Flamandowie Dirk Verbeke i Johannes Vande Voorde stworzyli wyjątkowy album, który jest owocem ich wieloletnich badań, realizowanych projektów historycznych i pasji poświęconej utrwalaniu pamięci o polskich wyzwolicielach z 1.Dywizji Pancernej J.V. Voorde, znany w Belgii i za granicą dziennikarz i fotografik przez ostatnie dziesięć lat spisywał historie życia i relacje ostatnich 21 żołnierzy gen. Maczka z Belgii, Holandii, Francji i Polski m.in. Ryszarda Łuczaka, Zbigniewa Rosińskiego, Sylwestra Bardzińskiego, Edwarda Podymy, Romana Figla, Czesława Kajpusa, Alojzego Jedamskiego, Edmunda Semrau i Mariana Słowińskiego. Podążał także ich śladami wojennymi od plaż Normandii do Wilhelmshaven oraz rejestrował i malował przejmująco krajobrazy wpisane w ich wojenne losy. D. Verbeke, prezes Stowarzyszenia 1. PDPNac „Belgia”, twórca kurator wystawy „Pancerne Skrzydła” święcącej ostatni triumfy wystawiennicze w Polsce i Belgii dodał do impresji swojego rodaka komentarz historyczny prezentujący szlak wyzwolicielski gen. Maczka i jego żołnierzy w Europie Zachodniej. Opracował również przy pomocy dr Iwony Gusc 40 unikatowych archiwalnych zdjęć tworzących ciekawą wojenną retrospektywę. Praca autorów stanowi znakomite dopełnienie dla wielu opracowań dokumentujących czyn polskich żołnierzy w latach ostatniej wojny. Jej wartością dodaną jest bardzo emocjonalny, wręcz intymny przekaz wzbogacony artystycznymi portretami zapomnianych niestety często polskich bohaterów.
Dirk Verbeke, laureat „Nagrody Polonii Belgijskiej” w ostatnim konkursie na „Polaka 2019 roku w królestwie Belgii” jest niezwykłym promotorem pamięci o polskich wyzwolicielach Flandrii i „spiritus movens” wielu ciekawych polsko-belgijskich projektów. Od wielu lat współpracuje z 11 Dywizją Kawalerii Pancernej i Federacją Organizacji Polskich Pancerniaków. Jego dokonania prezentowane są m.in. w narracji Sali Tradycji Czarnej Dywizji. Znakomity album jest swoistym suplementem do wspomnianej już wystawy „Pancerne Skrzydła”, która zgodnie z wolą jej twórców trafiła do poznańskiego Muzeum Broni Pancernej i będzie jednym z elementów ekspozycji stałej. Pozostaje mieć nadzieję, że album „Vergeten Helden” w języku niderlandzkim ukaże się także w polskiej wersji językowej. Nie tylko rocznicowo warto powtarzać, że historia jest przede wszystkim pamięcią. My trwamy bo… pamiętamy.
Tekst : Waldemar Kotula
Foto : Johannes Vande Voorde, materiały wydawnictwa Lannoo ( Belgia), archiwum Sali Tradycji Czarnej Dywizji
https://www.facebook.com/watch/?v=297138768122713