- Gazeta Częstochowska - https://gazetacz.com.pl -

Czterej bohaterscy bracia

 

Bohaterscy Bracia-kk

Przed wybuchem wojny wszyscy żyli tak jak większość im podobnych młodych ludzi: spędzali wolny czas w gronie rówieśników, jeździli na wycieczki w Sokole Góry, do Olsztyna czy Złotego Potoku. Brali udział w uroczystościach z okazji świąt państwowych i kościelnych. Marian i Stanisław wiosną 1939 roku wzięli udział w Zgrupowaniu Obozu Szkolenia Przysposobienia Wojskowego w Czarnym Lesie. Ponadto działali w Hufcu Związku Harcerstwa Polskiego Częstochowa, a po nastaniu okupacji zostali członkami Roju „Obraz” Szarych Szeregów. Właśnie z powodu działalności w podziemnej organizacji harcerskiej zostali 30 marca 1940 r. aresztowani i uwięzieni na Zawodziu. 13 sierpnia, po 4 i pół miesiąca szykan i tortur wraz z 13 innymi więźniami zostali przewiezieni do lasu w pobliżu wsi Apolonka w okolicach Janowa, rozstrzelani i zakopani (trudno to nazwać pochówkiem) w zbiorowej mogile. Represje te były częścią akcji AB (Ausserordentliche Befriedungsaktion – co przetłumaczyć należy jako „nadzwyczajna akcja pacyfikacyjna”) – przeprowadzanej na terenie Generalnego Gubernatorstwa, mającej charakter ludobójstwa. Jej celem była po części eksterminacja elit społeczno-politycznych narodu polskiego, jak też innych obywateli, czasem przypadkowo „wybranych”. Po wojnie Bracia zostali ekshumowani i pochowani na częstochowskim cmentarzu Kule. Dodać należy iż nie była to jedyna zbiorowa egzekucja w tym miejscu: były wcześniej jeszcze 2 w następujących dniach: 3 lipca 1940 r. (15 zamordowanych) oraz 4 lipca 1940 r. (13 zamordowanych).

W zbiorach Muzeum Częstochowskiego znajdują się pamiątki z tego czasu: 8 grypsów pisanych przez Braci ołówkiem na bibułce papierosowej, przemycanych w wydrążonym korku od butelki na mleko (darowizna przekazana przez ich brata Mariana).

Pozostali przy życiu Bracia nie pozostali starszym dłużni i również po osiągnięciu wystarczającego wieku zaangażowali się w walkę z okupantem, przy czym prawdę o rozstrzelaniu Braci Tadeusz poznał dopiero pod koniec 1943 roku. Zenon służył w NSZ AK od 1942 do 1945 r. W dniu 29 września 2017 roku decyzją Ministra Obrony Narodowej został awansowany na stopień kapitana. W cywilu ukończył częstochowskiego „Sienkiewicza”, następnie studia w roku 1952 na Wydziale Leśnym Uniwersytetu Jagiellońskiego, uzyskując stopień inżyniera leśnika i magistra nauk agrotechnicznych. Życie zawodowe związał z Grodem Kraka. Stopień naukowy doktora nauk leśnych został nadany uchwałą Rady Wydziału Leśnego WSR w Krakowie w roku 1968, a w roku 1975 stopień naukowy doktora habilitowanego nauk leśnych w zakresie użytkowania lasu. W roku 1986 uzyskał tytuł naukowy profesora nadzwyczajnego nauk leśnych. Zenon zmarł 19.12.2017 r. w Krakowie jako człowiek zasłużony. Pochowany został na cmentarzu Rakowickim w Krakowie. W środowisku zasłynął jako wybitna postać polskiego leśnictwa, człowiek ogromnej kultury osobistej i życzliwości, wspaniały wykładowca i wychowawca, autor niemal 200 publikacji naukowych, promotor prac doktorskich, recenzent rozpraw naukowych. Za działalność naukowo-badawczą, dydaktyczną i organizacyjną był wyróżniony licznymi odznaczeniami, nagrodami państwowymi i resortowymi, m.in.: Złotym Krzyżem Zasługi (1979 r.), Krzyżem Kawalerskim Orderu Odrodzenia Polski (1987 r.), Medalem Komisji Edukacji Narodowej (1990 r.), Krzyżem Oficerskim Orderu Odrodzenia Polski (2012 r.), medalem MWSE „Bene Merito”, nagrodami: Ministra Nauki i Szkolnictwa Wyższego i Techniki oraz licznymi nagrodami JM Rektora AR w Krakowie.

Tadeusz, pseudonim konspiracyjny „Muszka” działał także w podziemnym harcerstwie: Szare Szeregi w najmłodszej grupie „Zawiszaków”; walczył w oddziale Armii Krajowej: brał udział w akcjach małego sabotażu, przenosił meldunki i uczestniczył w zbieraniu danych wywiadowczych. Po zakończeniu działań wojennych miał stopień kapitana, w stanie spoczynku awansowany na majora. W cywilu ukończył także częstochowskiego „Sienkiewicza” w 1947 r., jako absolwent Akademii Wychowania Fizycznego w Warszawie został nauczycielem, w latach 1963-70 był dyrektorem LO im. W Broniewskiego. Harcmistrz ZHP czynnie działający w częstochowskim Hufcu ZHP i byłej Chorągwi Częstochowskiej. Działacz kombatancki, prezes Związku Inwalidów Wojennych – okręg Częstochowa, członek Stowarzyszenia Szarych Szeregów. Był zawsze czynny, pełen pomysłów, gotowy do działania dla dobra naszego miasta i kraju. Odznaczony m.in. Złotym Krzyżem Zasługi, Krzyżem Armii Krajowej, Złotym Krzyżem za Zasługi dla ZHP, wyróżnieniem „Tym, co służą Miastu i Ojczyźnie”. Napisał książkę „Życie w służbie Bliźnim i Ojczyźnie”, która ukazała się w 2019 r. przy współudziale Powiatu Częstochowskiego. Zmarł 26.08.2020 r. i pochowany został na cmentarzu Kule w grobowcu rodzinnym wraz ze swymi rodzicami (matka zmarła w 1948 r., a ojciec w 1983 r.). Cześć Ich pamięci!

 

Maciej Świerzy

BIBLIOGRAFIA

  1. Małgorzata Szczęsna: „Nabytki Działu Historii w 2010 roku”, Rocznik Muzeum Częstochowskiego 2011.
  2. https://czestochowa.powiat.pl/sp-tadeusz-muszynski, sierpień 2021
  3. https://www.krakow.lasy.gov.pl/aktualnosci/-/asset_publisher/1M8a/content/zmarl-profesor-zenon-muszynski#.YQDz0fkwiM9, sierpień 2021
  4. http://www.les.ur.krakow.pl/iulitl/pracownik/prof-dr-hab-inz-zenon-jan-muszynski/, sierpień 2021

 

 

Podziel się: