17 listopada na całym świecie obchodzimy Dzień Wcześniaka. W związku z tym poprosiliśmy Panią Doktor o odpowiedzi na nurtujące nas pytania.

 

 Jak często  rodzą się wcześniaki? Jak  rodzice reagują  na wieść ,że ich dziecko  urodzi się przedwcześnie?

Częstość porodów przedwczesnych w Polsce wg danych GUS-u to 6,74%. Wcześniaki od zawsze fascynowały ludzkość, chociaż ich przedwczesne przyjście na świat stanowi dla rodziców mieszankę szoku i przerażenia. Wraz z postępem naukowo-technicznym wzrosła  przeżywalność noworodków  z ekstremalnie niską urodzeniową masą ciała oraz  noworodków z wadami wrodzonymi W wielu krajach prowadzi się dyskusje o sens i granice utrzymywania bardzo chorych wcześniaków przy życiu, ale  są to debaty między filozofią świętości a filozofią życia.

 

Co jest przyczyną wcześniactwa ?

Ryzyko wcześniactwa wzrasta 3-krotnie przy technikach rozrodu wspomaganego, 15-krotnie przy krwawieniach w II trymestrze ciąży . 80% porodów przedwczesnych spowodowanych jest zakażeniem wewnątrzmacicznym. Przyczyny wcześniactwa najogólniej możemy podzielić na: płodowe (wady wrodzone ,choroby genetyczne),łożyskowe (obejmujące wszelką  patologię łożyska) oraz matczyne (nadciśnienie indukowane ciążą, niewyrównana cukrzyca, uzależnienia, ciąża mnoga).

 

Czy  na liście sławnych ludzi są wcześniaki?

Lista słynnych wcześniaków jest bardzo długa .Podam tylko kilka nazwisk: Isaac Newton, Albert Eistein, Johann.Goethe, Mark Twain, Charles Darwin ,Pablo Picasso ,Napoleon Bonaparte ,Winston Churchil etc. W Polsce najsłynniejszym wcześniakiem pozostaje Stanisław Wyspiański zwany czwartym wieszczem – poeta, dramaturg, grafik  i malarz, który uwielbiał tematykę  macierzyństwa  i dzieci.

 

Jakie są problemy kliniczne związane z wcześniactwem?

Przede wszystkim należy wskazać na wczesne, późne i odległe konsekwencje niedożywienia w okresie życia płodowego.  EUGR czyli   hipotrofia  zewnątrzmaciczna  prowadzi do szeregu następstw neurologicznych :opóźnienia  rozwoju psychoruchowego, zaburzeń emocjonalnych, zmian w zachowaniu, labilności nastroju, itp.

 

Jak  karmić wcześniaki?

Karmienie wcześniaków przebiega dwutorowo:  karmienie pozajelitowe  oraz karmienie troficzne mlekiem matki. Minimalne żywienie troficzne należy rozpocząć jak najwcześniej. Tak  karmimy dzieci w oddziale Neonatologicznym,w którym pracuję.. Trzeba  pamiętać o koordynacji  odruchu  ssania z połykaniem i oddychaniem. Aktualnie akceptowany ubytek masy ciała u najmniejszych pacjentów to 7%. Większość wcześniaków przechodzi na pełne karmienie piersią na żądanie w terminie porodu. Przed wypisem wcześniaka opracowujemy plan opieki nad dzieckiem z  omówieniem  warunków przechowywania mleka matki (w małych porcjach, dostosowanych do aktualnych potrzeb dziecka).

 

Jak  można pomóc rodzicom wcześniaków ?

Pomoc dla   rodziców wcześniaków  to wyzwanie dla wszystkich, niezależnie od specjalizacji lekarskiej: położników, neonatologów ,pediatrów ,lekarzy rodzinnych, okulistów, laryngologów, neurologów etc. To również wyzwanie dla osób zajmujących się wczesną interwencją , której celem jest minimalizacja deficytów w rozwoju i  zwiększenie kompetencji rodziców w procesie rehabilitacji.

Medycyna ukierunkowana na pacjenta to również wsparcie psychiczne, które powinniśmy zapewnić rodzicom wcześniaków  przed, w czasie i po porodzie, pamiętając ,że ryzyko depresji po porodzie przedwczesnym  jest o 25% wyższe w porównaniu z ryzykiem depresji po porodach o czasie. Objawy nasilonego stresu u rodziców wcześniaków obserwowane są nawet po dwóch latach od porodu. U małego pacjenta  urodzonego przedwcześnie może rozwinąć się zespół dziecka bezradnego (Vulnerable Child Syndrom-VChS).Wynika to z „nadmiernej” dbałości  o wcześniaka,  który chroniony przez rodziców nie podejmuje trudniejszych aktywności i reaguje lękiem separacyjnym. Zatem wcześniactwo to również zadanie dla psychologów ,oligofrenopedagogów, logopedów, neurologopedów.

 

Jaka  zatem powinna być opieka nad wcześniakami?

Opieka nad wcześniakami powinna być kompleksowa. Wybrany kierunek interwencji rozwojowej ma być opracowany po precyzyjnej diagnozie neurofizjologicznej, psychologicznej i pedagogicznej.

 

 Co z coroczną organizowaną przez Panią Doktor w listopadzie Ogólnopolską Teatralną Konferencją Naukową ?Te konferencje wpisały się już na stałe w kalendarz  wydarzeń naukowych naszego miasta.

 

11 Teatralna Konferencja Naukowa miała odbyć się 16 listopada ,czyli jak co roku w pierwszy poniedziałek po 11 listopada . Nie chcieliśmy jej organizować w trybie on-line ,ale stacjonarnie. W związku z aktualną sytuacją epidemiologiczną i zamknięciem teatru została przełożona na termin późniejszy .

 

Dziękuję za rozmowę.