Tadeusz Szyma – dziennikarz i publicysta, filmowiec i ceniony krytyk filmowy, wykładowca akademicki i naukowiec, pisarz i poeta, który całe swoje życie poświęcił słowu – jest bohaterem filmu zrealizowanego przez Program 1 Telewizji Polskiej SA. Ten biograficzny dokument filmowy, w reżyserii Pawła Woldana, będziemy mieli okazję zobaczyć na ekranach naszych telewizorów 2 i 6 kwietnia br. To opowieść o skromnym, wyciszonym myślicielu i twórcy, który mimo swojej nieśmiałości był nieugięty, gdy wchodziła w grę obrona prawdy i wartości. Trafnie ktoś nazwał go „sentymentalnym radykałem”.
Nigdy nie zgadzał się na żadne kompromisy, miał odwagę stanąć po właściwej stronie. W latach 70. ub. wieku zaangażował się w działalność opozycyjną. W stanie wojennym był związany z podziemną Niezależną Telewizją w nowohuckich Mistrzejowicach i publikował na łamach podziemnej prasy, co spowodowało prześladowania ze strony opresyjnego reżimu komunistycznego państwa.
Współpracował z wieloma pismami, najdłużej z „Tygodnikiem Powszechnym” , miesięcznikiem „Kino” i tygodnikiem „Niedziela”. Był też cenionym dziennikarzem telewizyjnym. Pełnił funkcję kierownika Redakcji Filmu Dokumentalnego Programu 1 Telewizji Polskiej oraz wiceszefa Redakcji Dziecięcej i Młodzieżowej. Był członkiem Rady Programowej TVP SA.
Zrealizował wiele cennych dokumentów filmowych, również religijnych. Gdy pracował nad filmem „Książę”, udało mu się zaprosić przed kamerę Jana Pawła II i zachęcić, by złożył świadectwo na temat kard. Adama Sapiehy. Było to jedyne takie wydarzenie w historii polskiego pontyfikatu, gdy papież stał się szeregowym uczestnikiem filmu. Koledzy z redakcji telewizyjnej byli przekonani, że to osobista zasługa pana Tadeusza, którego Ojciec Święty znał, cenił i po prostu lubił. W filmie „Moje drogi…” Maciej Pawlicki zdradza kulisy audiencji papieskiej w Castel Gandolfo dla ekipy TVP. Ku zdziwieniu wszystkich, Jan Paweł II – zanim się przywitał – wołał z daleka do Tadeusza Szymy: „Znam pana wiersze!”.
W czasie swojego twórczego życia Tadeusz Szyma zebrał wiele nagród i zaszczytów. Został odznaczony: Krzyżem Kawalerskim Orderu Odrodzenia Polski, srebrnym medalem „Zasłużony Kulturze Gloria Artis”, Krzyżem Wolności i Solidarności, złotą Odznaką Honorową za Zasługi dla Województwa Śląskiego, medalem „Mater Verbi” Tygodnika Katolickiego „Niedziela”, medalem Dziękujemy za Wolność, medalem Za Zasługi dla Niepodległości 1965 – 1989. Pośmiertnie otrzymał Medal Stulecia Odzyskania Niepodległości oraz Nagrodę Feniks 2020, przyznaną za całokształt twórczości przez Stowarzyszenie Wydawców Katolickich.
Tadeusz Szyma zmarł nagle 5 kwietnia 2019 r. Ten odważny głosiciel prawdy i „pokorny mocarz słowa” do końca był czynny i twórczy, nie ustawał w propagowaniu kultury ducha. To człowiek bardzo ważny dla kultury polskiej.
W filmie „Moje drogi – Tadeusz Szyma” przed kamerami występują przedstawiciele rodziny głównego bohatera – syn oraz brat cioteczny, a także przyjaciele, miłośnicy jego licznych talentów oraz ludzie, z którymi współpracował. Są to: abp Wacław Depo, Leszek Długosz, Lidia Dudkiewicz, Roman Graczyk, Andrzej Kołodyński, Stanisław Markowski, Maciej Pawlicki, prof. Mieczysław Rokosz, Sławomir Siwek. Znany aktor Jerzy Zelnik recytuje wiersze Tadeusza Szymy. Nad całością, jako konsultanci, czuwali: Janina Szyma – żona pana Tadeusza i jego brat – Jan Szyma. Ścieżkę muzyczną do filmu skomponował Andrzej Krauze.
Lidia Dudkiewicz
FOT.
Tadeusz Szyma na audiencji u Jana Pawła II. Fot. Archiwum Tadeusza Szymy
FOT. 2
Tadeusz Szyma na audiencji u Jana Pawła II. Fot. Archiwum Tadeusza Szymy