Wokalny zapis tradycji
Historia pierwszych kół gospodyń wiejskich na terenie Gminy Rędziny sięga lat 60. XX wieku, kiedy to koła gospodyń należały do kółek rolniczych. Z owych kół powstał zespół śpiewaczy „Kościelanki”, który nazwę swoją przyjął od miejscowości Kościelec, w której panie mieszkały. Przez ponad czterdzieści lat działalności panie zdobywały bogate doświadczenie folklorystyczne i muzyczne. Poprzez swój śpiew upowszechniały folklor tradycyjny. Pogłębiały jednocześnie doświadczenie w organizowaniu imprez różnotematycznych, biesiad, dożynek, stołów świątecznych, warsztatów kulinarnych. Dzięki takiej pracy panie miały okazję zapoznać mieszkańców z regionalną kuchnią staropolską swojego region oraz z ludowymi piosenkami obrzędowymi i rodzimym folklorem. To wielopłaszczyznowe doświadczenie postanowiły wykorzystać i założyły nowe Koło Gospodyń Wiejskich w Kościelcu. Trzeba też dodać, że swoje muzyczno-wokalne umiejętności i doświadczenie przekuwają na kolejne pokolenie. To dziedzictwo kontynuuje bowiem utalentowana młodzież, która śpiewa w Scholce parafialnej. Można ją usłyszeć podczas mszy świętych, nabożeństw i lokalnych wydarzeń
Priorytet – upowszechnianie kultury ludowej
Zachowanie i transmisja tradycji to rudymenty tożsamości kulturowej narodu i regionalnych grup społecznych. O ten polski kręgosłup przez wieki dbają kobiety, a szczególnie kobiety na wsi. To one uczą swoje dzieci i wnuków celebrowania zwyczajów i obyczajów – obrzędów, pieśni, rękodzielnictwa. Trud upowszechniania dziedzictwa kulturowego w swoim lokalnym środowisku podejmują oczywiście panie z Koła Gospodyń Wiejskich w Kościelcu.
– Naszym najważniejszym celem jest kultywowanie regionalnych tradycji, kultury ludowej, lokalnych zwyczajów i obyczajów. Oczywiście zależy nam również na budowaniu ciepłych, wzajemnych relacji i osobistym rozwoju – mówi Agnieszka Krzynowek.
Do swych priorytetów panie zaliczają także: prowadzenie działalności na rzecz odnowy i rozwoju wsi poprzez czynny udział członkiń Koła w życiu wsi; prowadzenie wśród kobiet wiejskich działalności społeczno-wychowawczej, oświatowo-kulturalnej w zakresie poprawy warunków socjalno-bytowych rodzin wiejskich oraz reprezentowanie potrzeb i obronę interesów kobiet wiejskich; rozwój ich przedsiębiorczości, inicjowanie i podejmowanie różnorodnych działań na rzecz poprawy warunków życia kobiet. – Zależy nam też na wychowywaniu młodego pokolenia w duchu patriotyzmu i poszanowania tradycyjnych wartości, chcemy też podejmować działania na rzecz zabezpieczenia socjalnego mieszkańców wsi oraz zaspokajaniu potrzeb ludzi starszych i znajdujących się w trudnych warunkach życiowych – dodaje Agnieszka Krzynowek.
Promocja świątecznej tradycji
Panie z KGW Kościelec natychmiast udowodniły jak wielki tkwi w nich potencjał i z jak wielką radością wpisują się w tworzenie lokalnej historii w obszarze kultury ludowej. Swój pierwszy spektakularny pokaz miały podczas „Stołów Wielkanocnych” we Mstowie. Ich stół uginał się od wybitnie smakowitych świątecznych propozycji kulinarnych, oczywiście tradycyjnie – polskich.
Pomysł prezentacji świątecznych potraw w formule nie tyle rywalizacji, lecz prezentacji odmienności kulinarnych z różnych powiatów, zainicjowało wiele lat temu Krajowe Koło Gospodyń Wiejskich. Idea jest realizowana przy znaczącym współudziale gmin powiatu częstochowskiego. Podczas imprezy najważniejsze są właśnie stoły wypełnione potrawami przygotowanymi przez gospodynie. KGW Kościelec już na tej wystawie wyróżnił się różnorodnością smakowitych potraw.
Sukces kulinarny
Panie podjęły wielką pracę na rzecz swojego małego środowiska, chcą być dostrzegane jeszcze więcej niż dotąd. Postanowiły skonfrontować swoje umiejętności kulinarne i zgłosiły się do „Bitwy regionów” – ogólnopolskiego konkursu, w którym reprezentacje Kół Gospodyń Wiejskich przygotowują regionalną potrawę w oparciu o własną recepturę i rodzime produkty. – Jak podkreślił Minister Rolnictwa, Jan Krzysztof Ardanowski, to właśnie członkinie Kół Gospodyń Wiejskich są prawdziwymi ambasadorkami kulinarnych tradycji regionów. Pragniemy współuczestniczyć w budowaniu tej tradycji – podkreśla Agnieszka Krzynowek. Organizatorem wydarzenia jest Krajowy Ośrodek Wsparcia Rolnictwa, a patronat nad konkursem objęło Ministerstwo Rolnictwa i Rozwoju Wsi. Celem przedsięwzięcia jest promowanie regionalnych potraw przygotowanych z polskich produktów.
19 maja 2019 roku w Parku Śląskim w Chorzowie, podczas wojewódzkiego etapu V edycji konkursu kulinarnego „Bitwa Regionów”, powiat częstochowski, gminę Rędziny i miejscowość Kościelec reprezentowały właśnie panie z KGW z Kościelca: Henryka Krzynowek, Celina Kapica i Agnieszka Krzynowek. I odniosły wielki sukces. Zdobyły pierwsze miejsce za potrawę kaczka po staropolsku. Ich kulinarny smakołyk został doceniony nie tylko przez jury, ale podbił także serca widzów. Kolejka do degustacji kaczki nie miała końca. Panie będą teraz reprezentować województwo śląskie w rozgrywkach ogólnopolskich, zaplanowanych na wrzesień w Poznaniu podczas Targów „Smaki Regionów”. Zmierzą się z szesnastoma najlepszymi drużynami z całego kraju i powalczą o Puchar Ministra Rolnictwa i Rozwoju Wsi.
Środowiskowe inicjatywy
Panie z KGW Kościelec pragną współuczestniczyć w życiu środowiska. – Sens swojej działalności upatrujemy także w budowaniu serdecznych, wzajemnych kontaktów interpersonalnych. Chcemy się wspólnie cieszyć, bawić oraz rozwijać – podkreśla Agnieszka Krzynowek. Podjęły zatem wyzwanie i przy parafii Matki Bożej Różańcowej w Kościelcu wyremontowały siedzibę dla Koła, na potrzeby KGW, Scholi parafialnej oraz całej społeczności Kościelca. Pomysł okazał się sukcesem. Uroczyste otwarcie nowej sali miało miejsce 2 czerwca 2019 roku i połączono je z piknikiem parafialnym z okazji Dnia Dziecka. Na ową uroczystość ze specjalnymi życzeniami i gratulacjami przybył wiceminister rolnictwa i rozwoju wsi, poseł Szymon Giżyński.
Salka została wyremontowana i wyposażona dzięki wysiłkowi mieszkańców oraz wielu ludzi dobrej woli darczyńców i sponsorów. Pomoc w jej zorganizowanie włączył się posługujący w parafii od 13 lat ksiądz proboszcz Władysław Walczak. Spiritus movens przedsięwzięcia była radna powiatu częstochowskiego Katarzyna Kapica. Wspierały ją solidarnie panie z KGW, na czele z szefową Koła Agnieszką Krzynowek. – W remont bardzo zaangażowały się rodziny: T. i K. Kapicowie, J. i M. Ruminowie oraz W. Sołtysiak. Bardzo im dziękujemy – podkreśla szefowa Koła Agnieszka Krzynowek.
Festyn – sukces całej społeczności
Festyn cieszył się ogromnym zainteresowaniem, w jego organizację włączyli się wszyscy mieszkańcy oraz radni z Kościelca: Diana Jarczok, Halina Majewska i Marcin Kowalczyk. Wszystkie panie z KGW jak zwykle spisały się na medal i perfekcyjnie podeszły do powierzonych działań. Gry i zabawy animacyjne, konkursy plastyczne przygotowała Renata Kowalczyk, zumbę dla dzieci poprowadziła Marika Oracz, stoisko z warkoczykami – studio Matrix, kawiarenkę, wspaniałe ciasta, gofry wykonały własnoręcznie panie z KGW, watę cukrową oferował Michał Mędrzyk, grillem opiekowali się Tomasz Kapica i Sławomir Sołtysiak, a pieczę nad loterią fantową sprawowała Jolanta Rumin. Przygotowanie kulinarne było zasługą Henryki Krzynowek i Celiny Kapica.
– Aby sprostać oczekiwaniom wychodzimy naprzeciw mieszkańcom naszej małej miejscowości, która od wielu lat jest naszą lokalną kolebką kultury ludowej. Kolorowy, słoneczny, muzyczny, plastyczny i kulinarny piknik KGW w Kościelcu pokazał wiele talentów parafian, począwszy od dzieci po dorosłych. Mamy nadzieję, że nowa sala będzie przyczyniać się do rozwijania tych zdolności i pasji – mówi Agnieszka Krzynowek.
Kościelec folklorem stoi
W swym środowisku macierzystym folklor wyraża i zaspokaja podstawowe potrzeby egzystencjalne i jest jedyną rzeczywistością symboliczną. W jego treściach wyraża się sposób pojmowania rzeczywistości, a także określony do niej stosunek. Odbywa się to np. podczas obrzędów rodzinnych, dorocznych, zabawy, ale także podczas spotkań środowiskowych, warsztatów rękodzieła artystycznego. Najbardziej powszechne jest wspólne wykonywanie wieńców dożynkowych i innych tradycyjnych prac z okazji świąt.
– Krzewienie i promowanie folkloru polskiego na rzecz środowiska lokalnego niewątpliwie stawia Kościelec na czołowym miejscu wśród rzeczników propagowania i dbania o polską kulturę ludową, która z pokolenia na pokolenie przekazuje ważne wartości patriotyczne, rodzinne. Dbałość o tradycje, obrzędy i historię jest nadrzędną cechą działalności Koła Gospodyń Wiejskich w Kościelcu. Jest to niewątpliwie „miejsce folklorem stojące”, do którego zawsze ciepło i ze staropolską gościnnością zapraszamy. Przed nami kolejne wyzwania i plany. Już na jesień KGW poprowadzi cykl warsztatów kulinarnych dla dzieci i dorosłych pod nazwą „Kulinaria Rędzińskie”, w ramach projektu grantowego pn. „Kultywowanie tradycji i historii obszaru LGD „Razem na wyżyny” – sposobem na wzmacnianie tożsamości lokalnej” – konkluduje Agnieszka Krzynowek.
AS