Historia pielgrzymowania
Historia pielgrzymek sięga I wieku, kiedy to zaczęto wędrować do Jerozolimy. Pątnikami kierowała chęć ujrzenia na własne oczy miejsc, po których stąpał Jezus Chrystus i Maryja. W II wieku, wskutek represji Rzymian po powstaniach żydowskich, zwyczaj ustał. Pielgrzymki ruszyły znów w IV stuleciu, gdy cesarz Teodozjusz uznał religię chrześcijańską za państwową. W III i IV wieku, oprócz Ziemi Świętej, odwiedzano również Rzym, na zachodzie w Galii grób św. Marcina z Tours i od VIII wieku, na Półwyspie Iberyjskim grób św. Jakuba w Santiago de Compostela. Największy ruch pątniczy w Średniowieczu przypada na okres pomiędzy XI a XIII w. Zaczął też wzrastać kult Matki Bożej, a tym samym pielgrzymowanie do jej sanktuariów. Rozkwit maryjnych pielgrzymek przypada na XVI i XVII w., kiedy to liczne zwycięstwa w bitwach przypisywano wstawiennictwu Matki Bożej. W Polsce, po wygranej ze Szwedami, liczba osób wędrujących do Częstochowy gwałtownie wzrosła. Oświecenie spowodowało osłabienie życia religijnego i spadek liczby pątników (warto zaznaczyć, że Częstochowę kryzys dotknął w bardzo małym stopniu).