistrza cukiernictwa). Zasługą OTRz. było wybudowanie i prowadzenie: szkoły rzemieślniczo-przemysłowej (Al. Wolności 17), internatu (ul. Słowackiego 17) oraz Domu Rzemiosła (Al. Kościuszki 6).
Po wielu zmianach organizacyjnych w rzemiośle cechowym w latach 1948-1953, rzemiosło częstochowskie zespolone zostało w jeden organizm: w styczniu 1954 r. powstał Cech Rzemiosł Różnych, poza terenem miasta Częstochowy, obejmujący także powiaty częstochowski i kłobucki. W strukturze organizacyjnej tego cechu działały sekcje branżowe (dawne cechy). Obecnie Cech Rzemiosł Różnych i Przedsiębiorczości zrzesza rzemieślników jedenastu branż, m.in. cukierniczej, fryzjersko-kosmetycznej, piekarskiej, rzeźniczo-wędliniarskiej, zabawkarskiej.
W ciągu pięćdziesięciu lat trudnej i mozolnej pracy samorządu cechowego, bezustannej troski i zmagań z tendencjami ubezwłasnowolnienia rzemiosła polskiego, kolejne zarządy dzielnie temu niebezpieczeństwu przeciwdziałały. Wysiłkom tym przewodzili kolejni starsi cechu: Roman Dąbrowski, Rajmund Puchalski, Jan Mlek, Tomasz Poros, Zdzisław Mackiewicz, Lech Jędryka oraz obecnie działający od dwóch kadencji, starszy cechu Jan Hadrian (mistrz cukiernictwa i piekarstwa). Członkowie cechu wyróżniali się społecznym zaangażowaniem i ofiarnością, uczestnicząc aktywnie w licznych przedsięwzięciach o charakterze ogólnonarodowym, regionalnym i środowiskowym, co spotkało się z szerokim uznaniem opinii publicznej (m.in. udział w odbudowie Warszawy, budowie tysiąca szkół, powstaniu Wojewódzkiego Parku Kultury i Wypoczynku w Chorzowie, budowie przedszkola im. Jana Kilińskiego przy Starym Mieście, Dom Rzemiosła przy ul. Dekabrystów 33).
Cech Jubilat jest współcześnie najstarszym spośród 8 cechów częstochowskich. W wielu poczynaniach spełniał i nadal spełnia rolę inicjującą i wiodącą (m.in. administruje dwoma Domami Rzemiosła oraz nieruchomością przy Al. Wolności 17). Z szeregów jego członków poważny odsetek długoletnich działaczy wybieranych jest do gremiów samorządu rzemiosła różnych szczebli. Od roku Cech Rzemiosł Różnych i Przedsiębiorczości jest członkiem Izby Rzemieślniczej oraz Małych i Średnich Przedsiębiorstw w Katowicach, zaś starszy cechu, Jan Hadrian, wszedł w skład Zarządu tej Izby.
(LK)