Po blisko 20 latach starań w Częstochowie będzie wreszcie Uniwersytet. Jeśli nic nie przeszkodzi procedurze legislacyjnej, to od 1 czerwca 2018 roku Akademia im. Jana Długosza w Częstochowie będzie nosić nazwę Uniwersytet Humanistyczno-Przyrodniczy im. Jana Długosza w Częstochowie, a od nowego roku akademickiego będzie funkcjonować jako Uniwersytet. To wielkie zwycięstwo całej społeczności Uczelni, z poprzednimi rektorami i obecną prof. Anna Wypych-Gawrońską na czele oraz posła Szymona Giżyńskiego, prezesa Fundacji na Rzecz Utworzenia Uniwersytetu Częstochowskiego, która świętuje w tym roku 20 lat istnienia, oraz inicjatora powołania parlamentarnego Zespołu ds. Utworzenia Uniwersytetu w Częstochowie.
Rozmawiamy z rektor Akademii im. Jana Długosza w Częstochowie, prof. dr hab. Anną Wypych-Gawrońską
Po blisko 20 latach starań w Częstochowie będzie wreszcie Uniwersytet. Jeśli nic nie przeszkodzi procedurze legislacyjnej, to od 1 czerwca 2018 roku Akademia im. Jana Długosza w Częstochowie będzie nosić nazwę Uniwersytet Humanistyczno-Przyrodniczy im. Jana Długosza w Częstochowie, a od nowego roku akademickiego będzie funkcjonować jako Uniwersytet. To wielkie zwycięstwo całej społeczności Uczelni, z poprzednimi rektorami i obecną prof. Anna Wypych-Gawrońską na czele oraz posła Szymona Giżyńskiego, prezesa Fundacji na Rzecz Utworzenia Uniwersytetu Częstochowskiego, która świętuje w tym roku 20 lat istnienia, oraz inicjatora powołania parlamentarnego Zespołu ds. Utworzenia Uniwersytetu w Częstochowie.
Rozmawiamy z rektor Akademii im. Jana Długosza w Częstochowie, prof. dr hab. Anną Wypych-Gawrońską
Czy już wiadomo kiedy zakończy się proces legislacyjny zmiany nazwy Uczelni na Uniwersytet?
– Jest już projekt , który świadczy o zgodzie Ministra Nauki i Szkolnictwa Wyższego na zmianę nazwy i na zaproponowaną przez nas datę jej wprowadzenia. Do 24 kwietnia 2018 roku Ministerstwo czeka jeszcze na stanowiska różnych organów w przedmiotowej sprawie. Trzeba podkreślić, że czas składania opinii i stanowisk jest skrócony i niewystąpienie ze stanowiskiem będzie traktowane przez Ministerstwo jako opinia pozytywna . Po okresie konsultacji Minister podejmie decyzję w sprawie podpisania rozporządzenia, które po 14 dniach wejdzie w życie. Tym samym skończy się proces legislacyjny. Jeśli nic nie stanie na przeszkodzie, nowa nazwa będzie obowiązywać od 1 czerwca 2018 roku. O tę datę wnioskowaliśmy, biorąc pod uwagę wszelkie konsekwencje, ale i korzyści przyspieszonego terminu. Bowiem z chwilą wejścia w życie nowej nazwy od 1 czerwca aktualni studenci kończący edukację uzyskają dyplom uniwersytecki. Również rekrutację na nowy rok będziemy mogli rozpocząć jako Uniwersytet Humanistyczno-Przyrodniczy im. Jana Długosza w Częstochowie. Aktualnie projektujemy działania związane z nową nazwą Uczelni. Pracujemy nad logo, godłem, sztandarem, pieczęciami. Zastanawiamy się nad skrótem.
Co niektórzy zarzucają, że w związku z projektowaną nową ustawą o szkolnictwie wyższym, Uniwersytet przymiotnikowy, jakim przecież będzie nasz, częstochowski, zdegraduje Uczelnię do poziomu wyższej szkoły zawodowej. Bardzo proszę ustosunkować się do tych dywagacji.
– Takie interpretacje nie są zgodne z zapisami projektu ustawy, który już jest i każdy może się z nim zapoznać. Odpowiedni artykuł projektu wyraźnie stwierdza, że uczelnie zachowają nazwę sprzed dnia wejścia ustawy. Oczywiście projekt zawsze może ulec jakiejś zmianie, ale stanowisko pana Ministra, od pierwszych Narodowych Kongresów Nauki, było takie, że uczelnie utrzymają swoją nazwę i nie będzie wprowadzony okres przejściowy, żeby uzupełnić ewentualne nowe wymogi. Wcześniejsze nowelizacje wymagały od uczelni dostosowania się do nowych kryteriów, dając na to na przykład dwa lata. Według nowelizacji nowe warunki stosowania nazwy “uniwersytet” będą obowiązywać tylko te uczelnie, które po 1 października 2018 roku, kiedy nowa ustawa ma wejść w życie, będą chciały uzyskać zmianę nazwy.
Czyli cała uczelnia się cieszy?
– Myślę, że cała społeczność akademicka oczekuje zmiany nazwy. Jest to potwierdzenie efektów naszej pracy, starań i zaangażowania na rzecz podnoszenia jakości działalności naukowej i dydaktycznej.
Ale pojawiały i pojawiają się głosy nie optujące za uniwersytetem…
– Myślę, że ci, którzy pragnęli nobilitacji uczelni i działali na rzecz zmiany, zasługują na nią. Zrobiliśmy bardzo dużo. Próby utworzenia Uniwersytetu w Częstochowie trwają od 20 lat i pracują nad tym różne środowiska. Wcześniej, gdy nie było tak wyraźnych ustawowych warunków, wiele uczelni skorzystało na możliwościach zmiany nazwy. Dostały szansę intensywnego rozwoju i dzisiaj są już uniwersytetami klasycznymi. My przekształcamy się teraz i też nie zamierzamy spoczywać na laurach.
A studenci jakie mają odczucia?
– Biorąc pod uwagę jednoznacznie popierające stanowisko Rady Samorządu Studentów i Rady Samorządu Doktorantów, można przypuszczać, że są zadowoleni. Parę dni temu podczas 45-lecia AZS AJD studenci czterech wydziałów rozgrywali turnieje w koszulkach przygotowanych przez AZS z bardzo miłym i wymownym napisem: „Dziękujemy za Uniwersytet”. A myślę, że tak jak pracownicy studenci i doktoranci mają świadomość, że nowa nazwa zobowiązuje. Czeka nas wszystkich sporo pracy, ponieważ nowa nazwa nie oznacza, że więcej nam wolno. Chyba że wolno nam … więcej i intensywniej pracować. Ten awans jest dla większości prestiżowy, nobilitujący, ale i motywujący do działania i do podejmowania nowych wyzwań.
Pani Rektor, proszę przyjąć gratulacje za otrzymanie tytułu profesora tzw. belwederskiego z dziedziny literaturoznawstwo.
– Bardzo dziękuję! Postrzegam ten tytuł podobnie jak zmianę nazwy Uczelni. To jest zobowiązanie. Tytuł naukowy nadawany jest już nie w dyscyplinie, jak w przypadku stopnia doktora i stopnia doktora habilitowanego, a w szerzej rozumianej dziedzinie nauki, co oznacza, że powinno się być specjalistą nie tylko w swojej wąskiej specjalizacji. Trzeba zatem wciąż pracować i rozwijać się. Sama uroczystość nadania tytułu przez Prezydenta RP w Pałacu Prezydenckim była bardzo uroczystym i miłym wydarzeniem.
Uzyskanie tytułu profesorskiego to potężny wysiłek naukowy.
– Praca naukowa to moja pasja od zawsze i z tego powodu tytuł cieszy mnie podwójnie. Nominacja profesorska jest dowodem, że osiągnięcia naukowe, ale również działalność dydaktyczna i organizacyjna, zostały docenione i dobrze ocenione przez recenzentów. Według aktualnie obowiązujących procedur dorobek przedstawiony w czasie postępowania o nadanie tytułu naukowego ocenia pięciu recenzentów, potem odbywają się głosowania przeprowadzającej procedurę Rady Wydziału i Centralnej Komisji ds. Stopni i Tytułów Naukowych. Wreszcie nominację podpisuje Prezydent RP. Pragnę dodać, iż razem ze mną nominację profesorską otrzymał prof. Robert Zawadzki z Instytutu Filologii Polskiej, też z dyscypliny literaturoznawstwo, więc w czasie uroczystości w Pałacu Prezydenckim Akademia im. Jana Długosza w Częstochowie była dobrze reprezentowana. W najbliższym czasie szykują się nam jeszcze trzy profesury w naszej Uczelni: dwie z dyscypliny literaturoznawstwo i jedna z dyscypliny fizyka.
Dziękuję za rozmowę
Nazwa uniwersytetu przymiotnikowego wynika z art. 3 ust 3 ustawy PoSW, który mówi, iż „Wyraz „uniwersytet” uzupełniony innym przymiotnikiem lub przymiotnikami w celu określenia profilu uczelni może być używany w nazwie uczelni, której jednostki organizacyjne posiadają co najmniej sześć uprawnień do nadawania stopnia naukowego doktora, w tym co najmniej cztery w zakresie nauk objętych profilem uczelni”. Akademia Jana Długosza w Częstochowie posiada 6 uprawnień do nadawania stopnia doktora, a więc spełnia warunek ustawowy do ubiegania się o zmianę nazwy. I procedura zmiany nazwy dobiega końca.
URSZULA GIŻYŃSKA